Những nghiên cứu khoa học đột phá trên thế giới năm 2023
(Dân trí) - Đây đều là những kết quả nghiên cứu khoa học xuất sắc, đã làm sáng tỏ những hiểu biết mới về tổ tiên xa xưa của chúng ta, hành tinh của chúng ta và những loài động vật chung sống.
Năm 2023, các nhà nghiên cứu đến từ nhiều quốc gia đã thực hiện hàng loạt khám phá khoa học được ghi nhận vào sách kỷ lục, cũng như lịch sử của nhân loại.
Đây đều là những kết quả nghiên cứu khoa học xuất sắc, đã làm sáng tỏ những hiểu biết mới về tổ tiên xa xưa của chúng ta, hành tinh của chúng ta và những loài động vật chung sống cùng ta trên đó.
Dưới đây là các nghiên cứu ấn tượng nhất trong năm 2023, được tạp chí Science bình chọn.
Loài ngủ ít nhất trong số các động vật có vú
Một con hải tượng phương Bắc đang kiếm ăn trên biển (Ảnh: Getty).
Dù bạn có bị thiếu ngủ đến mấy thì có lẽ chúng ta vẫn có nhiều thời gian nghỉ ngơi hơn một con hải tượng phương Bắc (tên khoa học: Mirounga angustirostris).
Theo một nghiên cứu được công bố vào năm 2023, hải tượng và voi châu Phi đã cùng cạnh tranh với nhau cho danh hiệu động vật có vú ngủ ít nhất trên Trái Đất.
Trong những chuyến đi săn kéo dài hàng tháng trên biển, những con hải tượng chỉ ngủ ít hơn 20 phút mỗi lần, và trung bình chúng ngủ khoảng 2 giờ mỗi ngày.
Người cưỡi ngựa sớm nhất
Bộ xương nguyên vẹn của người Yamnaya cổ đại được tìm thấy là dấu hiệu cho thấy họ có thể đã cưỡi ngựa khoảng hơn 5.000 năm trước (Ảnh: Michal Podsiadlo).
Người Yamnaya cổ đại có thể là những người cưỡi ngựa sớm nhất trên thế giới, khi họ biết đến điều này khoảng năm 3000 trước Công nguyên.
Theo một nghiên cứu mới, khoảng thời gian này sớm hơn hàng thế kỷ so với những gì mà các mô tả từng được biết đến về cưỡi ngựa.
Những bộ xương Yamnaya được khai quật ở Romania, Bulgaria và Hungary cho thấy những dấu hiệu rõ ràng về tác động của việc cưỡi ngựa, bao gồm các thương tổn ở xương đùi, xương chậu và đốt sống do việc ngồi trên lưng ngựa lâu ngày.
Nơi có nhiều ánh nắng nhất trên Trái Đất
Một nhà nghiên cứu sử dụng công cụ đo bức xạ mặt trời ở cao nguyên Altiplano, Chile (Ảnh: Cordedo).
Cao nguyên Altiplano ở sa mạc Atacama, Chile, đã chính thức được công nhận là điểm thu hút nhiều ánh sáng Mặt Trời nhất trên Trái Đất.
Một nghiên cứu cho biết khu vực này nhận trung bình 308 watt ánh nắng trên một mét vuông, lớn nhất hành tinh.
Chưa dừng lại ở đó, bức xạ từ Mặt Trời tại đây đôi khi vượt quá 2.000 watt trên một mét vuông, sánh ngang với lượng ánh sáng chiếu xuống Sao Kim - nơi gần Mặt Trời hơn nhiều so với Trái Đất.
Lỗ đen già nhất
Hình ảnh tổng hợp từ Đài quan sát tia X Chandra của NASA và Kính viễn vọng Không gian James Webb, cho thấy lỗ đen siêu lớn già nhất, xa nhất từng được quan sát (Ảnh: NASA).
Một lỗ đen siêu lớn nằm cách Trái Đất khoảng 13,2 tỷ năm ánh sáng có thể là lỗ đen già nhất, và xa nhất từng được quan sát thấy.
Theo NASA, "con quái vật" này có niên đại từ khi vũ trụ chỉ mới 470 triệu năm tuổi, già hơn khoảng 200 triệu năm so với kỷ lục được công bố vào năm 2021 và 100 triệu năm so với lỗ đen từng nhận danh hiệu vào tháng 7.
Phát hiện này có thể giúp làm sáng tỏ thế hệ lỗ đen khổng lồ đầu tiên của vũ trụ được sinh ra, do bản chất của lỗ đen được phát hiện với trọng lượng tương đương với những thiên hà xung quanh.
Cấu trúc bằng gỗ lâu đời nhất
Hai khúc gỗ lồng vào nhau được tìm thấy ở Zambia có thể là một phần của công trình kiến trúc do người cổ đại tạo ra cách đây 476.000 năm (Ảnh: Science).
Gỗ từ lâu đã là vật liệu xây dựng quan trọng đối với con người, khi xuất hiện từ cách đây khoảng nửa triệu năm.
Những khúc gỗ được chạm khắc, lồng vào nhau được phát hiện ở Zambia có niên đại gần 480.000 năm trước, khiến chúng trở thành công trình kiến trúc bằng gỗ lâu đời nhất được biết đến.
Loài động vật nặng nhất thế giới sống cách đây 39 triệu năm
Ảnh minh họa về loài cá voi cổ đại Perucetus colossus (Ảnh: Science).
Vương quốc động vật đã có nhà vô địch hạng cân mới vào năm 2023.
Một phân tích về hóa thạch được tìm thấy ở Peru cho thấy một loài cá voi đã tuyệt chủng với tên khoa học perucetus colossus có thể nặng tới 340 tấn, gần gấp đôi so với những con cá voi xanh nặng nhất từng được ghi nhận.
Chưa dừng lại ở đó, loài động vật có vú "quá khổ" này còn được cho là đã cư ngụ ở vùng nước nông cách đây 39 triệu năm.
Điều này khiến các nhà khoa học đau đầu, vì chưa thể làm sáng tỏ được cách thức sinh sống, cũng như số lượng con mồi mà chúng phải tiêu thụ mỗi ngày để duy trì cho "bộ máy" khổng lồ.
