Bài 6: ''Điểm chết" trong vụ cưỡng chế THA trái pháp luật tại TP Việt Trì

Vụ cưỡng chế thi hành án tại TP Việt Trì (Phú Thọ) đang khiến dư luận đặc biệt quan tâm bởi sự vi phạm pháp luật trắng trợn, có chủ ý. Vụ việc được chính lãnh đạo TAND tỉnh Phú Thọ khẳng định là vụ cưỡng chế thi hành án trái pháp luật chưa từng có trong tiền lệ ngành tư pháp tỉnh Phú Thọ.

Chấp hành viên Đặng Xuân Quang đã cố tình thực hiện đến cùng việc cưỡng chế thi hành một Quyết định trái pháp luật đẩy hàng loạt người dân ra đường ngày trước Tết nguyên đán. Chiếc "phao" duy nhất để vị chấp hành viên này kiên quyết thực hiện hành vi cưỡng chế là việc áp dụng Điều 24b Nghị định 125/2013NĐ-CP.

Chính vì vậy, ngay cả khi Chánh án TAND tỉnh Phú Thọ ra Quyết định Kháng nghị giám đốc thẩm yêu cầu Chi cục THA TP Việt Trì ngừng việc thi hành Quyết định vi phạm tố tụng nghiêm trọng với nội dung: “Tạm đình chỉ thi hành án Quyết định Công nhận thỏa thuận của các đương sự số 16/2012/QĐST-KDTM ngày 23/7/2013 của TAND TP Việt Trì để chờ kết quả xét xử giám đốc thẩm”, chấp hành viên Đặng Xuân Quang vẫn bất chấp ra quân cưỡng chế rầm rộ.

Về việc áp dụng Nghị định 125/2013NĐ-CP của chấp hành viên Đặng Xuân Quang trong việc cưỡng chế thi hành Quyết định vi phạm tố tụng số 16/2012/QĐST-KDTM ngày 23/7/2013 của TAND TP Việt Trì, luật sư Trương Quốc Hòe - Trưởng văn phòng luật sư Interla (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) phân tích: Trường hợp được phép tiếp tục thực hiện hành vi cưỡng chế thi hành án dù đã có kháng nghị giám đốc thẩm và quyết định tạm đình chỉ thi hành án được quy định cụ thể tại Khoản 2 Điều 24b Nghị định 125/2013NĐ-CP:

“2. Trường hợp người mua được tài sản bán đấu giá đã nộp đủ tiền mua tài sản bán đấu giá nhưng bản án, quyết định bị đình chỉ thi hành án, kháng nghị, sửa đổi hoặc hủy thì cơ quan thi hành án dân sự tiếp tục hoàn thiện thủ tục giao tài sản, kể cả thực hiện việc cưỡng chế thi hành án để giao tài sản cho người mua được tài sản bán đấu giá, trừ trường hợp sau đây:

a) Trình tự, thủ tục bán đấu giá vi phạm quy định của pháp luật do lỗi của người mua được tài sản bán đấu giá;

b) Người phải thi hành án, người được thi hành án và người mua được tài sản bán đấu giá có thỏa thuận khác”

Trong vụ cưỡng chế thi hành Quyết định trái pháp luật của chấp hành viên Đặng Xuân Quang, vị chấp hành viên này đã dùng khoản 2 Điều 24b Nghị định 125/2013/NĐ-CP làm "lá chắn" trước pháp luật và dư luận.

Người mua trúng tài sản bán đấu giá trong vụ án này chính là ngân hàng đã cho công ty Việt Hưng vay tiền theo Hợp đồng tín dụng số 05.05.0019/HĐTD ngày 20/4/2005, do vậy, ngân hàng này là người hiểu hơn ai hết sự thực của vụ án, hiểu hết được những yếu tố gian dối, biết được sự vô hiệu của hợp đồng do vi phạm điều cấm của pháp luật, biết rõ Quyết định số 16/2012 là trái pháp luật, biết rõ tài sản kê biên chênh lệch rất lớn so với tài sản thế chấp... nhưng vẫn cứ tham gia vào việc mua đấu giá tài sản nói trên, cụ thể như sau:

Thứ nhất: Hợp đồng thế chấp tài sản số 08.15.1711/HĐTC ngày 21/11/2008 vô hiệu do vi phạm Khoản 2 Điều 38 Luật công chứng:

“2. Thời hạn công chứng không quá hai ngày làm việc; đối với hợp đồng, giao dịch yêu cầu công chứng phức tạp thì thời hạn công chứng có thể kéo dài hơn nhưng không quá mười ngày làm việc”

Theo Hợp đồng số 08.15.1711/HĐTC thì ngày ký Hợp đồng là ngày 21/11/2008 còn ngày công chứng viên ký công chứng lại là ngày 12/12/2008, vượt quá thời hạn tối đa mà pháp luật quy định rất nhiều. Do vậy, Hợp đồng này vô hiệu và điều khoản về thế chấp tài sản đương nhiên không còn hiệu lực thi hành trong thực tế. Là một bên chủ thể tham gia trong Hợp đồng này, Ngân hàng không thể không biết được điều đó.

Thứ hai, theo trình bày của công ty Việt Hưng thì phương án kinh doanh của Hợp đồng tín dụng số 07.11.0419/HĐTD ngày 20/7/2007 là hoàn toàn không có thật, mà chỉ là phương án trên giấy nhằm mục đích hoàn thiện hồ sơ đáo hạn ngân hàng cho Hợp đồng tín dụng số 05.05.0019/HĐTD ngày 20/4/2005, theo sự chỉ đạo của Ngân hàng để Ngân hàng thu gốc và lãi. Biết rõ là phương án kinh doanh giả tạo nhưng Ngân hàng vẫn chỉ đạo Công ty Việt Hưng làm giả giấy tờ để thu gốc và lãi, điều đó chứng tỏ Ngân hàng đã có hành vi gian dối trong quá trình xác lập Hợp đồng nói trên. Do vậy, Hợp đồng này cũng hoàn toàn vô hiệu.

Thứ ba, trong quá trình tham gia vào việc kê biên tài sản, phía ngân hàng đã biết rõ có sự chênh lệch tài sản trên thực tế và trong hồ sơ, biết rõ theo quy định của pháp luật thì khi có những sai phạm này thì khối tài sản này không thể tiến hành bán đấu giá được nhưng vẫn cố tình tham gia mua tài sản đấu giá. Như vậy phía ngân hàng hoàn toàn có lỗi trong quá trình tiến hành thủ tục mua đấu giá tài sản này.

Có thể thấy rõ một điều là trong vụ án này, Ngân hàng là bên cho Công ty Việt Hưng vay tiền và cũng chính là bên đã mua đấu giá thành tài sản của Công ty Việt Hưng. Vì vậy, Ngân hàng biết rất rõ những điểm khuất tất của hồ sơ vụ án, từ việc các Hợp đồng tín dụng và Hợp đồng thế chấp tài sản vô hiệu, việc tài sản không thể kê biên đến việc không thể tiến hành bán đấu giá tài sản khi có những sai phạm nêu trên, nhưng phía ngân hàng vẫn cố tình phớt lờ những quy định của pháp luật, rắp tâm thực hiện đến cùng hành vi thu hồi tài sản dù căn cứ pháp luật đã không còn. Do vậy phía Ngân hàng hoàn toàn có lỗi trong trường hợp này, vì thế không thể áp dụng điểm a khoản 2 Điều 24b Nghị định 125/2013/NĐ-CP để tiếp tục tiến hành cưỡng chế thi hành án, giao tài sản cho ngân hàng được.

Vì vậy, chấp hành viên Đặng Xuân Quang đã cô tình áp dụng sai Nghị định của Chính phủ để thực hiện hành vi cưỡng chế thi hành án trái pháp luật,

Báo Dân trí kính đề nghị các cơ quan chức năng sớm vào cuộc điều tra làm rõ động cơ, mục đích của hành vi cố ý làm trái của chấp hành viên Đặng Xuân Quang thuộc Chi cục THA TP Việt Trì trong vụ án này.

Trước đó, như báo điện tử Dân trí đã đưa tin, ngày 22/01/2014, Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 16/2012 ngày 23/07/2012 của TAND TP Việt Trì đã bị Ủy ban thẩm phán TAND tỉnh Phú Thọ tuyên hủy do vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.

Cụ thể, sau khi TAND TP Việt Trì thụ lý hồ sơ và tiến hành hòa giải giữa các bên đương sự thì ông Nguyễn Ngọc Hoàn là người đại diện theo pháp luật của công ty Việt Hưng lại không được tòa án mời đến làm việc cũng như không được mời tham gia buổi hòa giải, không được trình bày ý kiến cũng như không phải là người đại diện. Điều này đã vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng với tư cách người đại diện hợp pháp của bị đơn, bởi theo theo quy định của Bộ luật Dân sự và Luật Doanh nghiệp thì Người đại diện theo pháp luật là người nhân danh pháp nhân tiến hành các hoạt động vì quyền - lợi ích của pháp nhân.

Trong trường hợp này, theo quy định của pháp luật, “người đại diện hợp pháp của đương sự” là người đại diện theo pháp luật hoặc người được ủy quyền hợp pháp của người đại diện theo pháp luật của công ty. Vì vậy việc TAND TP Việt Trì không triệu tập ông Hoàn tham gia vào vụ án với tư cách người đại diện hợp pháp của công ty Việt Hưng đã không chỉ vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng theo quy định của pháp luật, mà còn gây ảnh hưởng lớn đến quyền - lợi ích hợp pháp của công ty này.

Do vậy, Quyết định 16/2012 buộc phải bị tuy hủy theo thủ tục giám đốc thẩm để đảm bảo tính đúng đắn, nghiêm minh của pháp luật, bảo vệ quyền - lợi ích hợp pháp cho đương sự.

Tuy nhiên, không chỉ TAND TP Việt Trì mắc phải lỗi nêu trên, mà chính Chi cục Thi hành án dân sự TP Việt Trì cũng mắc phải lỗi tương tự khi xác định sai tư cách người đại diện theo pháp luật của công ty Việt Hưng: trong suốt quá trình giải quyết việc thi hành án, cơ quan này đã không hề mời ông Nguyễn Ngọc Hoàn - Giám đốc công ty tham gia với tư cách là người đại diện theo pháp luật của công ty Việt Hưng.

 Xuyên suốt quá trình thi hành án, Chi cục THA dân sự TP Việt Trì chỉ mời ông Nguyễn Minh Sơn tham dự, dù ông Sơn không hề có giấy ủy quyền của ông Hoàn theo đúng quy định của pháp luật.

Nhưng không dừng lại ở lỗi đó, Chi cục Thi hành án dân sự TP Việt Trì tiếp tục sai phạm  nhiều hơn bởi hành vi kê biên của cơ quan này là trái với quy định của pháp luật, do kê biên tài sản vượt quá tài sản đảm bảo theo Hợp đồng thế chấp tài sản, cũng như hành vi cố ý bán đấu giá tài sản trái pháp luật khi đã biết tài sản này không thể kê biên để bán đấu giá.

Cụ thể, ngày 09/7/2013 Chi cục THA dân sự TP Việt Trì đã tiến hành kê biên tài sản của công ty Việt Hưng. Tại Biên bản kê biên tài sản ghi rõ: “Tài sản kê biên gồm: Kết cấu toàn nhà xây khung bê tông cốt thép chịu lực, móng cọc, nhà có 7 tầng (01 tầng âm và 6 tầng nổi, 1 mái tum). Diện tích xây dựng một sàn là 319.09m2”. Trong khi đó, tại Điều 1 Hợp đồng thế chấp tài sản số 08.15.1711/HĐTC có ghi nhận Tài sản thế chấp là “Nhà Trung tâm thương mại và dịch vụ - Nhà hàng Phù Đổng: Nhà cấp 3, 06 tầng và 01 tum, xây dựng kết cấu bê tông cốt thép. Tổng diện tích xây dựng là 2330,58m2. Nhà được xây dựng trên diện tích đất 300m2”. Rõ ràng đã có sự chênh lệch rất lớn giữa diện tích thực tế và diện tích có trong hồ sơ vụ án. Chính vì thế, đại diện Viện kiểm sát TP Việt Trì không đồng ý việc tiếp tục kê biên tài sản và đã có ý kiến chỉ đạo: “Do diện tích xây dựng mặt sàn mỗi tầng của ngôi nhà trung tâm thương mại dịch vụ - Nhà hàng Phù Đổng lớn hơn diện tích sử dụng của Công ty Việt Hưng được cấp giấy chứng nhận, do đó Viện kiểm sát yêu cầu tạm dừng việc kê biên đối với ngôi nhà trung tâm thương mại và dịch vụ - Nhà hàng Phù Đổng”.

Như vậy, theo quy định tại khoản 1 Điều 179 Luật thi hành án dân sự năm 2008, điểm d, khoản 1 Điều 23 Luật thi hành án dân sự năm 2008, Điều 1 Thông tư số 14/2010/TTLT-BTP-TANDTC-VKSNDTC, và đặc biệt là căn cứ vào Điểm đ, khoản 1, Điều 48 Luật thi hành án dân sự thì Cơ quan thi hành án phải có một quyết định hoãn thi hành án để xác minh và chờ ý kiến chỉ đạo của các cơ quan liên quan.

Thế nhưng phớt lờ các quy định của pháp luật, chấp hành viên Đặng Xuân Quang đã chỉ đạo tiến hành kê biên toàn bộ 07 tầng 01 tum cùng toàn bộ tài sản của công ty Việt Hưng tại tòa nhà này. Tiếp đó, vị chấp hành viên này đã chỉ đạo hoàn thiện bán đấu giá tài sản nói trên và ngươi trúng đấu giá ở đây lại chính là Ngân hàng đã cho công ty Việt Hưng vay tiền. Điều đáng lưu ý ở đây là việc kê biên tài sản đã sai phạm thì không thể tiến hành bán đấu giá tài sản được, cho nên nếu như các bên liên quan cố tình bán đấu giá khối tài sản này thì kết quả bán đấu giá cũng cần bị hủy bỏ.

Sau đó, ông Nguyễn Ngọc Hoàn - Giám đốc công ty Việt Hưng đã có đơn gửi các cơ quan chức năng đề nghị dừng việc thi hành án và đề nghị xem xét lại bản án trái pháp luật. Xét thấy có dấu hiệu vi phạm pháp luật, ngày 20/12/2013, TAND tỉnh Phú Thọ đã có công văn gửi Chi cục THA dân sự TP Việt Trì đề nghị tạm dừng việc thi hành án để có thời gian nghiên cứu vụ án theo trình tự giám đốc thẩm, tái thẩm. Ngày 09/01/2014, Chánh án TAND tỉnh Phú Thọ đã có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với Quyết định số 16/2012 và quyết định tạm đình chỉ thi hành án để chờ kết quả xét xử giám đốc thẩm.

Tuy nhiên, chấp hành viên Đặng Xuân Quang vẫn kiên quyết chỉ đạo đến cùng việc cưỡng chế thi hành án một quyết định trái pháp luật đã bị kháng nghị, triển khai lực lượng xua đuổi mấy chục cán bộ công nhân viên và người già, trẻ em ra khỏi tòa nhà của công ty Việt Hưng giữa lúc chỉ còn nửa tháng nữa thôi là Tết Nguyên đán đã về.

Hành vi cố ý kê biên và bán đấu giá tài sản trái pháp luật cũng như việc cố ý thực hiện đến cùng việc cưỡng chế thi hành án nói trên của chấp hành viên Đặng Xuân Quang là một hành vi cố ý làm trái cần được xem xét, làm rõ về động cơ, mục đích.

Anh Thế