Chế tài xử lý đôi nam nữ cướp giật điện thoại của người khuyết tật

Nguyễn Tiến Đạt (26 tuổi, quê Tây Ninh) và Thị Trúc (32 tuổi, quê An Giang) đang bị Công an tỉnh Tây Ninh tạm giữ để điều tra hành vi cướp giật tài sản. 

Theo công an, chiều 21/9, bà N.T.T.T. (44 tuổi, người khuyết tật và mắc bệnh lao phổi) ngồi lướt điện thoại tại sạp thịt lợn, rau củ trước nhà ở phường Long An (tỉnh Tây Ninh) thì Đạt và Trúc đi xe máy tới, giả vờ mua ổi rồi bất ngờ giật điện thoại, bỏ chạy. Gây án xong, cả 2 mang điện thoại đi cầm cố được 300.000 đồng. 

Sáng 22/9, bà T. được phát hiện tự tử trong phòng ngủ. Chiều 23/9, em gái bà T. tới trình báo công an. Ngày 24/9, công an bắt giữ Đạt và Trúc. 

Hành vi của đôi nam nữ gây ra sự bức xúc trong xã hội, đặc biệt khi nhắm vào nạn nhân là người khuyết tật. Với hành vi như trên, 2 nghi phạm có thể bị xử lý ra sao? 

Luật sư Lưu Thị Kiều Trang (Giám đốc Công ty Luật Khải Hoàn Tâm, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) nhìn nhận hành vi của 2 đối tượng là rất đáng lên án, đặc biệt khi nạn nhân thuộc nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trong xã hội. Không chỉ xâm phạm tới tài sản của chị T., hành động cướp giật của các nghi phạm còn gây ra hệ lụy nặng nề về tâm lý, tính mạng đối với nạn nhân và phải bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. 

Dưới góc độ pháp lý, luật sư cho biết hành vi của Trúc và Đạt có dấu hiệu của tội cướp giật tài sản theo Điều 171 Bộ luật Hình sự 2015. Khung hình phạt cơ bản của tội danh này là phạt tù 1-5 năm. 

Trường hợp thuộc các tình tiết định khung như có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, dùng thủ đoạn nguy hiểm, chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50 triệu đến dưới 200 triệu đồng hay phạm tội với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ..., người phạm tội có thể đối diện khung hình phạt 3-10 năm tù. 

Nghiêm trọng hơn, nếu hành vi dẫn tới hậu quả làm chết người, chế tài xử lý có thể áp dụng là phạt tù 12-20 năm hoặc tù chung thân. 

"Về mặt khoa học pháp lý, người không có khả năng tự vệ là người đang trong thể trạng yếu đuối, bất lực về thể chất hoặc tinh thần, người bị bệnh tật, người đang ngủ say, người đang ở trong tình trạng không thể chống đỡ hoặc không thể tự bảo vệ mình được... 

Theo thông tin công an cung cấp, nạn nhân bị sốt bại liệt từ nhỏ dẫn đến chậm phát triển trí tuệ, liệt cứng tay chân mức độ trung bình, động kinh, được xác định là tàn tật nặng, không có khả năng tự phục vụ. Do đó, cơ quan chức năng sẽ xem xét bà T. có thuộc trường hợp bất lực về thể chất hoặc tinh thần hay không, từ đó làm căn cứ xác định tình tiết định khung đối với các nghi phạm", luật sư phân tích. 

Trường hợp công an xác định bà T. là người không có khả năng tự vệ, Trúc và Đạt có thể bị xem xét trách nhiệm theo khoản 2, Điều 171 Bộ luật Hình sự 2015 với khung hình phạt 3-10 năm tù. 

Về tình tiết làm chết người theo khoản 4 Điều này, trên thực tế, tình tiết này thường áp dụng với trường hợp hành vi cướp giật dẫn tới nạn nhân bị tai nạn, chấn thương và tử vong. Về việc nạn nhân tự tử, cơ quan chức năng cần chứng minh mối quan hệ nhân quả giữa hành vi cướp giật và việc nạn nhân tử vong. Trong trường hợp không có đủ căn cứ chứng minh tình tiết này, các đối tượng sẽ bị xử lý theo khoản 2 với khung hình phạt có thể áp dụng là 3-10 năm tù.