Vợ mang thai hộ người khác, chồng không được quyền ly hôn

Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 quy định tại khoản 1, điều 51 rằng "Vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn" tuy nhiên với nguyên tắc cơ bản: "Nhà nước, xã hội và gia đình có trách nhiệm giúp đỡ các bà mẹ thực hiện tốt chức năng cao quý của người mẹ". Vì vậy, Luật đã quy định thêm về việc người chồng sẽ bị hạn chế quyền này trong những khoảng thời gian nhất định.

Theo đó tại khoản 3, điều 51 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 khẳng định "Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi". Khi xảy ra sự kiện trên, người chồng nộp đơn ly hôn đến Tòa án thì Tòa án sẽ trả lại đơn, không thụ lý giải quyết.

"Đang có thai"  là khoảng thời gian vợ mang trong mình bào thai và được cơ sở y tế có thẩm quyền xác định cho đến thời điểm sinh con hoặc thời điểm đình chỉ thai nghén.

"Sinh con"  là thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Vợ đã sinh con nhưng không nuôi con trong khoảng thời gian từ khi sinh con đến khi con dưới 12 tháng tuổi; b) Vợ đã sinh con nhưng con chết trong khoảng thời gian dưới 12 tuổi

Để bảo vệ tối đa hơn nữa quyền của phụ nữ mang thai, sinh con, đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐTP Tòa án nhân dân tối cao có hiệu lực từ ngày 1//7/2024 hướng dẫn cụ thể: "chồng không có quyền yêu cầu ly hôn mà không phân biệt vợ có thai, sinh con với ai.". Theo hướng dẫn này có thể hiểu dù người phụ nữ đó ngoại tình, vi phạm nghĩa vụ một vợ một chồng dẫn tới với có thai với người đàn ông khác thì người chồng chung thủy đó cũng không có quyền ly hôn khi người vợ của mình đang mang thai, sinh con, nuôi con không phải của người chồng hợp pháp.

Thậm chí còn một quy định đặc biệt xác định quyền yêu cầu giải quyết ly hôn trong trường hợp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo.

"a) Chồng của người mang thai hộ không có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi;

b) Chồng của người nhờ mang thai hộ không có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi hoặc khi người mang thai hộ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi" (khoản 6, điều 2 Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐTP).

Với Quy định này khi nhờ mang thai hộ thì chồng của người mang thai hộ và chồng của người nhờ mang thai hộ đều không có quyền ly hôn với vợ của mình khi người phụ nữ mang thai hộ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi. Quy định này có thể gọi dễ ghi nhớ là một người vợ mang thai hai người chồng mất quyền ly hôn.

Tuy nhiên mọi hạn chế này chỉ áp dụng cho người chồng, còn trong các khoảng thời gian trên đây nếu người vợ muốn ly hôn chồng thì họ có toàn quyền đề nghị mà Tòa án không được quyền từ chối thụ lý giải quyết.

Luật sư Quách Thành Lực