"Người không tham nhũng có khi bị người tham nhũng cô lập!"

Chiều 28/10, tại hội trường, Quốc hội thảo luận về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2015. Tại đây, các đại biểu tập trung phân tích vấn đề phòng, chống tham nhũng và thu hồi tài sản nhà nước do các đối tượng tham nhũng gây ra.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Phương (đoàn Quảng Bình) cho rằng, tham nhũng là một vấn đề nhức nhối của nhiều quốc gia, làm chính trị bê bối, thể chế suy yếu, tổn hại kinh tế, băng hoại đạo đức xã hội. “Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cảnh báo tham nhũng là giặc nội xâm, Đảng gọi đây là nguy cơ, thách thức đến vai trò lãnh đạo của Đảng, sự tồn vong của chế độ”, đại biểu Phương nhắc lại.

Đại biểu cơ bản đồng tình và thừa nhận năm 2015, công tác phòng, chống tham nhũng đã có chuyển biến rõ nét, với nhiều kết quả nổi bật. Công tác kiểm tra giám sát xử lý đã kịp thời, công minh hơn, hợp tác quốc tế được đẩy mạnh. Đánh giá cũng nhấn mạnh vấn đề tham nhũng diễn biến còn phức tạp tinh vi, gây hậu quả ngày càng nghiêm trọng, làm thất thoát lớn tài sản của Nhà nước, bức xúc xã hội.

Theo đại biểu Phương, báo cáo của Chính phủ cũng đã cho thấy tham nhũng chỉ xảy ra ở người có chức quyền, lợi dụng quyền lực mưu lợi riêng, lợi ích nhóm. Biểu hiện trong đó là tham ô, nhận hối lộ, cố ý làm trái pháp luật vì động cơ tham nhũng.

Đại biểu Phương cho rằng, thực tế còn nhiều hình thức tham nhũng khác chưa được chỉ ra. “Trong hầu hết lĩnh vực của đời sống, người tham nhũng ít thấy người tham nhiều thì làm theo, người không tham nhũng có khi bị người tham nhũng cô lập. Tham nhũng đã lây lan đến một số người dân thường. Chỉ cần có một chút chức trách, dù là trông xe, gác đền, làm văn phòng là lợi dụng tham nhũng. Đó là tình trạng tham nhũng vặt”, đại biểu đoàn Quảng Bình nói rõ.

Từ những phân tích trên, đại biểu Nguyễn Ngọc Phương cho rằng, thất thoát, hối lộ có thể xảy ra ngay ở các cơ quan bảo vệ pháp luật. Ngay cả những công chức thấp nhất cũng sách nhiễu, tạo ra một loại lệ phí không thành văn là “làm luật, bôi trơn”. Tham nhũng lớn thì ở những hợp đồng dự án, phân phối ngân sách, bổ nhiệm chức danh, đấu thầu.

Một loại tham nhũng nữa mà đại biểu muốn chỉ rõ đó là loại tham nhũng chính sách. Việc này được thể hiện qua mua chuộc, chạy chọt, sửa đổi văn bản pháp luật, quy hoạch, đem lại lợi ích nhóm, lợi ích cá nhân, gây tổn hại cho nhà nước.

Đại biểu Nguyễn Tiến Sinh (đoàn Hòa Bình) cho rằng, nguyên nhân dẫn đến tham nhũng được chỉ ra không mới và được nói ở nhiều năm qua. “Vậy tại sao đã biết được nguyên nhân và đưa ra được giải pháp song đến nay tình hình phòng chống tội phạm chưa được ngăn chặn? Vậy còn lý do nào khác. Báo cáo cũng chỉ ra có sự tiếp tay của một số bộ phận công chức trong cơ quan quản lý Nhà nước”, đại biểu Sinh chỉ rõ.

Cho ý kiến về vấn đề trên, đại biểu Huỳnh Nghĩa (đoàn TP Đà Nẵng) đánh giá việc phát hiện và xử lý tham nhũng chưa tương xứng với tình hình, chưa đáp ứng với mong mỏi của xã hội. Công tác điều tra, truy tố, xét xử loại tội phạm này thường kéo dài.

“Năm 2015, thiệt hại do tham nhũng gây ra trên 950 tỷ đồng và gần 10.000m2 đất. Thu hồi tài sản tham nhũng chỉ đạt hơn 55% về tiền và gần 30% về đất. Như vậy, tài sản tham nhũng thu hồi rất thấp, đó là vấn đề cử tri quan tâm cho rằng, có tình trạng hi sinh đời bố củng cố đời con”, đại biểu Huỳnh Nghĩa nói.

Chính vì vậy, đại biểu đề nghị Quốc hội xem xét, ra Nghị quyết quy định đối với tội phạm tham nhũng: Tài sản thu hồi là căn cứ để tòa án xét xử và không cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ khi tài sản tham nhũng thu hồi không đạt 100%.

“Tỷ lệ tài sản thu hồi càng ít thì mức xử án càng tăng. Có như vậy thì mới mang tính răn đe buộc tội phạm tham nhũng nộp tài sản đã chiếm đoạt cho nhà nước. Thời gian tới cần quy định tội phạm tham nhũng chỉ được đặc xá, tha tù trước thời hạn khi nộp lại ít nhất 80% thiệt hạn về tài sản đã gây ra cho nhà nước”, đại biểu TP Đà Nẵng kiến nghị.

Quang Phong