Hàng trăm người kè khẩn cấp bờ sông vùng "rốn lũ" Quảng Nam

Nửa đêm nghe tiếng ầm ầm như bom nổ, cả gia đình tháo chạy

Căn nhà của ông Trần Khương (54 tuổi, thôn Phú Nghĩa, xã Đại An, huyện Đại Lộc, Quảng Nam) chỉ cách nơi sạt lở chừng 15m, cả gia đình đã di dời những tài sản có giá trị đi gửi nhờ nhà hàng xóm.

Gia đình 5 người được chính quyền sắp xếp nơi ở tạm, đề phòng nguy hiểm tính mạng khi mức độ sạt lở gia tăng.

Gương mặt thất thần vì những đêm thức trắng canh đất, ông Khương cho hay tình trạng sạt lở tại bờ sông Vu Gia chảy qua xã Đại An đã diễn ra gần 4 năm nay. Riêng trận mưa lịch sử vừa qua đã cuốn phăng nhiều diện tích đất sản xuất, "ăn" sâu vào đất liền sát nhà dân.

"Đêm 18/10, đang ngủ thì nghe tiếng ầm ầm như bom nổ, gần chục hộ gia đình kéo nhau tháo chạy khỏi nhà giữa khuya. Cứ vài phút lại có tiếng đất lở ầm ầm, chúng tôi đâu dám ở nhà vì không biết đất của mình bị kéo trôi đi lúc nào", ông Khương lo lắng nói.

Tình trạng sạt lở sông Vu Gia, đoạn qua địa bàn thôn Phú Nghĩa (xã Đại An, huyện Đại Lộc), rất nghiêm trọng. Theo thống kê, 3 năm qua, ít nhất hơn 1ha đất sản xuất vòng 1 của người dân trôi xuống sông.

Ảnh hưởng liên tiếp 2 cơn bão số 4 và 5, kèm theo mưa lớn kéo dài và dòng lũ từ thượng nguồn đổ về làm nhiều diện tích đất "biến mất".

Tình trạng sạt lở bờ sông đã nuốt chửng một trụ điện, tiếp tục đe dọa 2 cột điện lớn và đường dây trung thế cấp điện cho các xã Đại An - Đại Cường và một số xã vùng B huyện Đại Lộc.

Chính quyền địa phương đã giăng dây và lắp biển cảnh báo, cấm người và phương tiện đến điểm sạt lở nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản cho nhân dân. Tuy nhiên, cứ qua một đêm, dây kéo cảnh báo lại nới dần về phía những ngôi nhà.

Theo khảo sát của chính quyền, có 7 nhà dân nằm trong khu vực sạt lở, chỉ còn cách bờ sông 10-20m.

Ông Ngô Đình Nguyện - Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Phú Nghĩa - cho rằng chính việc xây dựng công trình chỉnh dòng sông Quảng Huế - Vu Gia đưa nước về Đà Nẵng là nguyên nhân gây sạt lở khu dân cư. Hiện 2 bờ kè ở 2 bên bờ sông với chiều dài khoảng 1km đã bị phá vỡ.

Hàng trăm người kè khẩn cấp bờ sông Vu Gia

Hai ngày nay, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ quân đội, công an, dân quân tự vệ cùng lực lượng các phòng ban của huyện và chính quyền, người dân xã Đại An, Đại Cường (huyện Đại Lộc) cùng nhau khắc phục sạt lở.

Ông Ngô Uyên (58 tuổi, thôn Phú Nghĩa) cho biết gia đình ông có 10 sào đất đang canh tác hoa màu đang giai đoạn thu hoạch. Thế nhưng toàn bộ đất sản xuất bị nước cuốn trôi sạch. 

"Hoa màu trôi rồi có thể trồng lại, tôi lo nhất là nhà ở gần sông, sợ trôi lúc nào không hay. Tôi mong mỏi chính quyền huyện sớm xây bờ kè kiên cố để yên tâm an cư", ông Uyên bất an.

Ông Đỗ Văn Hòa - Chủ tịch xã Đại An - thừa nhận với tốc độ sạt lở hiện nay, chỉ cần một trận lụt lớn nữa, các nhà dân nằm gần bờ sông sẽ bị cuốn trôi.

"Chúng tôi đã di dời xen ghép khoảng 7 hộ dân nằm gần khu vực sạt lở đến nơi an toàn. Trước mắt, chưa hỗ trợ gì, nhưng sau này nghiên cứu phương án hỗ trợ bà con bằng nguồn xã hội hóa cũng như nguồn kinh phí đề nghị từ cấp trên", đại diện lãnh đạo xã Đại An cho hay.

Ông Lê Văn Quang - Chủ tịch huyện Đại Lộc - cho biết huyện đã huy động máy móc, vật tư và nhân lực để triển khai biện pháp kè bằng các bao tải cát, cọc tre để giữ chân mái taluy bị sạt. 

Theo ông Quang, về lâu dài, huyện sẽ kiến nghị tỉnh hỗ trợ kinh phí đầu tư lại đoạn kè. Đồng thời, làm việc với các cơ quan liên quan xem xét kỹ đập tạm trên sông Quảng Huế.

Qua đánh giá, vào mùa nắng, đập tạm này phát huy rất hiệu quả, dẫn nước về điều tiết cho Đà Nẵng. Đây là chủ trương đúng đắn, huyện rất ủng hộ. Tuy nhiên, vào mùa mưa lũ, việc con đập ngăn như vậy tạo ra một dòng xoáy phía hạ lưu đập dẫn đến 2 bên bờ kè sạt lở.

"Qua khảo sát và ý kiến của các chuyên gia, huyện sẽ kiến nghị cấp trên nên đầu tư lại con đập này theo hướng xây dựng một con "đập di động". Tức là mùa nắng đóng cửa đập lại để dẫn nước về Đà Nẵng; vào mùa mưa, khi đủ nước rồi, sẽ tháo cửa đập ngăn để nước chảy tự do", lãnh đạo huyện Đại Lộc đề xuất.