Sinh viên tại chức hoang mang khi Đà Nẵng “nói không” với tại chức

Đâu cũng như Đà Nẵng, chúng tôi học để làm gì?

Ý kiến của bạn về vấn đề này xin gửi đến Diễn đàn Dân trí qua địa chỉ e-mail:thaolam@dantri.com.vn

Hệ tại chức tập trung rất nhiều thành phần, có người đang thi không đậu hệ chính quy quay sang thi vào tại chức. Có người sau nhiều năm lăn lộn đời công nhân làm thuê muốn kiếm cho mình một tấm bằng để thay đổi việc làm. Và cũng không ít người đang làm việc tại các cơ quan nhà nước muốn trau dồi thêm kiến thức và bổ sung những kiến thức mình còn thiếu. Dù tập trung nhiều thành phần nhưng tất cả đều mang mục đích phấn đấu học để kiếm được một việc làm tốt hơn. Thế nhưng quyết định trên của Nội vụ tp Đà Nẵng như dội một gáo nước lạnh vào ý chí phấn đâu của họ.

Xét kĩ ra thì đây là một quyết định mang tính kì thị và chạy theo bệnh thành tích. Đào tạo theo hệ nào thì vẫn có những người giỏi và cũng có người dốt, vì vậy quyết định trên đã làm lọt sàng không ít những sinh viên tại chức có năng lực thực sự.

Chúng ta biết học luôn đi đôi với hành. Giữa lí thuyết và thực hành đều quan trọng ngang nhau. Đối với hệ tại chức, chúng tôi dám chắc rất nhiều người đã thực hành thậm chí trước khi họ chọn vào học. Nhiều người đã có kinh nghiệm nhiều năm làm việc trong lĩnh vực mình đang học, điều mà một sinh viên chính quy không thể có được. Ví như có người học trung cấp luật ra làm bộ phận tư pháp xã hay làm trong các cơ quan công an giờ học tại chức luật. Hay những người đã làm quản lí lâu năm trong các công ti giờ họ theo học các lớp tại chức về quản lí kinh tế. Rõ ràng đối với những người này kinh nghiệm là có thừa. Sinh viên hệ nào ra trường cầm tấm bằng đi xin việc các cơ quan đều đòi hỏi kinh nghiệm. Sinh viên chính quy thì học xong ít người có kinh nghiệm còn sinh viên tại chức đã có kinh nghiệm thì không nhận, điều này liệu có mâu thuẩn.

Quyết định không nhận sinh viên tốt nghiệp tại chức tạo cú sốc lớn cho sinh viên đang học hệ này. Giả sử tất cả mọi tỉnh thành đều học theo Đà Nẵng thì sinh viên tại chức học để làm gì. Họ cũng bỏ ra rất nhiều tiền bạc và bốn năm học tập để nhận về một tấm bằng giấy lộn sao.

Cần xóa “nhớp” cho tại chức

Xưa nay hệ tại chức được xem như một “hệ phụ”, là cần câu cơm tạo thu nhập thêm cho giảng viên dạy hệ chính quy. Bởi hầu hết các trường đều thu học phí hệ tại chức cao hơn hệ chính quy cho cùng một ngành học. Hơn nữa phần lớn những sinh viên theo học tại chức đều đang làm việc vì vậy họ có điều kiện hơn để mời giảng viên những bửa “uống nước” sau giờ giảng. Điều đó làm cho nhiều người lầm tưởng là tất cả điểm chác của sinh viên tại chức đều được “biếu không”. Đây là cơ sở để người ta nhìn hệ tại chức không mấy nghiêm túc. Tuy nhiên ở ĐH Huế điều đó là không đúng, chúng tôi học tại chức vẫn phải phấn đâu cật lực. Hệ tại chức cũng có người giỏi thực sự nhưng cũng có người không thể ra trường vì năng lực kém. Vậy nhưng vẫn có những nơi lợi dụng đào tạo tại chức để kiếm thêm. Chúng tôi xin trích dẫn ý kiến của giáo sư Văn Như Cương:

“Hồi mới đầu, kết quả đào tạo theo tôi là tốt. Người học và người dạy đều làm việc một cách nghiêm túc, có hiệu quả và có chất lượng. Nhưng dần dần, do nhiều nguyên nhân, chất lượng đào tạo của các lớp học kiểu đó càng ngày càng giảm sút.

Hiện nay, các lớp học tại chức là nơi học viên có thể dễ dàng kiếm được cái bằng mà không cần phải học tập căng thẳng,  thậm chí không cần học… Vào cái thời mà bằng cấp “lên ngôi” như hiện nay, ai cũng cần phải có bằng để “vươn lên” để “thăng tiến”, để trên cái danh thiếp của mình có thêm các từ: Cử nhân, Thạc sĩ hay Tiến sĩ… 

Đó cũng là nơi các thầy giáo ĐH có thể tranh thủ kiếm thêm đồng ra đồng vào để bù vào cái đồng lương gầy guộc của mình, để mình tự cứu mình trước khi "trời cứu"… , là nơi các Phòng Đào tạo của các trường ĐH có thêm đối tác, có thêm việc làm, có thêm thu nhập. Một năm vài lần tổ chức các  kỳ thi ở cơ sở, các thầy ĐH về địa phương (để ra bài thi, trông thi , chấm thi…) được bố trí ăn ngủ ở khách sạn, được học viên thường xuyên đến thăm, quà cáp …, hoặc mời thầy đi chơi, đi xem thắng cảnh địa phương, đi nhậu… cho vui. Thi xong, kết quả đạt yêu cầu và trên yêu cầu “trăm phần trăm”, thế là mọi người đều vui: thầy vui, trò vui, cơ sở vui, trường ĐH vui, Bộ GD&ĐT vui..”.

Dù đúng dù sai thì quyết định của sở Nội vụ tp Đà Nẵng cũng là một hồi chuông giúp các nhà quản lý giáo dục rà soát lại cách học cách cấp bằng của hệ tại chức. Đã đến lúc xóa “nhớp” cho hệ tại chức để tránh tình trạng đào tạo cứ đào tạo còn đào tạo để làm gì thì mặc kệ, vừa tốn kém lãng phí lại vừa mang tai tiếng cho giáo dục Việt Nam.