Vì sao các cao tốc hiện đại nhất Việt Nam không thu phí theo tháng, quý?

Theo Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), Tổng Công ty này được Bộ Giao thông vận tải giao làm Chủ đầu tư 6 dự án đường cao tốc. Kể từ năm 2011 đến nay, VEC đã lần lượt đưa 3 dự án vào khai thác thu phí là cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai và TPHCM - Long Thành - Dầu Giây.

Việc đưa các tuyến cao tốc vào khai thác đã góp phần phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương dọc tuyến nói riêng và cả nước nói chung, tiết giảm chi phí xã hội, bảo đảm an toàn giao thông, giảm thiểu số vụ tai nạn và sự cố trên các đường quốc lộ, tỉnh lộ lân cận đường cao tốc, đặc biệt là tuyến Quốc lộ 1A, QL2, Quốc lộ 20, Quốc lộ 70…

Tuy nhiên, một vấn đề đang được các chủ phương tiện quan tâm là việc VEC không tổ chức bán vé tháng, vé quý cho các phương tiện thường xuyên lưu thông trên các tuyến đường do VEC quản lý khai thác.

Bản chất của việc bán vé tháng, vé quý tại các trạm thu phí nhằm nâng cao khả năng thông hành, giảm ùn tắc tại các trạm thu phí, tạo điều kiện cho các chủ doanh nghiệp, chủ phương tiện thuận lợi trong quản lý chi phí. Phần lớn các trạm thu phí trên toàn quốc đều tổ chức bán vé tháng, vé quý cho các phương tiện thường xuyên lưu thông qua trạm thu phí.

Về vấn đề này, đại diện VEC lý giải: Phần lớn các trạm thu phí tổ chức bán vé tháng, vé quý là trạm thu phí một dừng, thu phí theo lượt không kiểm soát đầu vào và đầu ra, công suất phục vụ thấp do có ít số làn thu phí. Ngoài ra, việc tổ chức bán vé tháng, vé quý tại các trạm thu phí cũng phát sinh bất cập hạn chế như tính công bằng đối với các phương tiện tham gia lưu thông, quản lý lưu lượng, doanh thu qua trạm thu phí phức tạp.

“Hệ thống đường cao tốc của VEC được đầu tư đồng bộ, quy mô các trạm thu phí được xây dựng đáp ứng nhu cầu lưu thông thông suốt trong điều kiện bình thường, hiếm khi xảy ra tình trạng ùn tắc (trừ những ngày lễ, tết khi lưu lượng tăng đột biến).

Theo thiết kế các tuyến đường cao tốc do VEC đầu tư khi đưa vào khai thác đều tổ chức theo hình thức thu phí kín có kiểm soát đầu vào và đầu ra (phát thẻ đầu vào, thu tiền đầu ra), phương pháp tính cước phí trên cơ sở chiều dài quãng đường phương tiện lưu thông (đi km nào tính tiền km đó)” - đại diện VEC cho biết.

Cũng theo vị đại diện này, với quan điểm đảm bảo tính công bằng cho tất cả các phương tiện tham gia lưu thông trên cao tốc nên VEC chưa thực hiện tổ chức bán vé tháng, vé quý cho các phương tiện tham gia lưu thông.

Hiện tại, các dự án của VEC đang trong thời gian khai thác tạm, trong quá trình khai thác, VEC tiếp tục hoàn chỉnh các hạng mục, đặc biệt là hệ thống kiểm soát giao thông, hệ thống quản lý thu phí áp dụng các công nghệ hiện đại tiên tiến nhằm nâng cao năng lực khai thác.

“Trong thời gian tới khi các hệ thống ITS được đưa vào hoạt động chính thức, VEC sẽ đưa ra các chính sách, phương án tổ chức thu phí hợp lý, công bằng, hiệu quả (bao gồm cả chính sách vé tháng, vé quý) cho các chủ xe, doanh nghiệp sử dụng đường cao tốc do VEC đầu tư, quản lý” - đại diện VEC cho biết thêm.

Châu Như Quỳnh