Đại biểu Bùi Sỹ Lợi: “Chỉ tiêu lao động qua đào tạo đã hết sứ mệnh lịch sử”

Sáng 3/10, tại Hà Nội, cuộc hội thảo về phát triển hệ thống giáo dục nghề nghiệp và gắn kết học nghề - việc làm đã được Hiệp hội Giáo dục nghề nghiệp và Nghề Công tác xã hội tổ chức.

Chia sẻ những quan điểm về chỉ tiêu đánh giá chất lượng lao động qua đào tạo, ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng cần xem xét lại việc lựa chọn chỉ tiêu nhằm đáp ứng quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và cách mạng công nghiệp 4.0.

“Cách mạng 4.0 đòi hỏi sự phát triển nhanh chóng về chất của lực lượng lao động, đáp ứng yêu cầu chuyển từ mô hình thị trường lao động với năng suất và công nghệ thấp sang thị trường có năng suất cao” - ông Bùi Sỹ Lợi nhận xét.

Điều này đòi hỏi sự phát triển lâu dài của thị trường nhân lực, công tác đào tạo lao động cần chủ động triển khai ở nhiều hình thức linh hoạt và mở.

Trong thực tế, hai chỉ tiêu đào tạo lao động đã được các cơ quan chức năng sử dụng trong một thời gian dài, là: Lao động qua đào tạo; lao động qua đào tạo từ 3 tháng trở lên và được cấp chứng chỉ.

Giá trị lịch sử

Với chỉ tiêu lao động qua đào tạo, ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng chỉ tiêu này có giá trị lịch sử nhất định và được chứng minh qua nhiều năm.

“Tới năm 2017, chỉ tiêu lao động qua đào tạo đạt tới 57 %. Đó là một điểm nhấn quan trọng trong phát triển kinh tế” - ông Bùi Sỹ Lợi cho biết.

Theo đó, chỉ tiêu lao động qua đào tạo đã phản ánh mục đích chuyển dịch cơ cấu lao động. Điều này đáp ứng thực tế thời gian qua, nền kinh tế Việt Nam đã và đang dịch chuyển từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ.

Ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy Ban các vấn đề xã hội của Quốc hội

Điển hình rõ nét nhất để minh hoạ cho chỉ tiêu lao động qua đào tạo là hình thức người lao động được đào tạo theo kiểu kèm cặp theo các quy định trong Đề án dạy nghề cho lao động nông thôn (gọi tắt là Đề án 1956) của Chính phủ trước đây.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, đây là cách nhằm từng bước nâng dần chất lượng nhân lực, phục vụ phát triển. Do đó, chỉ tiêu lao động qua đào tạo có vai trò lịch sử riêng. Tới thời điểm hiện nay, chỉ tiêu này vẫn có giá trị nhất định.

“Bởi vì qua đó, chúng ta có thể đánh giá lực lượng chuyên môn có được đánh giá, hướng dẫn và đáp ứng yêu cầu sản xuất” - Vị Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội nói.

Kết thúc vai trò lịch sử

Tuy nhiên trong thực tế hiện nay, ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, quốc tế không sử dụng chỉ tiêu lao động qua đào tạo. Thay vào đó, họ dùng chỉ tiêu lao động qua đào tạo từ 3 tháng trở lên và được cấp chứng chỉ nghề.

“Chỉ tiêu lao động qua đào tạo từ 3 tháng trở lên và được cấp chứng chỉ thể hiện chất lượng lao động cao hay thấp. Đây là nguồn lao động có chất lượng cao hơn. Chúng ta cũng đang hướng tới mục tiêu trên” - ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.

Theo đó, điều quan trọng là chỉ tiêu trên là chỉ số cho thấy người lao động đã tham gia học đã ở bậc nào, trình độ nào của ngành nghề được đào tạo. Đồng thời, chỉ tiêu này còn dùng để để đón đầu việc bước vào quá trình công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế.

Chỉ tiêu lao động qua đào tạo từ 3 tháng trở lên và được cấp chứng chỉ hiện chỉ hơn 20%, nhưng nó là một chỉ số đánh giá tương đối chính xác chất lượng nguồn nhân lực.

Trên cơ sở đó, ông Bùi Sỹ Lợi gợi ý, Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Kế hoạch và đầu tư nên cùng nhau nghiên cứu để lựa chọn 1 phương án về chỉ tiêu.

“Nhưng có lẽ phải kết thúc nhiệm kỳ năm 2017-2021, tới nhiệm kỳ 2022 trở đi thì chúng ta sẽ xem xét để vừa đáp ứng cách mạng công nghiệp 4.0 của Việt Nam và hội nhập kinh tế quốc tế. Tất cả các chỉ tiêu kinh tế - xã hội đều có vai trò lịch sử và chúng ta phải công minh trong đánh giá” - ông Bùi Sỹ Lợi cho biết.

Bày tỏ quan điểm cá nhân, vị Phó Chủ nhiệm Uỷ Ban các vấn đề xã hội của Quốc hội, cho rằng: “Tới giờ phút này, chỉ tiêu lao động qua đào tạo đã kết thúc được chức năng và sứ mệnh lịch sử”.

Trên thực tế cách mạng công nghiệp 4.0 đang phát triển, chúng ta sẽ phải nâng cao chất lượng nhân lực và hội nhập với quốc tế.

“Do đó, chúng ta nên sử dụng một chỉ tiêu về đào tạo, đó là: Lao động qua trường lớp đào tạo từ 3 tháng trở lên và được cấp chứng chỉ” - ông Bùi Sỹ Lợi nói.

Hoàng Mạnh