Cơ hội khi hàng triệu nông dân Việt mở cửa hàng trên sàn thương mại điện tử

Tọa đàm trực tuyến "Phát triển thương mại điện tử - Cơ hội, động lực và thách thức" được Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 14/8.

Vai trò và vị thế tiên phong của thương mại điện tử trong nền kinh tế số là nhận định thống nhất được các chuyên gia, nhà quản lý cùng nhận định khi tham dự tọa đàm.

Ở tầm khái quát, Chính phủ cùng các bộ, ngành cũng đang nỗ lực và hướng tới xây dựng khuôn khổ pháp lý cho thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh, lành mạnh và bền vững.

Thương mại điện tử len lỏi vào mọi ngóc ngách của cuộc sống

Nhấn mạnh thương mại điện tử là một trong những động lực lớn, quan trọng nhất để phát triển kinh tế số, PGS.TS Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội số (Bộ TT&TT) thông tin đến hết năm 2023, lĩnh vực thương mại điện tử đã đóng góp khoảng 15-17% tổng giá trị của kinh tế số quốc gia.

Theo thống kê, Việt Nam hiện có trên 14 triệu cửa hàng, 9.000 chợ nhưng xu hướng thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt sau giai đoạn dịch Covid-19.

Bên cạnh đó, ông Tuấn cho biết có khoảng 5,2 triệu hộ nông dân mở cửa hàng nông sản trên các sàn thương mại điện tử. Hàng năm có hơn 1,1 triệu hộ kinh doanh có doanh thu từ bán nông sản qua hình thức giao dịch thương mại điện tử.

Đây là những định hướng lớn của Chính phủ trong việc thúc đẩy và coi thương mại điện tử là một trong những động lực lớn, quan trọng nhất để phát triển kinh tế số trong thời gian tới, theo lời ông Tuấn.

Từ tốc độ tăng trưởng của hoạt động thương mại điện tử, PGS.TS Trần Minh Tuấn nhận định mục tiêu doanh thu thương mại điện tử chiếm 10% tổng doanh thu bán lẻ vào năm 2025 có thể đạt được.

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế, TS. Võ Trí Thành, cũng nhìn nhận, chưa bao giờ nền kinh tế số, tức là hoạt động kinh tế dựa trên nền tảng công nghệ số cộng với thương mại điện tử, lại len lỏi vào mọi ngóc ngách của cuộc sống, từ sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng như hiện nay. Xu hướng này đã tạo ra hàng triệu việc làm cả trực tiếp và gián tiếp.

Đặc biệt, việc giám sát tốt hơn đối với hoạt động thương mại điện tử, giúp đóng góp cho ngân sách từ kinh tế số ngày càng cao. Riêng năm 2023, doanh thu của thương mại điện tử là 3,5 triệu tỷ đồng, thu ngân sách từ đó là khoảng 100.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, theo vị chuyên gia, việc thúc đẩy thương mại điện tử hay kinh tế số còn nhiều điểm cần lưu ý, bởi khi thu hẹp khu vực thương mại truyền thống, khu vực bán lẻ có thể tạo ra những tác động không mong muốn.

TS. Võ Trí Thành lưu ý cần quan tâm về mặt chính sách, để không ai bị thiệt thòi, bị bỏ lại phía sau.

Từ góc độ một sàn thương mại điện tử, Giám đốc Điều hành Shopee Việt Nam Trần Tuấn Anh chia sẻ trước tốc độ sáng tạo, sự thay đổi trên thế giới cũng như tại Việt Nam về thương mại điện tử, công nghệ, Shopee mong muốn các cơ quan chức năng điều chỉnh về chính sách, cơ chế hỗ trợ để giúp doanh nghiệp, cá nhân được tiếp cận, tạo ra những sản phẩm, phương thức kinh doanh thương mại điện tử mới, phát triển tốt và bền vững hơn.

Cơ hội lớn từ thương mại điện tử xuyên biên giới

Một trong những hướng phát triển quan trọng của thương mại điện tử ở Việt Nam trong thời gian tới là gắn với chuỗi giá trị, thúc đẩy hiệu quả của những mắt xích trong chuỗi cung ứng.

Phó Cục trưởng Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) Lại Việt Anh, cho rằng từ phía Nhà nước, cần có những chính sách để gắn kết chuỗi cung ứng trong thương mại điện tử với những quy hoạch phát triển vùng, hệ thống phân phối.

"Mắt xích quan trọng nhất là thúc đẩy liên kết giữa các địa phương trong những vùng kinh tế trọng điểm, để xác định được những địa phương nào có những ưu thế về sản phẩm, hàng hóa, logistic hoặc tổ chức kho hàng để có thể tối ưu hóa hiệu quả của chuỗi cung ứng", bà Lại Việt Anh cho hay.

Theo đánh giá của chuyên gia và các nhà quản lý, Việt Nam có dư địa, tiềm năng rất lớn về thương mại điện tử xuyên biên giới.

Một số ước tính về xuất khẩu thương mại điện tử xuyên biên giới cho thấy, năm 2022 đạt khoảng 3,3 tỷ USD, năm 2027 kỳ vọng đạt hơn 11 tỷ USD nếu có cơ chế hỗ trợ từ cả nền tảng thương mại điện tử cũng như Nhà nước.

Theo bà Lại Việt Anh, định hướng kế hoạch phát triển thương mại điện tử trong 5 năm tới mà Bộ Công Thương đang tham mưu trình Chính phủ đó là hướng tới xuất khẩu để đưa sản phẩm "Made in Vietnam" ra thị trường quốc tế và có tính cạnh tranh, đặc biệt là hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng các nhà sản xuất có thể bán hàng ra thị trường toàn cầu.

PGS.TS Trần Minh Tuấn cũng cho rằng thương mại điện tử xuyên biên giới đang có những cơ hội phát triển rất lớn, đặc biệt là Việt Nam gần với thị trường rất lớn là thị trường Trung Quốc, gồm 1 tỷ dân, chúng ta có nhiều cơ hội để xuất khẩu hàng nông sản sang Trung Quốc.

Thời gian qua, các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam đã xây dựng nền tảng thương mại điện tử kết nối với các nền tảng thương mại điện tử lớn của thế giới như Amazon, Alibaba, Timo... Việc này giúp các sản phẩm, hàng hóa khi lên sàn thương mại điện tử của Việt Nam sẽ tương ứng xuất hiện trên các nền tảng thương mại điện tử lớn của thế giới.

Thương mại điện tử xuyên biên giới là một cơ hội lớn để chúng ta xuất khẩu hàng hóa xuyên biên giới, theo PGS.TS Trần Minh Tuấn.

Để phát triển thương mại điện tử theo định hướng đề ra, các chuyên gia và nhà quản lý đều lưu ý cần đẩy mạnh kết nối dữ liệu giữa cơ quan quản lý Nhà nước và chủ thể độc lập được điều chỉnh bởi pháp luật, giữa cơ quan thuế, cơ quan hải quan, Bộ TT&TT, Bộ Công Thương và những nền tảng thương mại điện tử lớn.