Đại sứ Thụy Điển: Nâng cao năng lực cạnh tranh qua cải thiện quan hệ lao động

Đại sứ Thụy Điển Camilla Mellander phát biểu tại Hội thảo "Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA): Nâng cao năng lực cạnh tranh thông qua việc cải thiện quan hệ lao động” do Đại sứ quán Thụy Điển và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức sang 12/4 tại TP.HCM.

Đại sứ Thụy Điển khẳng định Thụy Điển sẵn sàng hợp tác cùng với Việt Nam để chia sẻ những kinh nghiệm sáng tạo và thực hành tốt nhất trong lĩnh vực cải thiện quan hệ lao động đặc biệt trong bối cảnh của EVFTA.

Trong năm 2013, Thụy Điển đứng đầu chỉ số RobecoSAM về bền vững. Đây là chỉ số toàn diện và hệ thống nhằm đánh giá và xếp hạng 59 quốc gia dựa trên 17 chỉ số về môi trường, xã hội và quản trị.

Đại sứ Mellander cho biết thêm: “Các công ty Thụy Điển có quá trình lịch sử lâu dài trong việc triển khai các hoạt động trách nhiệm xã hội (CSR) và Thụy Điển được xem như là một quốc gia tiên phong trong lĩnh vực này”.

Đối với thị trường lao động, Thụy Điển cũng có bề dày kinh nghiệm lâu đời về việc công nhân thành lập liên đoàn và thông qua thương lượng để giải quyết xung đột với giới chủ. Công đoàn Thụy Điển được thành lập sớm từ năm 1888. Cách đây 100 năm, ở Thụy Điển, công nhân phải làm việc nhiều giờ đồng hồ và trong điều kiện khắc nghiệt là điều bình thường. Thực tế này đã khác xa so với hiện nay.

Ông Erik Andersson đại diện cho Liên đoàn Lao động Thụy Điển nói: “Một từ thường được dùng để diễn tả quan hệ lao động tại Thụy Điển là “đồng thuận”. Theo đó, “Mô hình Thụy Điển” nổi tiếng toàn cầu chính là một thỏa thuận đạt được giữa giới chủ và người lao động vào năm 1938. Công đoàn Lao động và các tổ chức nghiệp đoàn của người lao động theo đó mà hình thành. Hai nhóm chủ thể chính trong thị trường lao động tự thỏa thuận với nhau và đạt được đồng thuận mà không cần Nhà nước tham gia hay can thiệp”.

Cũng theo ông Erik Andersson, ý tưởng cốt lõi là các bên tham gia, giới chủ và người lao động thông qua phối hợp và thương lượng đã đạt đến thỏa thuận chung. “Đồng thuận không có nghĩa là các chủ thể luôn luôn đồng ý với nhau. Nhưng thông qua quá trình thương lượng hòa bình, họ đạt được thỏa thuận chung mà cả hai bên có thể ký kết và đồng ý”.

Ở Việt Nam, Bộ Luật Lao động sửa đổi năm 2012 đã quy định quy trình giải quyết tranh chấp trong quan hệ lao động. Tuy nhiên, rất nhiều vấn đề còn tồn tại như năng lực của công đoàn và sự thực thi Bộ Luật này trong cuộc sống. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp vẫn còn là khái niệm mới và các doanh nghiệp Việt vẫn đang gặp thách thức để triển khai chương trình trách nhiệm xã hội của mình.

Đánh giá về vai trò của việc cải thiện quan hệ lao động trong doanh nghiệp, ông Võ Tân Thành, Phó Chủ tịch VCCI cho biết: “Các Hiệp định thương mại thế hệ mới như Việt Nam - EU FTA hay TPP tạo điều kiện rất lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam phát triển, mở rộng thị trường và tìm kiếm bạn hàng. Tuy nhiên các điều khoản phi thương mại như các các điều khoản về lao động, môi trường cũng đặt ra nhiều thách thức, yêu cầu các doanh nghiệp Việt Nam”.

Cụ thể, các doanh nghiệp Việt Nam cần nỗ lực chú trọng nhiều hơn trong việc thực thi việc tuân thủ, cũng như trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp nhằm thỏa mãn yêu cầu quy định trong nội dung FTA và xa hơn nữa là đảm bảo cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Hoàng Mạnh