Cái giá của hành vi chuốc rượu say để giở trò đồi bại

Công an tỉnh Quảng Ngãi đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam N.C.T. và N.H.P. (cùng 16 tuổi, ở xã Khánh Cường, Quảng Ngãi) về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi. 

Theo công an, ngày 1/12, hai thiếu niên rủ cháu T. (14 tuổi, người cùng xã) đi uống rượu. Khi thiếu nữ say rượu, hai thiếu niên thay nhau thực hiện hành vi quan hệ tình dục. Một ngày sau, gia đình T. biết sự việc nên trình báo cơ quan công an. 

Sự việc là hồi chuông cảnh tỉnh về việc "mượn rượu" để thực hiện hành vi đồi bại. Dù nạn nhân có kháng cự hay không, việc lợi dụng tình trạng say xỉn của người khác để quan hệ tình dục có thể dẫn đến cái giá rất đắt về pháp lý. 

Luật sư Quách Thành Lực (Giám đốc Công ty Luật Pháp trị, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết dưới góc độ pháp lý, người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn giao cấu khác thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân sẽ bị xử lý hình sự về hành vi hiếp dâm. Trường hợp bị hại chưa đủ 16 tuổi, người thực hiện hành vi sẽ bị xử lý về tội Hiếp dâm người dưới 16 tuổi theo Điều 142 Bộ luật Hình sự 2015. 

"Pháp luật quy định hành vi cấu thành tội hiếp dâm nếu việc quan hệ tình dục với nạn nhân đáp ứng một trong bốn yếu tố sau: (i) Dùng vũ lực; (ii) Đe dọa dùng vũ lực và (iii) Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc (iv) Thủ đoạn giao cấu khác để thực hiện hành vi quan hệ tình dục trái với ý muốn của nạn nhân. 

Về yếu tố "lợi dụng tình trạng không thể tự vệ của nạn nhân", theo hướng dẫn tại khoản 7 Điều 3 Nghị quyết số 06/2019/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao, đây là việc người phạm tội lợi dụng tình trạng người bị hại lâm vào hoàn cảnh không thể chống cự được (VD: Bị tai nạn, ngất, trói...) hoặc bị hạn chế hoặc mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi (VD: Say rượu, bia, thuốc ngủ, thuốc gây mê hay các chất kích thích khác...).

Như vậy, có thể hiểu tình trạng không thể tự vệ được là tình trạng người bị hại không thể chống cự hoặc bị hạn chế, mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi tạm thời do rượu, bia hay các chất kích thích khác. Do đó, nếu một người cố tình lợi dụng rượu bia, chuốc say người khác để thực hiện hành vi giao cấu thì có thể bị xử lý về hành vi hiếp dâm", luật sư phân tích. 

Về chế tài đối với tội Hiếp dâm người dưới 16 tuổi, mức phạt cơ bản đối với tội danh này là 7-15 năm tù. Đặc biệt, trường hợp hành vi thuộc tình tiết như có tổ chức hay nhiều người hiếp một người, khung hình phạt có thể áp dụng là phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình. 

Trường hợp người phạm tội là người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi, theo khoản 1 Điều 101 Bộ luật Hình sự 2015, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 18 năm tù. Nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá 3/4 mức phạt tù mà điều luật quy định. 

Ngoài ra, theo Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, đối với một số tội danh tại khoản 1 các Điều 134 (Cố ý gây thương tích), Điều 141 (Hiếp dâm) hay Điều 143 (Cưỡng dâm)... việc khởi tố hình sự chỉ thực hiện nếu có yêu cầu của bị hại hoặc đại diện hợp pháp của bị hại.

Trong số các tội danh này không có tội danh quy định tại Điều 142 là Hiếp dâm người dưới 16 tuổi. Do đó, việc xử lý hình sự vẫn được tiến hành, bất chấp ý chí của bị hại có yêu cầu truy cứu trách nhiệm hình sự hay không.