6-7 tỷ USD lao động Việt gửi về mỗi năm ngang nhóm hàng xuất khẩu mũi nhọn
(Dân trí) - Khẳng định lợi thế đặc biệt của Việt Nam về nguồn nhân lực, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng gợi ý tháo gỡ điểm nghẽn trong chính sách, hỗ trợ doanh nghiệp đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Chuyện thực tế doanh nghiệp phản ánh được Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng nêu tại hội nghị gặp gỡ, đối thoại với các doanh nghiệp đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng do Bộ Nội vụ tổ chức sáng 30/10.
Toàn cảnh hội nghị (Ảnh: Hải Long).
Kiều hối 6-7 tỷ USD mỗi năm
Tại hội nghị, Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng cho biết, Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: “Phát triển con người toàn diện, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong ba đột phá chiến lược; coi trọng phát triển kinh tế tư nhân, kinh tế tri thức, kinh tế xanh và kinh tế số".
Tinh thần ấy được quán triệt, cụ thể hóa trong 4 nghị quyết. Trong đó, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân thì có nêu nội dung đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài. Hoạt động này được xác định sẽ trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế quốc dân...
Như vậy, về thể chế, nhà nước đã có đầy đủ chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật đưa người lao động đi làm việc nước ngoài. Theo Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng, nhà nước đóng vai trò kiến tạo, phát triển, đồng hành hỗ trợ cho doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực. Lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài là một trong những trụ cột của nền kinh tế.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Vũ Chiến Thắng phát biểu tại hội nghị (Ảnh: Hải Long).
Trước con số hàng trăm nghìn lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài mỗi năm, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, cá nhân lao động và đời sống của gia đình họ có sự thay đổi về vật chất, tinh thần. Việc này góp phần làm nên thành công cho nhiều chương trình quốc gia như chương trình xóa đói giảm nghèo, chương trình về nông thôn mới.
Lãnh đạo Bộ Nội vụ nêu nguồn lợi 6-7 tỷ USD/năm từ nguồn lao động này gửi về là rất lớn, ngang bằng với nhiều ngành công nghiệp mũi nhọn xuất khẩu hàng hóa trong nước.
Ngoài những thành tựu về kinh tế, Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng khẳng định: "Chúng tôi coi việc đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài là một hoạt động đối ngoại nguồn nhân lực".
Việt Nam là một trong những quốc gia có lợi thế đặc biệt về nguồn nhân lực với hơn 60% lực lượng lao động trong độ tuổi lao động và 53,2 triệu lao động nằm ở thành thị, nông thôn và những nơi có làng nghề.
Điều này tạo thuận lợi cho lao động lao động Việt Nam có thể lựa chọn các ngành nghề làm việc ở nước ngoài như nuôi trồng thủy sản, chế biến nông sản, đồ gỗ, mỹ nghệ... Theo đánh giá của các nước, nguồn nhân lực Việt Nam luôn được ưu tiên lựa chọn vì phẩm chất cần cù, chăm chỉ, sáng tạo.
Để có kết quả này, Thứ trưởng ghi nhận, đánh giá cao hơn 500 doanh nghiệp đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài và hơn 100 doanh nghiệp dự hội nghị hôm nay là những điển hình để Bộ gặp gỡ, trao đổi và lắng nghe.
Tháo gỡ ngay điểm nghẽn, đơn giản hóa thủ tục
Bên cạnh những thành tựu đạt được, Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại trở thành những điểm nghẽn, gây ra khó khăn cho hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài.
Điển hình, vẫn còn một số doanh nghiệp xảy ra tình trạng thu phí cao, không đúng gây khó khăn, bức xúc cho người lao động. Cùng với đó, Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết sự quản lý yếu kém, thiếu trách nhiệm của cơ quan nhà nước, chính quyền cơ sở khiến người lao động không nhận diện được hình thức đi làm việc theo hợp đồng phi lợi nhuận hay thương mại.
"Tình trạng bị tính phí cao đã đẩy những người vốn yếu thế vào tình trạng yếu thế hơn, đã khó khăn rơi vào thế khó khăn hơn", ông Vũ Chiến Thắng chỉ rõ.
Công tác tuyên truyền, nhận diện cho người lao động, doanh nghiệp ở cơ sở không được rõ ràng, đầy đủ. Từ những thỏa thuận quốc tế của Bộ, Cục Quản lý lao động ngoài nước đã ký kết cho đến người tuyển dụng lao động cũng vẫn thiếu thông tin. Người lao động chỉ biết đi Nhật, Hàn Quốc, Úc... nhưng không rõ đơn vị nào được cấp phép đưa người lao động đi làm việc.
Bên cạnh đó, kỹ năng, ngoại ngữ của lao động dù đã được cải tiến nhưng chỉ dừng lại mức phổ thông.
Hội nghị là nơi cơ quan quản lý gặp gỡ, trao đổi, lắng nghe ý kiến từ phía doanh nghiệp (Ảnh: Hải Long).
Đặc biệt, cơ chế, thủ tục hành chính về đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài còn rườm rà, phải qua nhiều tầng nấc trung gian gây khó khăn cho nhiều doanh nghiệp và người lao động.
Thời điểm thực hiện sáp nhập bộ máy, lãnh đạo Bộ đã nắm bắt phản ánh từ phía doanh nghiệp về hiện trạng chồng lấn thủ tục, đơn vị cung cấp dịch vụ vật vã xin nhiều giấy phép...
Để tháo gỡ vấn đề này, từ chủ trương của Đảng, ý kiến chỉ đạo trực tiếp của Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo Bộ Nội vụ đã ban hành nghị quyết chuyên đề về lĩnh vực này, trong đó có 6 nhóm vấn đề tháo gỡ ngay như đơn giản hóa, tinh gọn thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Bộ Nội vụ đang rà soát và hoàn thiện Nghị định sửa đổi Nghị định 112/2021/NĐ-CP. Thứ trưởng Bộ Nội vụ thông tin ngay trong chiều nay, Bộ Tư pháp sẽ tổ chức họp thẩm định dự thảo nghị định mới với tinh thần cắt gọn tối đa quy trình, thủ tục.
Bộ cũng đã thực hiện phân cấp, phân quyền cho địa phương trong lĩnh vực đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài, đồng thời thực hiện đẩy mạnh chuyển đổi số trong giải quyết thủ tục hành chính, hạn chế tối đa doanh nghiệp phải tiếp xúc với những cán bộ thực thi.
Bộ Nội vụ cũng tinh gọn lại bộ máy của Cục Quản lý lao động ngoài nước, nâng cao chất lượng cán bộ, thay đổi lề lối, tác phong công chức tại đây.
Với tinh thần gặp gỡ, trao đổi, lắng nghe những ý kiến của doanh nghiệp, Thứ trưởng Vũ Chiến Thắng khẳng định, đây là diễn đàn hợp tác, chia sẻ, đồng hành với cơ quan nhà nước với doanh nghiệp, cùng kiến tạo môi trường phát triển bền vững. Sự phát triển của doanh nghiệp là thước đo hiệu quả chính sách.
Bộ đề nghị các doanh nghiệp nói lên những khó khăn và đóng góp cho cơ quan nhà nước với tinh thần xây dựng tích cực.
Nhật Bản là thị trường tiếp nhận lao động lớn nhất
Quyền Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước Vũ Trường Giang nhấn mạnh, năm 2025 là năm bản lề quan trọng đối với lĩnh vực người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
Đây là năm đầu tiên nhiều nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị được ban hành tạo những trụ cột nền tảng, động lực mạnh mẽ đưa đất nước tiến lên trong kỷ nguyên mới.
Về tình hình người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, lãnh đạo Cục Quản lý lao động ngoài nước thông tin, trong 10 tháng đầu năm 2025, cả nước đưa được hơn 120.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài, đạt 93,2% kế hoạch năm 2025.
Trong đó, Nhật Bản tiếp tục là thị trường tiếp nhận lao động Việt Nam lớn nhất, với hơn 55.000 người. Đứng thứ hai là Đài Loan (Trung Quốc) với hơn 47.000 lao động, tiếp theo là Hàn Quốc với gần 10.000 lao động.
Quyền Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước Vũ Trường Giang (Ảnh: Hải Long).
Ngoài các thị trường truyền thống, nhiều thị trường khác ở khu vực châu Âu như Đức, Rumani, Hungary, Nga... giữ ở mức ổn định. Ước tính đến cuối năm 2025, tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong giai đoạn 2021-2025 đạt khoảng 636.000 người, tương đương 127,3% so với kế hoạch đề ra (500.000 người).
Hiện có khoảng 860.000 lao động Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài, tập trung chủ yếu tại các thị trường Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và một số quốc gia khu vực châu Âu.
Người lao động này có thu nhập ổn định, cao hơn đáng kể so với mức thu nhập trong nước ở cùng ngành nghề và trình độ. Mỗi năm, lao động Việt Nam gửi về nước khoảng 6,5-7 tỷ USD, góp phần quan trọng vào nguồn ngoại tệ quốc gia, tăng tích lũy, đồng thời cải thiện đời sống của bản thân và gia đình.
