Ngày thứ 12, phiên tòa xử vụ buôn lậu thuốc lá: “Chiến cục”... tạm hòa

GĐ Thiên Lợi Hòa - Nguyễn Ngọc Liên thừa nhận ngay từ câu đầu tiên việc đưa tiền cho vị Phó chủ tịch UBND tỉnh phụ trách vấn đề kinh tế cửa khẩu. Liên khai, 3-4 lần vào dịp tết (26 - 27 tháng chạp) mang túi quà trị giá chừng 5-6 triệu đồng đến cơ quan ông Kim.

Tuy nhiên, Liên phản ứng về cách cáo buộc của VKS là Liên đưa tiền sau mỗi lần ông Kim ký giấy phép cho Thành Sơn nhập hàng. Bị cáo lý giải, đó là công ty của Nguyễn Huy Tần, bị cáo chỉ góp cổ phần nhỏ, nếu cần xin phép Tần phải là người đi xin, Liên không phải xin phép nhập hàng bao giờ.

Để tự minh oan, sau một thoáng băn khoăn, Liên kể thêm một số việc “tế nhị”. Bị cáo không chỉ biếu quà Phó chủ tịch Kim mà dịp cuối năm còn “chúc tết” đủ các loại ban ngành khác thường xuyên “đụng” trong kinh doanh, từ ngân hàng tới thuế, hải quan. Tùy mức độ quan hệ thân sơ, nể trọng, giá trị các gói quà có khác nhau nhưng quà “xêm xêm” tầm PCT Nguyễn Ngọc Kim thì cũng vài ba suất. Bị cáo tế nhị xin tòa không phải nhắc tên cụ thể.

Đến lượt Nguyễn Huy Tần, người nhiều lần đi xin “cửa” nhập hàng thì lại phủ nhận hoàn toàn việc đưa tiền biếu bị cáo Kim. GĐ Thành Sơn lý giải, chưa bao giờ có ý định biếu xén ông Kim, kể cả là quà tết. Tần chỉ lái xe đưa Liên đi tết lễ các nơi, trong đó có PCT UBND tỉnh. Mỗi lần đến cơ quan ông Kim, bị cáo chỉ ngồi trong xe... chờ.

Nhân viên công ty Cảng cá Hạ Long, Vũ Văn Khoa, người bị cáo buộc đưa hối lộ 10 triệu đồng để “chạy” giấy phép nhập lá thuốc lá cũng phản cung khá “đúng bài” so với lời khai của ông Kim trước đó. Bị cáo khẳng định trong thời gian ký các văn bản này, ông không hề tiếp xúc với các doanh nghiệp. Cụ thể, ông Kim chỉ biết mặt Khoa lần đầu vào tháng 5/2006, khi công an xử lý vụ buôn lậu 30 tấn lá thuốc lá của công ty trong khi ông đã bị bắt tạm giam trước đó gần 4 tháng.

Đối với nội dung cáo buộc ông Kim nhận tiền của 2 cán bộ cấp dưới, một Phó Chánh văn phòng và một chuyên viên, do doanh nghiệp chuyển khi xin thủ tục, chính tòa cũng nhận xét thiếu căn cứ buộc tội vì sau khi được đối chất, cả 3 đã phủ nhận việc này.

Từ đầu tới gần cuối buổi, diễn biến phiên tòa vẫn tiếp tục ủng hộ bị cáo Kim. Các lời khai đều có xu hướng “gỡ” tội cho bị cáo. Phòng truyền hình trực tiếp phiên xử đã chật kín trở lại 2 ngày nay liên tục cười nghiêng ngả trước giọng khai báo ráo hoảnh, giàu kịch tính của Liên, Tần... Màn kịch mừng vui tạm lắng hẳn khi Cục trưởng hải quan Lào Cai bước vào chỗ khai báo.

Thấy trái luật, hải quan kiến nghị... cho nhập hàng “cân nhắc”

Cục trưởng Đinh Bá An khẳng định, hải quan Lào Cai đã gửi 8 văn bản tới UBND tỉnh nêu quan điểm về việc tỉnh cho phép nhập lá thuốc lá qua các lối mở. Theo An, trong số đó, có 5 văn bản với nội dung phản kháng, cho rằng chủ trưởng của tỉnh trái luật, kiến nghị dừng áp dụng nhưng không hiểu sao tỉnh vẫn tiếp tục cho phép các doanh nghiệp nhập hàng.

Bị cáo cho rằng, các văn bản đã trình bày những khó khăn, bất cập như: các lối mở ở địa điểm xa xôi, khó khăn; không có đủ lực lượng chức năng như hải quan, kiểm dịch, biên phòng... nên quản lý rất khó khăn. Cục trưởng An cũng đã phát hiện quyết định 194 của UBND tỉnh chủ trương cho nhập hàng như vậy trái với luật hải quan cũng như quyết định 252 của Thủ tướng.

LS Nguyễn Huy Thiệp (bảo vệ cho bị cáo Kim) lập tức yêu cầu Cục trưởng Hải quan Lào Cai nêu tên những văn bản cụ thể có nội dung như An nói. An lại dẫn chiếu báo cáo số 12 đã gây tranh cãi trong chiều qua. Chủ tọa “vặn” lại, văn bản đó, phía trên thì nêu khó khăn nhưng phần dưới lại kiến nghị “xem xét với từng lô hàng cụ thể”.

Cục trưởng Hải quan loay hoay trình bày, hải quan “kiến nghị để cởi mở chứ không phải để đóng lại”. Từng lô hàng cụ thể mà An muốn nói là loại hàng nhập để kinh doanh, tức là những mặt hàng có thuế thì có thể cho phép để tận thu vì Lào Cai hàng năm đều được giao chỉ tiêu thuế rất lớn. Những lô hàng như của Thành Sơn xin nhập với mục đích gia công, tạm nhập tái xuất, hiệu quả thu thấp, theo Cục trưởng hải quan thì “không đáng” vì thế mà trái luật.

Biện giải đuối, bị cáo lắp bắp quay qua “đá xéo” chính quyền: “Hải quan đã thấy sai và dẫn chiếu luật thì ủy ban phải thấy và quyết định. Chúng tôi chỉ biết kiến nghị”. Bị vặn lại là tham mưu thấy sai nhưng lại kiến nghị tiếp tục dấn theo sai, bị cáo vặn vẹo: “Cơ quan cấp trên phải biết việc gì là sai, việc gì là nên làm chứ”.

Những bất lợi đối với nguyên PCT tỉnh Nguyễn Ngọc Kim đã bộc lộ trong phần cuối buổi thẩm vấn chiều 13/3.

P.Thảo