Thuốc lưu hành 5-6 năm ở châu Âu nhưng vào Việt Nam vẫn phải chờ "visa"

Một số bất cập liên quan đến chính sách về dược được các đại biểu Quốc hội đề cập trong phiên thảo luận sáng 22/10, về nội dung còn ý kiến khác nhau trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược.

Chậm "cấp visa" cho thuốc mới, người dân có thể chịu thiệt

Chỉ ra thực tế "cấp visa" cho thuốc mới ở Việt Nam còn chậm, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) cho rằng việc này có thể khiến người dân chịu thiệt vì không được hưởng thành quả mới của khoa học.

Theo ông Hiếu, nhiều nước khó hơn chúng ta rất nhiều như Nhật Bản, Mỹ, châu Âu, đã có những thuốc lưu hành 5-6 năm nhưng muốn nhập vào Việt Nam vẫn phải… "chờ cấp visa".

Chúng ta cần có quy trình rõ ràng trong việc nhập thuốc đã được các nước trên thế giới công nhận qua các nghiên cứu và ứng dụng đại trà, theo lời Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Vị đại biểu dẫn chứng với những thuốc đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ, Nhật cấp giấy phép và được bảo hiểm y tế của những nước đó chi trả cho người dân sử dụng, có thể tiến hành thủ tục rút gọn cho phép lưu hành tại Việt Nam.

Bàn về chính sách xa hơn để phát triển ngành dược nội địa, vị đại biểu ngành y tế lưu ý "cần biết vị trí mình đang ở đâu".

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu lo ngại chúng ta có những biện pháp ngăn chặn, không cho thuốc của các hãng dược phẩm lớn vào Việt Nam, trong khi thuốc tương đương của Việt Nam không thể so sánh nổi về chất lượng, nhu cầu của người dân vẫn cao, nên giá thuốc ngoại sẽ bị đẩy lên.

Thậm chí, theo ông Hiếu, một số công ty dược lớn của nước ngoài đã rút khỏi thị trường Việt Nam với lý do không cạnh tranh được về giá khi chúng ta đưa các sản phẩm nội tương đương lên cùng nhóm để đấu thầu tập trung quốc gia.

Quy định chặt chẽ, cụ thể việc bán thuốc online

Một thực trạng đang gây bức xúc trong xã hội được đại biểu Lân Hiếu đề cập là thuốc bán online gây nguy hại cho sức khỏe, hoặc bán những sản phẩm quảng cáo là thuốc nhưng không phải thuốc.

Ủng hộ quy định trong dự thảo khi cho phép bán thuốc qua giao dịch điện tử, nhưng ông Hiếu cho rằng cần quy định chặt chẽ và cụ thể hơn.

Ông góp ý cần nêu rõ thuốc bán online phải được cấp phép lưu hành tại Việt Nam.

Các thuốc được bán qua thương mại điện tử bao gồm thuốc không cần kê đơn và các thuốc theo đơn nhưng phải được cơ sở y tế kê trên hệ thống đơn thuốc điện tử (sổ khám bệnh và bệnh án điện tử), theo ông Hiếu.

Bên cạnh đó, nhà thuốc được bán online cũng cần đảm bảo tiêu chuẩn Bộ Y Tế ban hành và thẩm định, cấp phép. Ông Hiếu gợi ý nên bắt đầu thử nghiệm tại các nhà thuốc của bệnh viện đã triển khai đầy đủ bệnh án điện tử. Việc này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, hạn chế tình trạng lộn xộn như hiện nay và cũng xóa bỏ được tư duy "không quản được thì cấm".

Đặc biệt, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu góp ý trong Luật nên có điều khoản Bộ Y tế cần có đơn vị chuyên trách chống thuốc giả mạo trên các mạng xã hội nhằm tiếp nhận thông tin, kiểm tra tính chính xác hay giả mạo của thuốc quảng cáo.

"Ví dụ, nhiều bác sĩ bị sử dụng hình ảnh quảng cáo thuốc không đúng chất lượng nhưng thực tế hiện nay không biết báo cho ai và làm cách nào để chấm dứt tình trạng này", ông Hiếu nêu thực tế.

Theo ông, những thuốc quảng cáo sai sự thật cần công khai cho người dân biết, có tra cứu trên các trang web và ứng dụng của chính đơn vị thuộc Bộ Y tế mới có thể giảm dần tình trạng sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc tràn lan trên mạng xã hội.

Ngoài ra, cần có cơ chế phối hợp giữa Bộ Y tế, Bộ Công an và Cục Quản lý thị trường của Bộ Công Thương để xử lý các vi phạm về quảng cáo thuốc.

Cũng đề cập đến việc kinh doanh dược theo phương thức thương mại điện tử, đại biểu Trần Thị Nhị Hà (nguyên Giám đốc Sở Y tế Hà Nội) cho rằng việc này rất phù hợp với xu thế hiện nay. Song theo bà Hà, cần quy định rõ ràng để đảm bảo kiểm soát chặt chẽ.

Dự thảo quy định thuốc được bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử là thuốc không kê đơn, thuốc được bán buôn theo phương thức thương mại điện tử bao gồm cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn và nguyên liệu làm thuốc…

"Nếu quy định như dự thảo có thể xảy ra tình trạng doanh nghiệp đưa thuốc kê đơn vào kênh bán lẻ thương mại điện tử hoặc doanh nghiệp sẽ lấy thông tin bệnh nhân cần mua thuốc kê đơn trên sàn thương mại điện tử và sẽ thực hiện giao dịch mua bán ở chỗ khác", bà Hà nêu vấn đề.

Theo bà, dự thảo cần sửa đổi theo hướng "chỉ bán thuốc không kê đơn theo phương thức thương mại điện tử" như kinh nghiệm của hầu hết các quốc gia trên thế giới.