Quản lý và sử dụng hiệu quả tài nguyên là mục tiêu phát triển ĐBSCL

Chiều 1/7, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), chủ trì hội nghị điều phối vùng tổ chức tại tỉnh Cà Mau.

Nhiều kiến nghị "sát sườn"

Theo Phó Thủ tướng, ĐBSCL là vùng đầu tiên trong 6 vùng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch vùng và ban hành kế hoạch thực hiện quy hoạch; 13/13 tỉnh, thành thuộc vùng đã phê duyệt quy hoạch tỉnh và tổ chức công bố quy hoạch.

Đây cũng là vùng đầu tiên được Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 13 ngày 2/4/2022 về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Qua 2 năm thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị và chương trình hành động của Chính phủ về phát triển vùng ĐBSCL, theo Phó Thủ tướng, mặc dù nền kinh tế trong nước phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức nhưng tình hình phát triển kinh tế - xã hội của vùng có kết quả khả quan.

Tốc độ tăng trưởng kinh tế năm 2023 của vùng đạt 6,37%, đứng thứ 2/6 vùng trên cả nước; thu nhập bình quân đầu người tăng 1,6 lần so năm 2020, đạt 72,3 triệu đồng/người/năm; một số công trình, dự án trọng điểm đã hoàn thành và đưa vào sử dụng như: Cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ; cầu Mỹ Thuận 2;....

Tại hội nghị, ông Huỳnh Quốc Việt, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, cho biết tỉnh này đang đối mặt với xâm nhập mặn, sạt lở bờ sông, bờ biển xảy ra ngày càng nhanh và gặp khó khăn về nguồn nước ngọt; khan hiếm nguồn cung vật liệu xây dựng phục vụ các dự án trọng điểm.

Ông Việt kiến nghị trước mắt Trung ương hỗ trợ tỉnh hơn 1.984 tỷ đồng khắc phục bờ biển, bờ sông với chiều dài khoảng 27km đang sạt lở đặc biệt nguy hiểm; cân đối nguồn vốn để nâng cấp, mở rộng quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh từ TP Cà Mau đi Đất Mũi do mặt đường nhỏ hẹp.

Lãnh đạo tỉnh Long An kiến nghị xây dựng tuyến đường sắt từ TPHCM đi Cần Thơ, góp phần vận tải hành khách và vận chuyển hàng hóa được thuận lợi.

Chủ tịch tỉnh Tiền Giang Nguyễn Văn Vĩnh kiến nghị Trung ương sớm phê duyệt không gian biển cho các địa phương để tháo gỡ một số nội dung còn vướng trong phát triển kinh tế biển; mở rộng tuyến cao tốc TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận.

Ông Lê Văn Hẳn, Chủ tịch tỉnh Trà Vinh, mong muốn Chính phủ sớm phê duyệt chủ trương đầu tư tuyến hành lang ven biển có tính chất liên kết vùng; có chương trình hỗ trợ vốn, chính sách ưu tiên vùng có kế hoạch từng hộ dân trữ nước riêng lẻ, đặc biệt là nước mưa.

Chủ tịch tỉnh Sóc Trăng Trần Văn Lâu cho biết, nguồn cát biển hiện rất phong phú, dồi dào nhưng để đưa vào san lấp dự án không thuộc cơ chế đặc thù thì chưa có quy định.

"Trong khi đó, cát để san lấp thời gian tới ngoài dự án giao thông thì các dự án khác có nhu cầu rất lớn. Do đó, tỉnh kiến nghị Chính phủ nên có cơ chế, chính sách để khai thác cát biển phục vụ các dự án này", ông Lâu nói.

Phó Chủ tịch tỉnh An Giang Nguyễn Thị Minh Thúy kiến nghị cần có cơ chế, chính sách phát triển đặc thù cho các địa phương vùng biên giới như An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang,…

Theo Phó Chủ tịch tỉnh Bạc Liêu Huỳnh Chí Nguyện, Chính phủ cần có cơ chế đặc thù phân bổ nguồn vốn cho các tỉnh có các tuyến đê biển xung yếu để chủ động thích ứng biến đổi khí hậu.

Muốn phát triển cần chung tay của bộ, ngành, địa phương

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng, ĐBSCL vẫn còn những tồn tại, hạn chế, khó khăn như: Kinh tế tuy tăng trưởng khá nhưng chưa thực sự bền vững; hạ tầng còn yếu, thiếu nguồn lực để đầu tư; năng suất lao động đạt thấp; môi trường đầu tư kinh doanh một số địa phương chưa thực sự hấp dẫn; chất lượng giáo dục và đào tạo tuy được nâng lên nhưng chưa đồng đều;...

Bên cạnh đó, ĐBSCL hiện đối diện với nhiều thách thức, trong đó có sự xuất hiện các công trình thủy điện ở thượng nguồn làm thay đổi dòng chảy, giảm đáng kể lượng phù sa, cát, suy giảm nguồn lợi thủy sản.

Đây cũng là vùng chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu và nước biển dâng, gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan, tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội, ảnh hưởng đến sinh kế và đời sống của nhân dân.

"Muốn phát triển tốt vùng Đồng bằng sông Cửu Long thì cần có sự chung tay, chung sức của các bộ, ngành và đặc biệt là các địa phương trong vùng", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương tập trung cơ cấu lại các ngành kinh tế theo hướng hiện đại, ưu tiên phát triển các ngành, lĩnh vực có thế mạnh; ưu tiên đầu tư, đẩy nhanh các dự án động lực có tính liên kết vùng, liên tỉnh như: Dự án xây dựng cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng giai đoạn 1; dự án đường bộ cao tốc Cao Lãnh - An Hữu giai đoạn 1; cao tốc Mỹ An - Cao Lãnh; cao tốc Bắc - Nam phía Đông; cảng biển Trần Đề, Hòn Khoai,…

Ông cho rằng, việc tăng cường quản lý và sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên, nhất là đất đai, nước, bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu được xem là mục tiêu, nhiệm vụ quan trọng trong xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách phát triển vùng.

Với những kiến nghị của các địa phương, Phó Thủ tướng yêu cầu liên quan bộ, ngành nào thì đơn vị đó chủ động xử lý, vượt quá thẩm quyền báo cáo Thủ tướng.