Bí kíp của người nuôi động vật hoang dã được Chủ tịch nước tặng huân chương

Anh Tô Vũ Thành Tín (34 tuổi, trú tại thôn Vạn Hội 1, xã Vạn Đức, tỉnh Gia Lai) đã được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Ba với mô hình sản xuất hiệu quả và ổn định, giúp đỡ nhiều hộ nông dân xóa đói giảm nghèo, tạo việc làm cho nhiều lao động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Bình Định (cũ, nay là tỉnh Gia Lai).

“Được tặng chim còn vui hơn cho vàng”

Sinh ra trong gia đình làm nông, anh Tín tốt nghiệp đại học chuyên ngành xây dựng nhưng lại chọn hướng đi khác biệt là nuôi động vật hoang dã. Năm 2014, anh quyết định nghỉ việc ở TPHCM để về quê nuôi chim trĩ thương phẩm.

Dù đôi lần thất bại, anh vẫn theo đuổi đam mê và nuôi thêm nhiều loài chim cảnh quý như trĩ 7 màu, công xanh Ấn Độ, công má vàng, gà Brahma (châu Âu), gà Onagadori (Nhật Bản), gà lôi, gà vảy cá…

Vợ anh Tín cho biết chồng yêu chim như người thân, được ai tặng chim còn vui sướng hơn cho cục vàng. “Có lần chim con mới nở, chồng tôi suốt đêm canh, cứ 30 phút lại dậy cho ăn. Có lúc tôi cảm nhận chồng yêu chim hơn vợ”, vợ anh kể.

Sau hơn một thập kỷ phát triển, trang trại của anh Tín có hơn 1.400 cá thể chim, gà cảnh. Trong đó, công má vàng là loài đặc hữu quý hiếm, thuộc nhóm IB (nghiêm cấm khai thác), được bảo vệ nghiêm ngặt. Chim công xanh Ấn Độ cũng nằm trong phụ lục Công ước CITES về loài nguy cấp. Trĩ 7 màu từng là loài động vật hoang dã có tên trong Sách đỏ Việt Nam.

Anh Tín còn là người thuần dưỡng được ong dú - loài ong rừng không có ngòi chích, cho mật giàu dinh dưỡng. Hiện anh sở hữu hơn 400 thùng ong, thu 200 lít mật/năm, giá bán khoảng 1,6 triệu đồng/lít.

Lợi nhuận của anh từ mô hình nuôi chim, gà cảnh và ong có năm đạt mức 1 tỷ đồng. Các sản phẩm trứng, thịt chim trĩ và mật ong dú đều đạt chứng nhận OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm thế mạnh).

Ông Tô Văn Hoàng (85 tuổi, cha ruột anh Tín), thừa nhận từng lo con trai chọn sai đường. Ông cho biết trong số 5 người con, duy nhất anh Tín không làm công chức nhà nước như các anh, chị.

“Đã có lúc, tưởng chừng con trai sẽ phải bỏ cuộc vì bầy chim cảnh chết do thiên tai, dịch bệnh. Tuy nhiên, có lẽ chính nhờ tình yêu, sự kiên trì, Tín đã có được ngày hái quả ngọt”, ông Hoàng nói.

Mắc võng ngủ tại chuồng khi chim bệnh

Để đạt được thành công như hôm nay, anh Tín cho rằng yếu tố quyết định không hoàn toàn ở kiến thức hay kỹ thuật, mà xuất phát từ tình yêu động vật và sự may mắn.

“Với tôi, tất cả đến từ tình yêu và biết đồng cảm với vật nuôi. Không ít người thấy nuôi chim quý mang lại giá trị kinh tế cao, nhưng khi gặp rủi ro lại dễ dàng bỏ cuộc”, anh Tín nói.

Trong quá trình nuôi không tránh khỏi rủi ro, thậm chí trắng tay nhưng anh không bỏ cuộc. Có lúc chim mắc bệnh, anh Tín mắc võng ngủ tại chuồng để theo dõi, chăm sóc.

Nhiều năm nuôi các loài chim quý, anh Tín nhận ra rằng càng đi sâu tìm hiểu mới thấy giá trị của mỗi loài. Cũng như con người, khi đủ yêu thương con vật mới quấn quýt lấy mình. Con người khi bệnh đều uể oải, chim cũng vậy, mắc bệnh sẽ lười vận động, ánh mắt ủ rũ.

Về bí kíp nuôi chim quý, anh cho rằng bắt tay làm gì mới đều khó khăn, nhưng khi đủ kinh nghiệm, thuần thục, mọi việc sẽ trở nên dễ dàng. Bản chất chim trĩ, hay chim công là động vật hoang dã, có sức đề kháng cao, ít bệnh dịch. Tuy vậy cần chú ý là chim non dưới một tháng tuổi, phải chăm sóc kỹ, đảm bảo chuồng trại đủ ấm. Qua giai đoạn này nuôi chim dễ hơn cả nuôi gà, vịt.

Ngoài ra, khi nhân giống cần tránh trùng huyết - một nguyên nhân làm giảm sức đề kháng của chim. Do vậy anh chủ động mua giống từ nhiều cơ sở nuôi động vật hoang dã hợp pháp để ghép, nhân giống, tạo ra những con lai khỏe mạnh.

Anh cũng lưu ý người muốn nuôi động vật hoang dã, đặc biệt là loài quý hiếm, loài nghiêm cấm khai thác, loài có trong sách đỏ... buộc phải được cơ quan có thẩm quyền cấp phép và tuân thủ các quy định của pháp luật.

Ông Nguyễn Hoài Nguyên, Chủ tịch UBND xã Vạn Đức đánh giá cao mô hình nuôi chim trĩ, trĩ 7 màu, chim công, gà cảnh, ong dú của anh Tín vì mang lại thu nhập cao hơn nhiều so với các mô hình chăn nuôi khác ở địa phương.

Theo ông, trang trại động vật hoang dã của anh Tín được cơ quan thẩm quyền cấp phép và hoạt động theo đúng quy định của pháp luật. Đó là những yếu tố thuyết phục để anh Tín vinh dự nhận Huân chương Lao động hạng Ba của Chủ tịch nước.