Bộ trưởng Nội vụ giải thích gì việc 40.000 cán bộ, 4.600 tiến sĩ, thạc sĩ nghỉ việc?

Đó là một trong số các nội dung được Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà báo cáo giải trình trước phiên chất vấn tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV. Bộ trưởng Nội vụ là một thành viên Chính phủ được chọn trả lời chất vấn lần này.

2 năm, 650 tiến sĩ, 4.000 thạc sĩ nghỉ việc

Bộ Nội vụ cho biết, theo báo cáo của các bộ, ngành và địa phương, tính từ ngày 1/1/2020 đến 30/6/2022, số lượng cán bộ công chức, viên chức nghỉ việc, thôi việc là 39.552 người, chiếm 1,94% tổng số biên chế được giao.

Trong đó, ở Bộ, ngành có 7.102 người, chiếm 17,96% (công chức là 1.505 người, chiếm 21,19%; viên chức là 5.597 người chiếm 78,81%); ở địa phương có 32.450 người, chiếm 82,04% (công chức là 2.524 người, chiếm 7,78%; viên chức là 29.926 người, chiếm 92,22%).

Về sắp xếp theo trình độ đào tạo, báo cáo nêu có 653 tiến sĩ, chiếm 1,65%; 4.018 Thạc sĩ (chiếm 10,16%); Bác sĩ Chuyên khoa I có 1.066 người (chiếm 2,70%); 133 Bác sỹ chuyên khoa II (chiếm 0,33%); Đại học có 19.637 người (chiếm 49,65%); Cao đẳng có 6.027 người (chiếm 15,24%); Trung cấp có 6.972 người (chiếm 17,63%); Sơ cấp có 1.046 người (chiếm 2,64%).

Theo độ tuổi, báo cáo nêu từ 40 tuổi trở xuống có 25.617 người (chiếm 64,77%); từ 41-50 tuổi có 7.861 người (chiếm 19,87%); trên 50 tuổi có 6.074 người (chiếm 15,36%).

Cũng theo thống kê, tỷ lệ nghỉ việc ở địa phương lớn hơn ở bộ, ngành và tỷ lệ nghỉ việc, thôi việc của viên chức chiếm tỷ lệ lớn (89,8%) tập trung ở hai lĩnh vực Giáo dục và Y tế.

Cụ thể, ngành Giáo dục có 16.427 người nghỉ việc, chiếm 41,53% (ở bộ, ngành là 2.087 người và địa phương là 14.340 người). Ngành Y tế có 12.198 người nghỉ việc, chiếm tỷ lệ 30,84% (ở bộ, ngành là 1.015 người và địa phương là 11.183 người).

Đưa ra nguyên nhân dẫn tới tình trạng công chức, viên chức nghỉ việc, thôi việc, Bộ Nội vụ cho hay, ngoài những nguyên nhân khách quan như chuyển việc để phù hợp với chuyên môn được đào tạo hoặc muốn thay đổi môi trường làm việc… 

Tiền lương và thu nhập của công chức, viên chức thấp so với thu nhập của người lao động cùng trình độ làm việc trong doanh nghiệp nhà nước, khu vực tư nhân, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài là một trong những nguyên nhân chính dẫn tới "làn sóng" nghỉ việc.

Bên cạnh đó, việc tinh giản biên chế theo quy định của Đảng và của pháp luật, nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị phải giảm biên chế nhưng khối lượng công việc ngày càng tăng dẫn đến việc bị quá tải, áp lực lớn (như lĩnh vực giáo dục và y tế).

Tăng lương để giữ chân công chức 

Từ vấn đề công chức, viên chức nghỉ việc người đứng đầu Bộ Nội vụ cho rằng, cần phải nghiêm túc nhìn nhận những hạn chế, bất cập của cơ chế quản lý công chức, viên chức để sửa đổi, bổ sung cho phù hợp nhằm tạo động lực thúc đẩy người lao động hăng say làm việc.

Để khắc phục tình trạng công chức, viên chức nghỉ việc, thôi việc, Bộ Nội vụ cho rằng trước mắt cần làm tốt công tác tư tưởng, động viên công chức, viên chức làm việc ở những vị trí có cường độ lao động cao, áp lực lớn yên tâm công tác; quan tâm cải thiện môi trường làm việc, tạo điều kiện cho công chức, viên chức yên tâm công tác.

Quan tâm trợ giúp, hỗ trợ kịp thời về điều kiện vật chất đối với công chức, viên chức có hoàn cảnh khó khăn, nhất là các đối tượng chịu ảnh hưởng của dịch  bệnh Covid-19.

Các địa phương có điều kiện phát triển kinh tế cần có các chính sách hỗ trợ phù hợp, ngoài các chính sách chế độ tiền lương chung của công chức, viên chức.

Giải pháp lâu dài, bộ này đề nghị cấp có thẩm quyền và Quốc hội cho thực hiện cải cách chính sách tiền lương để nâng cao thu nhập cán bộ, công chức, viên chức theo tinh thần Nghị quyết 27 của Hội nghị Trung ương 7 khóa XII.

Tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy, biên chế tinh gọn gắn cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo vị trí việc làm và nâng cao chất lượng đội ngũ gắn với cải cách chính sách tiền lương, tiền thưởng và phúc lợi cho cán bộ, công chức, viên chức.

Rà soát hệ thống thể chế, chính sách để điều chỉnh, bổ sung, đổi mới công tác tuyển dụng, sớm xây dựng cơ chế, chính sách thu hút và trọng dụng người có tài năng, các chuyên gia cho các ngành, lĩnh vực cơ quan Nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập.

Xây dựng đội ngũ lãnh đạo, quản lý thực sự có phẩm chất, trình độ, năng lực và uy tín để tạo niềm tin cho công chức, viên chức làm việc; sớm hoàn thiện cơ chế khuyến khích cán bộ đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá vì lợi ích chung.

Xây dựng môi trường làm việc năng động, công bằng, dân chủ, thân thiện, đoàn kết, chuyên nghiệp, hiện đại và có cơ chế tạo động lực để công chức, viên chức thể hiện năng lực, trách nhiệm, tận tụy, tâm huyết với công việc; đồng thời làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng để đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức yên tâm công tác…