Đề xuất loạt giải pháp về vận hành các hồ chứa lớn trên lưu vực sông Hồng

Theo thông tin từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng được Thủ tướng Chính phủ ban hành lần đầu tại Quyết định số 80/2007 và hiện nay thực hiện theo Quyết định 740/2019 của Thủ tướng.

"Quy trình 740 đóng vai trò quan trọng trong việc điều hành, phối hợp vận hành các hồ chứa lớn trên lưu vực sông Hồng để tham gia chống lũ cho hạ du, cấp nước phục vụ sản xuất và đảm bảo an ninh năng lượng cho quốc gia", Bộ Tài nguyên và Môi trường đánh giá.

Tuy nhiên, Bộ này nhận định biến đổi khí hậu, thời tiết ngày càng có xu hướng bất thường, cực đoan, khó dự đoán, điển hình như đợt mưa lũ do ảnh hưởng của cơn bão số 3 (Yagi) vừa qua đã làm xuất hiện lũ lịch sử trên nhiều nhánh sông ở cả thượng lưu và hạ lưu vào thời kỳ lũ muộn.

Nội dung rất cấp thiết hiện nay phải rà soát lại hiện trạng xây dựng, triển khai phương án ứng phó thiên tai cho công trình, vùng hạ du đập, phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp, ứng phó thiên tai theo quy định của pháp luật thủy lợi, an toàn đập, hồ chứa nước và cơ sở hạ tầng ở hạ du lưu vực sông Hồng.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản đề nghị các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất cụ thể các nội dung điều chỉnh, bổ sung vào Quy trình 740.

Trong đó, đặc biệt chú ý các vấn đề liên quan đến thời kỳ vận hành mùa lũ, mùa cạn và phân kỳ các thời kỳ vận hành trong mùa lũ; các tình huống bất thường, khẩn cấp để đảm bảo an toàn công trình và an toàn hạ du; dung tích phòng lũ tương ứng với từng thời kỳ lũ sớm, lũ chính vụ, lũ muộn…

Cơ quan này đề nghị Bộ NN&PTNT chủ trì hướng dẫn rà soát, xây dựng phương án ứng phó tương ứng với các cấp độ rủi ro thiên tai, nhất là các kịch bản vận hành hồ chứa trong tình huống khẩn cấp hoặc vỡ đập trên cơ sở cập nhật các hiện tượng bất thường, cực đoan, khó dự đoán.

Kiểm tra, rà soát lại công tác xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ du lưu vực sông Hồng, hạ du các hồ chứa lớn, quan trọng phục vụ xây dựng phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp theo Nghị định số 114/2018 của Chính phủ.

Bộ NN&PTNT chủ trì nghiên cứu đề xuất phương án sử dụng một phần dung tích phòng lũ trên mực nước dâng bình thường của hồ chứa lớn, quan trọng để nâng cao khả năng cắt, giảm lũ cho hạ du khi xảy ra các tình huống khẩn cấp, bất thường.

Bộ Công Thương tổ chức kiểm tra, đánh giá an toàn đập, hồ chứa thủy điện trên lưu vực theo quy định; chỉ đạo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), các chủ hồ thủy điện rà soát, cập nhật, tính toán các cực trị mưa, lũ lịch sử để tính toán, đề xuất phương án điều chỉnh quy trình.

Các đơn vị quản lý, vận hành hồ chứa trên lưu vực sông Hồng phải rà soát các quy trình vận hành đơn hồ, phương án ứng phó thiên tai và ứng phó với tình huống khẩn cấp trên cơ sở tính toán, cập nhật các số liệu khí tượng thủy văn, mưa, lũ lịch sử.

Riêng đối với hồ Thác Bà, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị khẩn trương nghiên cứu tính toán lại các đặc trưng lũ thiết kế, lũ kiểm tra trên cơ sở cập nhật trận lũ lịch sử đã xảy ra do cơn bão số 3 vừa qua.

Từ đó đánh giá lại mức độ đảm bảo an toàn công trình, nghiên cứu phương án bổ sung hạng mục công trình xả lũ để đảm bảo an toàn công trình và an toàn tính mạng, tài sản của người dân ở hạ du trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.