Nuôi gấu lấy mật - Những sự thật “lạnh người”

24 cá thể gấu đã được cứu hộ về trung tâm là bước khởi đầu cho thoả thuận của Tổ chức Động vật châu Á với Chính phủ Việt Nam trong việc cứu hộ 200 cá thể gấu, chấm dứt những đau đớn của chúng trong nhiều năm trong tay các chủ trại nuôi gấu lấy mật.

Chị Leanne Clark - bác sỹ thú y, người trực tiếp chăm sóc những con gấu từ những ngày đầu về trung tâm - kể: Chúng bị nhốt trong những cái lồng chật chội, chế độ ăn uống nghèo nàn, ngay cả việc tiếp cận đến những nguồn nước cũng không có, điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ của các con gấu.

Khi bị nhốt trong những chuồng nhỏ như vậy, gấu không có chỗ để duỗi chân. Tình trạng này kéo dài dẫn tới các khớp, cơ của gấu bị cứng, teo đi và các bác sỹ ở đây phải sử dụng rất nhiều thời gian để phục hồi các cơ xương cho chúng được vận động bình thường. Chế độ ăn uống nghèo nàn còn làm cho thị lực bị suy giảm rất nhiều do tác hại của việc suy dinh dưỡng kéo dài…

Dã man hơn, người ta còn cắt răng nanh của gấu để hạn chế việc gấu cắn chuồng. “Vì vậy, khi chúng tôi tiếp nhận gấu về thì thấy chúng thường có vấn đề về răng. Điều này không chỉ khiến gấu gặp khó khăn trong vấn đề ăn uống mà còn tạo ra kẽ hở cho vi rút, vi khuẩn thâm nhập vào máu và lan ra khắp cơ thể” - bác sỹ Leanne Clark nói.

Hầu hết các cá thể gấu được cứu hộ đều bị mất chân do chúng bị đánh bẫy. Phần lớn các túi mật của các cá thể gấu đều bị huỷ hoại nặng nề do nhiều năm bị hành hạ trong các trại gấu.

Tiến sỹ Tuấn Bendixsen - trưởng đại diện Tổ chức Động vật châu Á tại Việt Nam còn cho biết: Gấu con khi được phát hiện hầu hết đều trong tình trạng rất nguy kịch do bị tách mẹ từ quá sớm. Thường những người đi săn gấu chọn giải pháp giết gấu mẹ rồi bắt gấu con vì gấu mẹ có thể tấn công lại. Nhưng khi bắt gấu con, họ lại không biết cách chăm nom, thậm chí chẳng cho ăn uống gì cả.

Theo thông tin từ trung tâm cứu hộ gấu, hầu hết các cá thể gấu được cứu hộ đều bị mất chân do chúng bị đánh bẫy. Phần lớn các túi mật của các cá thể gấu đều bị huỷ hoại nặng nề do nhiều năm bị hành hạ trong các trại gấu.

Nguy cơ sử dụng mật “nhiễm bẩn”

Nhiều người dùng mật gấu vẫn không biết những nguy cơ của việc sử dụng các sản phẩm từ mật gấu. Người ta phát hiện mật gấu ở Trung Quốc có dính nước tiểu, phân, máu và mủ đang được xuất khẩu trái phép sang Việt Nam.

Tại Việt Nam, các chủ trại gấu hút mật với sự hỗ trợ của máy siêu âm, ống thông và bơm y tế. Các cá thể gấu bị gây mê, bị trói vào dây thừng và bị đâm liên tiếp vào bụng bằng kim dài 10cm không được tiệt trùng cho đến khi túi mật được tìm thấy. Mật được hút ra bằng ống thông và bơm. Quá trình thực hiện nay hoàn toàn mất vệ sinh và gây đau đớn cho các cá thể gấu.

Tuy nhiên, điều khiến người ta lo ngại hơn là chính vịêc làm này còn gây nguy hiểm cho chủ trại gấu và chính những người sử dụng mật gấu. Theo ông Tuấn, nhiều người dùng mật gấu vẫn không biết những nguy cơ của việc sử dụng các sản phẩm từ mật gấu. Người ta phát hiện mật gấu ở Trung Quốc có dính nước tiểu, phân, máu và mủ đang được xuất khẩu trái phép sang Việt Nam.

“Việc sử dụng con gấu không được khỏe mạnh sẽ có tác động tới sức khỏe của con người. Mật gấu cũng không phải là bài thuốc duy nhất bởi theo nghiên cứu thì có tới 54 loại thuốc đông y khác hoàn toàn có thể thay thế được” - bác sỹ Leanne Clark cho biết thêm.

Năm 2008, ở Quảng Ninh đã phát hiện trường hợp 80 con gấu được cho phép nuôi ở Quảng Ninh. Hiện 1 trong số 80 con gấu đó đã được cơ quan chức năng tịch thu và chuyển về trung tâm. “Chúng tôi có đầy đủ cơ sở hạ tầng để tiếp nhận 79 con gấu còn lại nhưng hiện nay các cơ quan chức năng chưa giải quyết được việc này. Chúng tôi cũng đã có ý kiến với Quốc hội Việt Nam từ tháng 5/2008 nhưng chưa thấy phản hồi” – ông Tuấn cho biết.

Bà Jill Robinson - sáng lập viên, đồng thời là Tổng Giám đốc của Tổ chức Động vật châu Á - khẳng định: Cộng đồng quốc tế chưa thực sự hài lòng khi các cơ quan chức năng Việt Nam chưa hoàn toàn thực hiện hết trách nhiệm trong việc đóng tất cả các trại nuôi gấu và chuyển các con gấu đó cho chúng tôi chăm sóc.

Nhưng có lẽ việc chưa chấm dứt được ngành công nghiệp nuôi gấu xuất phát chính từ nhu cầu mua mật gấu. Diễn viên Maggie Q - Đại sứ Chương trình Cứu hộ Gấu Việt Nam cho rằng: Việc chúng ta vẫn tiếp tục để xảy ra quá trình thương mại trong việc lấy mật gấu sẽ là không công bằng cho những tổ chức cứu hộ gấu.

Chúng ta cần tập trung nhiều hơn nữa để giảm cầu, đơn giản là không mua mật gấu nữa thì mới có thể ngăn chặn được ngành công nghiệp này phát triển. “Nó giống như việc chúng ta tẩy chay các nhà máy có sử dụng lao động trẻ em bằng cách không mua sản phẩm của nhà máy đó” - diễn viên Maggie Q nói.

Lan Hương