Nguyên khí quốc gia không thể là đồ giả

Một vị Hiệu trưởng Trường Cao đẳng mà không trung thực, vi phạm tiêu chuẩn đạo đức nhà giáo thì không chỉ tước hàm Phó Giáo sư, có lẽ ai cũng nghĩ như vậy.

Học hàm, học vị được đặt ra để khẳng định, công nhận giá trị lao động học thuật, cống hiến khoa học của một con người. Dân tộc Việt Nam có truyền thống hiếu học và tôn vinh người có học, cho nên từ xưa, các chế độ phong kiến Việt Nam tạc tên người có học vị cao vào bia đá gọi là “Bia Tiến sĩ”.

Ngày nay, những người có học vị cao, khi đem học vấn của mình đóng góp cho sự nghiệp giáo dục nước nhà, thì sẽ được Nhà nước phong hàm phó giáo sư, giáo sư. Nhưng đáng tiếc, có nhiều người không học hành nghiêm túc, nhưng vì háo danh, vì mưu đồ tiến thân nên bỏ tiền mua bằng cấp, cơ hội khoa học, ăn cắp công trình để kiếm học hàm, học vị.

Có lẽ chưa bao giờ nước ta có nhiều thạc sĩ, tiến sĩ và một đội ngũ phó giáo sư, giáo sư đông như lúc này. Nhưng một điều mà ai cũng biết, chất lượng công trình khoa học của đội ngũ này phần lớn còn thấp. Nhiều luận án tiến sĩ, công trình nghiên cứu khoa học của các vị giáo sư là những “tác phẩm” cắt dián, được trả giá bằng tiền mặt. Hệ quả của nó là Việt Nam có nhiều tiến sĩ, giáo sư, nhưng thiếu hẳn các công trình  khoa học thuộc các lĩnh vực khác nhau phục vụ cho đòi hỏi cấp bách trong việc phát triển đất nước. Tại một hội nghị chuyên ngành diễn ra năm 2005, Bộ trưởng Bộ Giáo dục & Đào tạo Nguyễn Minh Hiển đã đưa ra con số đáng lo ngại rằng, có 50% tiến sĩ yếu. Yếu sao lại là tiến sĩ, tiến sĩ yếu thì hãy coi chừng chất lượng đội ngũ giáo sư, phó giáo sư được xây lên từ nguồn tiến sĩ này.

Chính vì lẽ đó, Hội đồng chức danh giáo sư Nhà nước, Bộ Giáo dục & Đào tạo cần phải rà soát lại toàn bộ lý lịch khoa học, chất lượng công trình nghiên cứu của các vị tiến sĩ, giáo sư. Nếu phát hiện bằng cấp, công trình mua bán, gian lận, ăn cắp, kém chất lượng thì trước hết phải thẳng tay thu hồi, tước bỏ học vị, học hàm. Sau đó, cơ quan pháp luật khởi tố hình sự nếu như đủ yếu tố chứng minh có hành vi vi phạm pháp luật.

Làm được như vậy, chắc chắn sẽ được dư luận xã hội và những vị tiến sĩ, giáo sư  thực tài hết sức ủng hộ. Chấn chỉnh, tạo được giá trị trung thực và chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học là một trong những tiền đề để tạo nên các giá trị và sự trung thực khác của toàn xã hội. Hiền tài là nguyên khí quốc gia. Nếu “nguyên khí” mà cũng bị giả thì sự thịnh suy của quốc gia đã quá rõ rồi.

Lê Chân Nhân