Tết quẩn quanh

Không khí tết đã quẩn quanh ngoài sân nhà, cây mai nhà trồng chỉ cao ngang bằng cánh tay giơ thẳng ra của tôi, vậy mà chớm đầy những nụ non tơ đang ngập ngừng bung cánh, vạt cúc ngả rạp trước sân, hoa vàng rưng rưng hé nở, khi tròn đầy, ngó tựa như những đóa mặt trời thu nhỏ trong tay. Đám Vạn Thọ, tôi rải hột bông khô từ tháng 10 âm lịch, nay vừa kịp nở tròn viên mãn, mảnh vườn nhỏ sau nhà như bừng sáng bởi sắc màu vàng cam, cái màu có vẻ … quê quê, nhưng tôi yêu vô cùng cái bình dị dân dã đến nao lòng của bông Vạn Thọ, mà má tôi hay dành dâng cúng tổ tiên.

Tôi nghe mùi thơm dịu của cỏ cây, của hoa lá trong hiu hiu gió thoảng đưa về.

Tôi nói tết quẩn quanh, bởi nơi khu tôi ở chỉ có mình nhà tôi đón tết, chẳng có đủ rộn ràng cho hương vị tết đượm tỏa lan. Có lúc tôi thèm đến ngẩn ngơ những câu nói với cho nhau về chậu bông Vạn Thọ, cặp Cúc Mâm Xôi hay cây Quất sai quả, trái nó kết vàng nghịt hết cả cây vừa mới mua về, nâng niu đem ra chưng ở trước nhà, rồi hỏi vóng sang bên: - “chị ơi, thấy có đẹp không?”

 Tôi thèm nghe tiếng chổi quét xào xạc của nhà hàng xóm lúc chiều về, lúc không gian đã ngậm đầy hương tết, thấy tôi mở cửa bước ra để tưới thêm chút nước cho mấy chậu Vạn Thọ trước hiên nhà, chị ngưng tay chổi than vãn: - “Em đi chợ tết xong xuôi hết chưa, trời, sáng nay chợ đông, nhưng mà thôi, mỗi năm chỉ có mấy ngày này…”

Tôi thèm thấy lại hình ảnh lam lũ của những cụ già, ngồi khoèo trên tấm bạt trải ra đất, trên đó bày bán những trái mãng cầu, đu đủ, những trái dừa, năm mười bụi bông Thọ, bông Cúc còn đầy nguyên đất dính khô không chịu rời đám rễ… mà tôi nghĩ, chắc là vừa hái từ mảnh vườn nghèo khó của mình sáng nay để kịp đem ra chợ bán tết. Cái sạp (không, phải gọi là cái khúm) bán chợ tết của những cụ già không có chút trau chuốt, những thứ mà người bán có thể phải chăm chút để dành, cho tới ngày cận tết mới quảy gánh mang ra, với hy vọng sau buổi chợ cuối năm này, sẽ có thêm chút tiền để nhà mình đón tết đàng hoàng hơn năm cũ. Và tôi, bao giờ cũng ghé “cái khúm chợ tết” đơn sơ đó, trò chuyện dăm câu, mua chục mãng cầu, mấy trái đu đủ, vài trái dừa để về kho thịt.. Tôi mua, vì tôi thèm thấy những ánh mắt đã vương đậm khói chiều, thoáng rạng rỡ hân hoan, quơ đôi bàn tay nhăn nheo lam lũ dạy cho tôi: -“… trái mãng cầu này nè, trái này mới ngon nè con…”

 Không chỉ dạy cho tôi biết cách lựa trái cây sao cho ngon (chứ không cần đẹp), những cụ già chứa đầy nhân dáng quê Mẹ ấy, còn dạy cho tôi biết nhận thấy, biết giữ lấy nổi xúc động ẩn dấu của con người, khi nhìn thấy đôi quang gánh kĩu kịt trên đôi vai nhỏ bé chai sần, vẫn chất đầy gánh nặng mưu sinh, nghe như trong tiếng mời gọi mua hàng, chứa đầy da diết nổi cơ cực phận đời của tuổi già nua... Và tôi đã bao lần muốn rơi nước mắt, khi biết ra, dù có nhọc nhằn dành dụm cả năm, quang gánh quảy về cuối buổi chợ vẫn nhẹ tênh, nhưng lại oằn nặng những nổi niềm…

 Tôi nhìn thấy một khoảng lặng thẳm sâu trong tôi giữa phố phường tấp nập của phiên chợ cuối năm!

 Và xa hơn nửa, tôi thèm thấy dáng má tôi đứng chắp tay trước bàn thờ thơm khói hương, mắt nhắm sâu, miệng lâm râm. Đứng kế bên má, tôi lúc đó còn nhỏ xíu, cứ ngước đầu lên ngó má, ráng nghe coi má nói cái gì… Lớn lên mới biết, không phải má nói, mà là má tôi đang thành kính nguyện cầu.

Tôi thèm cái dắt tay của má đưa tôi tới Chùa sau khi cúng xong Giao Thừa, để xin chút lộc non mang về, với mong ước gia đình được may mắn khỏe mạnh suốt năm. Tôi thèm thấy nụ cười ba tôi thiệt hiền khi bước vào nhà giở nón treo lên trên móc, sau khi đi chúc tết đâu đó về: - “Có chút gì, dọn cho tôi ăn đi bà…”

Tôi thèm được nằm lại trên chiếc ván gỗ xưa (mà tôi nhớ hồi nhỏ tôi hay nghe ba má gọi là đivăng) dày ơi là dày, màu gỗ lâu năm nước lên đen bóng, tôi nằm cuộn tròn nhỏ nhoi bên cạnh ba mình… Tôi nhớ mình cố ngủ (mà ngày thường thì dễ gì, ngày nào cũng bị má tôi la, vì con nít không có được thức khuya) tôi nhắm mắt hồi lâu, mở ra sao vẫn chưa thấy đến sáng ngày mồng 1 mong chờ?

Đó là tôi của tuổi thơ không yên được giấc ngủ, với lòng chộn rộn đợi tết về…

Tôi trẻ nhỏ là thế, vậy mà dường như tôi cũng bị cuốn hút theo cái linh thiêng của sự giao thoa giữa đất trời trong đêm 30 cuối năm kéo dài đến sáng mồng 1, tôi dấu hết mọi háo hức xôn xao cứ chực trào ra bên ngoài, cũng đi đứng nhẹ nhàng không chạy giởn lung tung…Tôi thấy mọi thứ bỗng dưng trở nên nhẹ nhàng thanh thoát, đồng hồ vẫn đều đặn tiếng gõ nhịp, khoảnh khắc tính bằng giây ấy sao quá đổi linh thiêng.

Và tôi thiếp ngủ với nụ cười trẻ thơ trong giấc mơ…

Tôi thèm được bừng dậy trong cái không khí khẽ khàng sáng mùng 1 đầu năm trong nhà, mọi thứ đều nhẹ nhàng, khói hương lãng đãng trong đốm sáng của bóng đèn nhỏ xíu trên bàn thờ, tôi nhớ lại, và vẫn bắt gặp  y nguyên cảm giác ấm áp phủ đầy trong căn nhà nhỏ của tôi, trong tâm hồn tôi.  Tôi thèm thấy lại mình của buổi sáng đầu năm thức dậy, nhảy tọt xuống giường (chứ không như mọi ngày, ưởn qua ẹo lại chục lần, đôi mắt mới mở nổi ra). Tôi nhớ cái bừng dậy của tuổi thơ mang một chút hốt hoảng, như sợ mình ngủ trễ giấc, sẽ làm lở mất cả mùa xuân. Tôi nhớ cái rón rén mở hé cửa nhìn những xác pháo đỏ tả tơi nằm yên rãi rác trước sân nhà, xác pháo tan vụn, nhưng sao nhìn mà chẳng thấy buồn chút nào, lòng vui  thầm nghĩ, lát nửa đây thế nào tôi cũng xí được một vài viên pháo sót lại chưa kịp nổ tối qua…

Tôi thèm thấy lại những thiệp chúc tết treo lủng lẳng trên những nhành Mai chưng ở trong nhà, tôi nhớ mình cứ hay nghiêng đầu để đọc những chữ viết bên trong, đọc vì vui, vì tò mò, chứ thiệt tình, thuở nhỏ có biết hết được đâu. Giờ lớn lên, tôi mới nhận ra rằng  “Tết” còn mang nghĩa bao dung, người ta cảm thấy yêu thương nhau hơn, sẳn sàng bỏ qua mọi nổi bận lòng, và dành tất cả mọi lời chúc tốt đẹp cho nhau với hết cả chân tình (Từ bao lâu rồi nhỉ, tôi đã không còn gửi những lá thư, những tấm thiệp viết tay cho ai, và cũng không ai gửi cho tôi. Tôi chợt giật mình tiếc nuối, chắc là từ đây sẽ không còn ai có được cái cảm giác bồi hồi, giở lại thư xưa để nhớ nhau qua từng nét chữ…).

Tôi thèm thấy lại khoảng không gian lắng đọng êm ắng của những ngày đầu năm, thảng hoặc mới có một vài chiếc xe lam chạy ngang qua (với tiếng máy nổ tạch tạch của xe mà tôi không quên được)  trên đó chở đầy (chắc là một gia đình) người lớn và với đám trẻ nhỏ ăn mặc đầy màu sắc thật vui mắt … Có khi tôi cũng thấy những chiếc xe ngựa chạy lóc cóc, chở những cô dì mặc áo dài, tay nắm hờ trên thành xe, bình thản ngồi như đong đưa theo nhịp xe vó ngựa… Không sang trọng, cũng chẳng cầu kỳ, nhưng với tôi, những hình ảnh hiền hòa đó trong ngày đầu năm, mới tuyệt đẹp đến làm sao!

 Trong những ngày cuối năm như thế này, tôi cứ hay bày biện đủ thứ nổi nhớ nổi thèm… đến nổi tôi không biết sắp xếp như thế nào cho đủ hết những cảm giác trong tôi, nên giống như đang bị ứ tràn làm tôi nghẹn lòng muốn bật khóc… Tôi nhớ thật mà, nhớ lắm… chỉ tại tôi không đủ ngôn từ để nói được hết mà thôi!

Tôi thèm nhớ chỉ để mà thương!

Bây giờ, ở nơi này, tôi im lặng lắng nghe từng bước nhẹ của mùa Xuân về, gió vẫn se se mặc cho những sợi nắng đan xiên, dần nhẹ lên giữa bầu trời trong vắt. Tôi im lặng lắng nghe tiếng cây non nứt mình nhú lộc đâm chồi, bướm lượn vờn quanh đám hoa tóc tiên níu lấy bờ tường nhà tôi như đang trò chuyện, và trên cao những chú chim sâu rối rít chuyền cành…

Đã bao nhiêu cái tết quẩn quanh rồi nhỉ? Tôi hôm nay có gì lạ hơn ngày hôm xưa không? Hay cũng lại là những quẩn quanh cũ, cứ hết năm ghé đến một lần? Ở đây, tôi cũng đón tết với mâm ngủ quả và dăm ba cành Mai hoa cũng vàng, nhưng sao tôi vẫn thấy không thể giống màu hoa Mai vàng của tôi thuở trước?  Hôm nay đã là 26 tết, trong nhà cũng mang đầy không khí cuối năm với mùi thơm chua dịu của keo củ kiệu, hủ dưa giá, dưa hành. Cũng ấm áp mùi thơm của nồi thịt kho hột vịt, thêm nồi khổ qua (như năm xưa má dạy), mà hồi đó tết đến là nhà tôi không thể thiếu, má nói: - “người ta có nồi khổ qua trong nhà đầu năm để ăn, là cho mọi cái khổ ải sẽ qua đi!”    

Tôi chuẩn bị cho gia đình nhỏ của tôi, giống y như hồi nhỏ được nhìn thấy ba má tôi lo liệu cho tết trong nhà. Giống lắm mà, đâu có gì khác, nhưng sao cảm giác của tết trong tôi không còn như xưa? Đất trời vẫn thế, vẫn xoay vần theo chu kỳ năm tháng, vẫn đem tết đến cho vạn vật cuộc đời, tôi đã đánh mất điều gì để không còn cảm nhận được tết như xưa?

Thôi thì đừng hỏi lòng mình thêm nữa, ngoài kia Xuân vẫn đang về, vẫn dịu dàng thay mới đất trời, và tôi vẫn vậy, vẫn quẩn quanh chăm chút cho riêng mình một khoảng trời riêng.

Thời gian không là gì cả!          

Nếu không thể chạm được tay vào quá khứ, thì ta cũng còn đây ký ức để quay về…

Bùi Tuyết Mai