"Thiếu 127.000 giáo viên, không tuyển được vì áp lực cao, lương thấp"

Cuối phiên thảo luận về kinh tế - xã hội sáng 1/11, Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn được mời giải trình làm rõ các vấn đề liên quan đến ngành mà đại biểu Quốc hội đề cập.

Trước thực trạng thừa - thiếu giáo viên mà một số đại biểu Quốc hội đề cập, Bộ trưởng Giáo dục cho biết đến nay, cả nước còn thiếu hơn 127.000 giáo viên, con số này gia tăng không ngừng bởi số lượng học sinh tăng lên rất nhiều. Riêng Bình Dương, trong đầu năm học mới đã tăng 35.000 học sinh.

Trong khi đó, vẫn còn tình trạng giáo viên nghỉ việc. Tính đến tháng 9, toàn quốc có hơn 17.000 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc.

Cùng với Bộ Nội vụ, Bộ Giáo dục đã xác định chỉ tiêu tuyển giáo viên cho các địa phương là hơn 26.000, nhưng theo thống kê của ngành nội vụ, hiện nay các tỉnh vẫn còn lại 64.000 chỉ tiêu chưa dùng.

Việc này có nhiều nguyên nhân, trong đó, có nơi để dành cho 10% cắt giảm nhưng có nơi không có nguồn tuyển, thậm chí có nơi có nguồn nhưng không tuyển được người vì áp lực lớn mà lương thấp.

Cho biết Bộ Nội vụ xác định trong năm 2023-2024 giao hơn 27.800 chỉ tiêu tuyển giáo viên cho các tỉnh, ông Sơn đề nghị các tỉnh cần tuyển hết chỉ tiêu.

Nhận định đây là vấn đề rất lớn, Bộ trưởng Giáo dục nhấn mạnh cần giải pháp như điều chỉnh lương, chế độ chính sách, nhà công vụ...

Liên quan việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cho công nghiệp bán dẫn, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu dự đoán cần 50.000-100.000 nhân lực cho lĩnh vực này, trong đó yêu cầu nhiều trình độ, chuyên môn nhưng ưu tiên cho nhóm nhân lực thiết kế vi mạch, bán dẫn.

Hiện nay, có 35 cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam đang đào tạo những lĩnh vực trực tiếp hoặc liên quan ngành này. Bộ Giáo dục cũng đã ký hiệp định với Intel và nhiều doanh nghiệp để xác định chính xác nguồn nhân lực cho các nhóm nhằm có hướng đào tạo, tránh thừa nhân lực.

Tư lệnh ngành giáo dục cho biết dự kiến trong 2024 sẽ tuyển sinh trên 1.000 nhân lực trực tiếp trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn, các lĩnh vực liên quan sẽ tuyển trên 7.000 học viên và tăng dần 20-30% hàng năm.

Cho rằng con số này "có thể đáp ứng được" đến năm 2023, song Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn lưu ý bán dẫn là lĩnh vực công nghệ cao, đòi hỏi cao nên cũng cần đầu tư cao, vì không thể "tay không bắt chip" trong lĩnh vực này.

Ông đề nghị Quốc hội, Chính phủ đẩy mạnh đầu tư các phòng thực hành để có đủ điều kiện nâng cao chất lượng đào tạo trong ngành quan trọng này.

Vấn đề tiếp theo được ông Sơn đề cập là tài chính chi cho đổi mới giáo dục. Theo báo cáo, con số này là hơn 213.000 tỷ đồng, bao gồm cả chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển.

"Con số chi trực tiếp cho đổi mới giáo dục gồm biên soạn chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, thẩm định sách giáo khoa, tập huấn cho giáo viên toàn quốc, có tổng chi phí hơn 395 tỷ đồng", ông Sơn nói.

Về việc giao Bộ Giáo dục chuẩn bị trình Quốc hội phương án biên soạn một bộ sách giáo khoa, ông Sơn cho rằng từ nay đến 2024, việc quan trọng nhất cần ưu tiên là thẩm định chất lượng sách giáo khoa cho lớp 5, 9, 12 thật tốt, đảm bảo đủ sách giáo khoa cho năm học tới.