Kiểm tra đến đâu, sai đến đó!

Ông Trần Đình Vân: "Hầu như rà soát đến đâu
là phát hiện sai đến đó, không sai tiền thì sai gạo"

Trước khi các sự việc bị phát giác, ông có tiên liệu khả năng có tiêu cực xảy ra?

Khi nắm được chủ trương của chính phủ, tôi đã nghĩ ngay đến những tiêu cực có thể xảy ra và có công văn gửi đến các huyện, thành phố trong tỉnh hướng dẫn cụ thể. Trong đó, sở đã nhấn mạnh việc cấp phát phải đúng đối tượng, mục đích, tránh tình trạng bình quân, dàn trải.

Về tiền hỗ trợ, tỉnh đã cấp ứng kinh phí cho các huyện, số kinh phí còn thiếu các huyện phải ứng từ ngân sách để cấp phát cho các hộ nghèo trước Tết. Trong các công văn chỉ đạo, chúng tôi đã ghi rõ địa phương nào thực hiện không đúng quy định thì Chủ tịch UBND huyện, thành phố đó phải chịu hoàn toàn trách nhiệm. Riêng về gạo cứu trợ, Sở cũng yêu cầu cấm tình trạng bán gạo để đắp vào chi phí vận chuyển.

Qua điều tra của phóng viên, mỗi địa phương có một kiểu sai khác nhau. Khi có chủ trương hỗ trợ của chính phủ, Sở LĐ-TB&XH tỉnh có hướng dẫn, quán triệt quy trình cấp phát đến tay người dân?

Trước đó, Sở đã có công văn gửi đến UBND các huyện, thành phố trong tỉnh đề nghị chỉ đạo các phòng, ban chức năng và UBND xã, phường điều tra, rà soát hộ nghèo 2009 một cách công khai, minh bạch theo thông tư của Bộ LĐ-TB&XH. Sau khi nhận được báo cáo của các địa phương, nhận thấy ở nhiều nơi số hộ tái nghèo và phát sinh nghèo quá lớn, Sở đã yêu cầu các địa phương phúc tra lại kết quả này để đánh giá đúng hơn thực trạng hộ nghèo và giải trình về nguyên nhân tái nghèo, phát sinh nghèo.

Về quy trình cấp phát, Sở đã có hướng dẫn cụ thể. UBND các xã phải là cấp được giao phát đến tận tay người dân, bởi các xã là nơi xác nhận danh sách hộ nghèo ở địa phương. Việc các xã giao cho thôn cấp phát là sai, xã phải chịu trách nhiệm.

Tiền được chuyển về địa phương vào  ngày 26 -27 /12 ÂL và phải cấp phát đến dân trước Tết. Trong quỹ thời gian ngắn như vậy, phải chăng  công tác kiểm tra, giám sát đã không được thực hiện chặt chẽ?

Sở không thể kiểm tra tổng thể từng địa phương được được, mà chỉ kiểm tra một số nơi. Hơn nữa, do tiền hỗ trợ về quá cận Tết nên không thể giám sát tận nơi được. Việc giám sát chính vẫn là trách nhiệm của các xã.

Thực trạng ở nhiều địa phương cho thấy, những sai phạm trong cấp phát có nguồn gốc từ việc bình xét hộ nghèo ở cơ sở chưa chuẩn xác. Trước nay, việc bình xét này được kiểm tra, giám sát như thế nào?

Ở các vùng nông thôn, do kinh tế nhiều hộ gia đình “sàn sàn” như nhau, nên việc xác định hộ nghèo theo chuẩn gặp khó khăn, dễ gây thắc mắc trong dân. Thực tế, việc bình xét hộ nghèo ở nhiều địa phương đang có vấn đề, một phần xuất phát từ tâm lý cả nể.

Xuất phát từ chỗ bình xét hộ nghèo chưa chuẩn xác, các khoản hỗ trợ của chính phủ sẽ về không đúng đối tượng.

Trước đó qua kiểm tra, rà soát chúng tôi có phát hiện tình trạng tách hộ để được hưởng hộ nghèo hoặc ngược lại ghép khẩu này qua hộ khác. Một tình trạng khác là các hộ chính sách, bị nhiễm chất độc màu da cam lại được cho vào hộ nghèo. Tất cả các việc làm này đều sai chủ trương, chính sách của Nhà nước.

Từ trước đến nay, các huyện cũng đã có kiểm tra, phúc tra nhưng có thể nói mức độ kiên quyết chưa cao.

Được biết năm nào Sở LĐ-TB&XH cũng rà soát danh sách hộ nghèo từ các huyện đưa lên, nhưng những tồn tại bất công vẫn còn nhiều. Sắp tới, Sở có biện pháp gì để làm triệt để hơn nhằm tránh lặp lại tình trạng này khi người dân nhận được tiền hỗ trợ và cho vay ưu đãi của Chính phủ để xây nhà ở?

Theo tôi việc rà soát chính xác nhất vẫn là trách nhiệm của địa phương. Sau khi kiểm tra lại công tác cấp phát trên toàn tỉnh, Sở sẽ cho rà soát lại tổng thể các hộ nghèo. Tin chắc rằng sau sự việc này, danh sách, tỷ lệ hộ nghèo sẽ chắc chắn hơn và hạn chế được những vụ việc như vừa qua. Nói thật là chỉ hạn chế, chứ nói chấm dứt thì tôi chưa dám khẳng định. Hiện trên toàn tỉnh có 4.195 hộ thuộc diện được hỗ trợ xây nhà ở, nhưng sau khi rà soát lại, con số này có thể sẽ giảm.

Ngày 5/2, Sở đã thành lập đoàn kiểm tra việc cấp phát tiền, hàng cứu trợ của Chính phủ cho dân nghèo. Đoàn đã phát hiện được thêm sai phạm nào ngoài những địa phương mà báo chí đã nêu?

Nhìn chung, hầu như rà soát đến đâu là phát hiện sai đến đó, không sai tiền thì sai gạo. Đây cũng là một thực trạng để các ngành, trong đó có ngành LĐ-TB&XH có sự tham mưu chính xác hơn. Hiện đoàn vẫn đang tiến hành kiểm tra ở các huyện và sẽ có kết quả trước ngày 15/2/2009.

Quan điểm của ông trong việc xử lý các đơn vị, cá nhân sai phạm?