Cầm hộp sữa “nghi là giả”, đại biểu Quốc hội chất vấn trách nhiệm của ai?

Câu chuyện trách nhiệm trong quản lý hàng giả, thực phẩm giả được đặt ra trong phiên giải trình việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng chống thuốc giả, thực phẩm giả, sáng 21/8. Phiên giải trình do Ủy ban Văn hóa và Xã hội chủ trì, phối hợp với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cùng Ủy ban Dân nguyện và Giám sát tổ chức.

Cầm trên tay một sản phẩm sữa non nhập khẩu từ Mỹ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ nhận định sản phẩm này “nghi là giả”, mua rất dễ trên thị trường.

Ông phân tích hộp sữa nhìn bề ngoài rất đẹp, đủ nhãn mác và cả tem chống hàng giả, nhưng khi mở mã vạch ra lại “không có thông tin gì”. Địa chỉ từ đơn vị phân phối và nhà sản xuất, ông Hạ cho biết khi liên hệ đều không được.

“Tôi nghi đây là sản phẩm giả, và hộp sữa giả này liên quan rất nhiều ngành như Công Thương, Tài chính, Y tế, Khoa học và Công nghệ…”, ông Hạ nói.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, nếu nhìn bằng mắt thường rất khó nhận biết sản phẩm là giả hay thật, trong khi các sản phẩm thuốc giả và thực phẩm giả ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, tính mạng người dân.

Vì vậy, ông hỏi Bộ Công Thương: “Nếu sản phẩm này là giả, trách nhiệm chính là của cơ quan nào? Cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát, hoạt động của quản lý thị trường dưới cơ sở như thế nào? Theo Nghị định 98, sản xuất hàng giả chỉ xử phạt đến 100 triệu đồng, còn sản phẩm giả bán giá 700.000-800.000 đồng/hộp, với lợi nhuận như vậy mà xử phạt mức đó đủ sức răn đe chưa?”, ông Hạ đặt hàng loạt câu hỏi.

Ông cũng hỏi về việc quản lý Nhà nước trong vấn đề kiểm soát tem chống hàng giả và mã vạch, vì đây là 2 yếu tố giúp người dân có niềm tin vào sản phẩm.

Trả lời, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ với dẫn chứng đại biểu Tạ Văn Hạ vừa nêu. Ông cũng cho rằng sản phẩm sữa đại biểu Hạ đưa ra “nhiều khả năng là giả”, nhưng phải chứng minh được đó là hàng giả bằng quy trình kiểm nghiệm đã được quy định rõ, từ đó mới có căn cứ xử lý.

Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết Bộ sẽ rà soát, nghiên cứu sửa đổi Nghị định 98 theo hướng có quy trình chặt chẽ và nhanh để phát hiện sớm được hàng giả.

Về trách nhiệm của Bộ Công Thương, ông Tân cho rằng Bộ có nhiệm vụ thực hiện chức năng quản lý Nhà nước, còn tổ chức kiểm tra xử lý chủ yếu của địa phương và lực lượng quản lý thị trường.

“Bộ Công Thương vẫn phải lãnh đạo, chỉ đạo công tác kiểm tra các lực lượng, trong đó có việc xử lý nghiêm các cán bộ quản lý thị trường có biểu hiện bao che cho hàng giả”, ông Tân nói.

Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh thuốc giả và thực phẩm giả có lợi nhuận rất lớn nên chắc chắn doanh nghiệp vẫn sẽ làm giả. Chế tài xử phạt đã có, kể cả xử lý hình sự, song theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, cần bổ sung chế tài phù hợp, và quan trọng nhất vẫn là cơ chế phát hiện nhanh, xử lý nhanh và xử lý nghiêm.

Tiếp tục làm rõ câu chuyện này, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh đặt câu hỏi: “Vậy hộp sữa nghi là giả thì báo cho ai? Ai xử lý? Xử lý bằng cách nào?”.

Với dẫn chứng đại biểu Hạ nêu, ông Vinh nhấn mạnh tem chất lượng là có, mã QR quét ra có địa chỉ của công ty ở Hà Đông, nhưng nếu có nghi ngờ, người dân cần ứng xử thế nào thì nên có quy định minh bạch và thông tin rộng rãi.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Tạ Văn Hạ thẳng thắn nói “một nội dung đặc biệt quan trọng mà cơ chế quản lý như thế này rõ ràng là lỏng lẻo”.

Ông nhấn mạnh cần phải có cơ quan chịu trách nhiệm chính trong quản lý Nhà nước về thực phẩm giả, vậy đó sẽ là cơ quan nào?

Vì chưa rõ ràng trong trách nhiệm quản lý, ông Hạ cho rằng đó chính là sự chưa chặt chẽ trong công tác quản lý Nhà nước về phòng chống hàng giả, thực phẩm giả.