Gói 30.000 tỷ đồng: Lãi suất 3 - 3,5% là hoàn toàn có cơ sở!

Đồng thời kiến nghị tăng thêm thời gian vay lên 20 năm so với 15 năm như hiện nay và cho đối tượng vay mua nhà thời gian ân hạn 3 năm đầu không phải trả lãi gốc.

PV Dân trí đã có cuộc trao đổi với ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP HCM về vấn đề này.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP HCM 

Từ khi gói 30.000 tỷ đồng giải cứu thị trường BĐS và giải quyết nhà ở cho người thu nhập thấp ra đời năm 2013, Hiệp hội chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị NHNN xem xét giảm lãi suất cho vay và lần kiến nghị giảm lãi suất từ 6% năm 2013 xuống 5% năm 2014 đã được NHNN chấp thuận.

Cơ sở để chúng tôi kiến nghị trên là bởi cuối năm 2014, tình hình kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được đẩy lùi, lãi suất giảm sâu, chênh lệch tỷ giá được rút ngắn, giá vàng giảm, giá dầu giảm... Chính vì thế hoàn toàn có cơ sở để lãi suất giảm thêm, bất động sản sẽ ấm dần lên. Chính vì thế hiệp hội BĐS TP HCM mới đề nghị giảm lãi cho vay gói 30.000 tỷ xuống 3 - 3.5%/năm cùng gia tăng thời gian vay 20 năm, ân hạn 3 năm đầu tiên cho người tiêu dùng không phải trả lãi gốc.

Bên cạnh đó, nguyên nhân quan trọng theo tìm hiểu của chúng tôi từ khi thông tư 11/2013/TT-NHNN về các chính sách giải ngân gói tín dụng 30.000 tỷ đồng này được đưa ra vào tháng 6/2013, tại Khoản 2, Điều 8 của Thông tư 11/2013/TT-NHNN chúng tôi thấy quy định không phù hợp: mức lãi suất tái cấp vốn từ NHNN cho các NHTM thấp hơn 1,5% lãi suất mà các NHTM cho khách hàng vay.

Với quy định này, nếu năm 2013 NHTM cho khách hàng vay với lãi suất 6%/năm thì họ chỉ phải trả 4,5% lãi suất tái cấp vốn về NHNN, còn 1,5% là lãi suất các NHTM hưởng lợi. Đến năm 2014, NHNN có Thông tư số 32/2014/TT-NHNN ban hành tháng 11/2014 ra đời, lãi suất cho vay xuống 5%/năm. Tuy nhiên, mức lãi suất tái cấp vốn theo Khoản 2, Điều 8 tại Thông tư 11/2013/TT-NHNN vẫn giữ như cũ: lãi suất tai cấp vốn mà NHNN dành cho NHTM thấp hơn  lãi suất NHTM cho khách hàng vay 1,5%.

Ông có thể lấy ví dụ minh họa rõ nét hơn về việc duy trì mức lãi suất tái cấp vốn thấp hơn 1,5% lãi suất các NHTM cho người dân vay là không phù hợp thực tế?

Nếu thời điểm năm 2013, khi tôi vay 100 triệu để mua nhà ở xã hội từ NHTM với lãi suất 6%, lãi suất hàng tháng tôi phải trả là 6 triệu đồng. Tuy nhiên, số tiền 100 triệu mà NHTM cho người dân vay, thực tế các NHTM chỉ phải vay từ NHNN với mức lãi suất 4,5%, (tức 4,5 triệu/tháng), còn 1,5 triệu đồng ở lại các NHTM thực chất được tính vào chi phí quản lý của họ.

Nếu năm 2014, các người tiêu dùng vay 100 triệu từ NHTM, mức lãi suất là 5%/năm, họ phải trả 5 triệu/tháng thì cũng thời điểm đó, các ngân hàng chỉ phải trả lãi suất về cho NHNN 3,5 triệu/tháng còn 1,5 triệu, các NHTM thu về.

Nếu các NHTM cùng chia sẻ với thị trường, với người tiêu dùng thì họ chỉ cần nhận chi phí quản lý 0,5% bởi cùng bộ máy ấy, con người ấy, chi phí vận hành như vậy thì thị trường và người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi rất lớn.

Mức lãi suất thấp sẽ ảnh hưởng đến an toàn tín dụng của các ngân hàng thương mại, thưa ông?

Gói 30.000 tỷ đồng là nguồn vốn từ NHNN cung ứng cho các NHTM với mức lãi suất tái cấp vốn luôn duy trì ở mức dưới 1,5% so với lãi suất cho vay của NHTM đối với người tiêu dùng. Đây là quy định có ở trong cả hai Thông tư trên.

Với quy định này, NHTM cho vay gói 30.000 tỷ đồng với lãi suất 6% năm 2013 và 5% năm 2014 thì họ vẫn được hưởng mức lãi suất ưu đãi lần lượt là 4,5% và 3,5% của NHNN. Vì vậy không có chuyện các NHTM phải loay huy huy động vốn bên ngoài với mức lãi suất 6%/năm để cho vay thấp hơn nên không có cơ sở nói thiếu vốn hoặc thua lỗ.

Thực tế trên nên trong năm 2015, Hiệp hội BĐS TP HCM kiến nghị các NHTM hạ lãi vay cho người dân xuống 3 - 3,5%/năm. Để làm được điều này, thì một là NHNN phải chịu thiệt, hạ lãi vay tái cấp vốn xuống, thứ hai là cho các NHTM hưởng lợi từ chính sách lãi suất tái cấp vốn ưu đãi thấp thôi.

Nếu lãi vay đến tay người dân còn 3 – 3,5%, các NHTM cần được hưởng chi phí quản lý 0,5% thay vì 1,5% như trước đây. Còn nếu NHNN vẫn giữ lãi suất tái cấp vốn ưu đãi thấp hơn 1,5% lãi suất cho vay để có lợi cho NHTM thì mức lãi suất tái cấp vốn gói 30.000 tỷ đồng từ NHNN đến tay các NHTM chỉ nên duy trì lãi suất 1,5%  - 2%. Trên thực tế, năm 2014, lãi suất cho vay của NHTM đưa ra thị trường là 5% nhưng lãi suất tái cấp vốn của NHNN cho các NHTM chỉ là 3,5% mà thôi.

Tại sao Hiệp hội kiến nghị kéo dài thời hạn vay 20 năm và ân hạn 3 năm đầu người vay không phải trả lãi gốc?

Đây là kiến nghị từ thực tế bởi gói hỗ trợ này phục vụ chủ yếu đối tượng nghèo, thu nhập thấp và viên chức nên thu nhập của họ là rất thấp. Nếu để thời hạn vay 15 năm như hiện nay, không đủ để họ tích lũy trả nợ bởi thu nhập bình quân/người của Việt Nam còn thấp.

Bên cạnh đó, đề xuất của chúng tôi cũng dựa theo thông lệ cho vay trả góp của thế giới khi thông lệ cho vay trả góp của thế giới lấy 1 thế hệ con người (25 năm) là thời điểm để cho vay trả góp. Các nước trên thế giới cho vay trả góp dao động từ 20 – 30 năm.

Về thời gian ân hạn, liên Bộ Xây Dựng – Tài Nguyên Môi trường, NHNN đã có quy định người muốn vay nhà ở xã hội phải chứng minh có 20% tiền để mua căn nhà đó. Ví dụ, nếu căn nhà 600 triệu, họ phải trả ban đầu 120 triệu, rồi thế chấp cả căn nhà 600 triệu là tổng cộng 720 triệu với ngân hàng. Nếu gia đình, hai vợ chồng có thu nhập bình thường là 7 triệu/tháng (tính theo thu nhập bình quân/người 1.960 USD/năm (năm 2013) thì ba năm đầu tiên sau khi đã nộp 120 triệu chi phí trả ban đầu họ sẽ không có đủ tiền để trả lãi số tiền vay 480 triệu đồng.

Bên cạnh đó, người thu nhập thấp, người trẻ thành thị luôn có khát khao mua nhà và khát khao kiếm tiền trả nợ nên việc tạo điều kiện vay và trả nợ cho họ là điều nên làm để thể hiện tính nhân văn của chương trình này.

Xin trân trọng cảm ơn ông!