Bộ trưởng GTVT: "Đường càng to mà ý thức không cao, tai nạn càng thảm khốc"
(Dân trí) - Cùng với đầu tư nâng cấp hạ tầng, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng cần nâng cấp cả thói quen của người dân, vì đường càng to mà ý thức tham gia giao thông không cao, tai nạn càng thảm khốc.
Quan điểm này được Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng đưa ra tại phiên thảo luận tổ sáng 26/10 về tình hình kinh tế - xã hội.
Đường không nhất thiết phải to, phải rộng
Phát biểu trước đó, đại biểu Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) cho biết cử tri đang rất quan tâm đến việc xử lý điểm đen bị tai nạn giao thông trên các tuyến cao tốc.
Bên cạnh đó, cử tri cũng băn khoăn khi đầu tư cao tốc 2 làn đường và không có làn khẩn cấp. Nhìn nhận đây là thách thức rất lớn, vị đại biểu đề nghị ngành giao thông tính toán việc đầu tư làn dừng khẩn cấp trên cao tốc để đảm bảo xử lý tình huống, khi có sự cố giao thông sẽ có điểm thoát, tránh ùn tắc cục bộ.
Chia sẻ với băn khoăn của đại biểu và cử tri, Tư lệnh ngành giao thông cho biết trong nhiệm kỳ này, Chính phủ chỉ đạo rất quyết liệt việc nâng cấp các tuyến cao tốc 2 làn xe.
Nêu quan điểm cá nhân, ông Thắng cho rằng việc Quốc hội, Chính phủ cho triển khai cao tốc 2 làn trước đây là hợp lý, bởi thực tế nhiều tuyến có lưu lượng xe rất thấp nhưng sau một thời gian phát triển, nhu cầu nâng cấp là đương nhiên.
Bộ GTVT cũng đang nâng cấp các tuyến cao tốc từ 2 làn lên 4 làn xe, và một số tuyến 4 làn hạn chế lên đầy đủ và lớn hơn, theo lời ông Thắng, việc này đang được triển khai quyết liệt, một số tuyến đang đầu tư.
Dẫn chứng bài học từ quốc tế, Bộ trưởng GTVT chia sẻ ông đi châu Âu và thấy nhiều tuyến cao tốc 4 làn xe vẫn không có làn dừng khẩn cấp, nhưng người dân đi lại ý thức rất tốt.
"Đến đoạn đó, người ta chấp nhận đi chậm lại, đi từ tốn. Vì thế, đường không nhất thiết phải to, phải rộng, đường càng to nhưng nếu ý thức không cao, tai nạn càng thảm khốc", ông Thắng nói.
Nêu thống kê nguyên nhân tai nạn có hơn 90% đến từ ý thức người tham gia giao thông, ông Thắng cho rằng cùng với đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông, phải có rất nhiều giải pháp để thay đổi, nâng cấp thói quen và văn hóa của người tham gia giao thông.
Làm cầu cạn cao tốc, giá có thể cao gấp 3 lần
Đại diện cho tiếng nói của cử tri ĐBSCL, đại biểu Đào Chí Nghĩa cũng phản ánh vướng mắc về khan hiếm cát làm cao tốc, đặc biệt trong bối cảnh khu vực ĐBSCL đang triển khai 600km trục dọc và 600km trục ngang trên địa bàn.
"Các tỉnh thành ĐBSCL đang rất nỗ lực phối hợp với Bộ GTVT triển khai, nhưng bài toán khan hiếm cát là bài toán rất trăn trở của các địa phương. Các dự án trọng điểm của địa phương cũng cần nguồn cát này, nên đề nghị bộ ngành cần tính toán phương án, có thể thi công đường cao tốc bằng phương án cầu cạn trên cao", ông Nghĩa nói.
Giải đáp băn khoăn về vật liệu san lấp, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng khẳng định tại ĐBSCL, hiện nay theo trữ lượng không thiếu, nhưng do nhiệm kỳ này triển khai cùng lúc nhiều tuyến cao tốc nên nhu cầu tăng lên đột biến, trong khi làm theo quy trình, thủ tục rất mất thời gian.
Tư lệnh ngành giao thông cho biết hiện nay cát sông đã bố trí cấp phép khoảng 40 triệu m3, còn khoảng 32 triệu m3 các địa phương đang làm thủ tục cấp phép. Với cát biển thay thế tại các tuyến cao tốc Bắc - Nam, hiện Sóc Trăng đã làm được 5,5 triệu m3 cho cao tốc Sóc Trăng - Cần Thơ, sẽ giảm áp lực đáng kể cho cát sông.
"Riêng với trữ lượng cát biển, tỉnh Sóc Trăng có khoảng 14 tỷ m3. Bộ GTVT sẽ cho mở rộng thí điểm các cao tốc phía bắc và miền trung và dự kiến cuối năm nay sẽ công bố rộng rãi cát biển làm vật liệu xây lắp cho toàn quốc", ông Thắng thông tin.
Dù vậy, Bộ trưởng GTVT cũng nhắc lại ý kiến chuyên gia cho rằng khai thác cát biển dẫn đến sạt lở, vì thế, nên khai thác mức độ vừa phải để phục vụ phát triển kinh tế nhưng không tác động tiêu cực đến môi trường.
Trước đề xuất của nhiều tỉnh miền Tây muốn làm cầu cạn với một số tuyến cao tốc, ông Thắng nói Bộ GTVT đang nghiên cứu và cũng rất mong muốn làm.
"Nhưng khó khăn, vướng mắc lớn nhất là giá thành. Theo tính toán, làm theo phương án này giá cao gấp 3,1 lần thông thường, cố gắng kéo xuống cũng gấp 2,5 lần. Nếu làm trong bối cảnh ngân sách khó khăn hiện nay sẽ không làm được", Bộ trưởng Thắng nêu quan điểm.
Hơn nữa, theo ông, ở miền Tây, cầu cạn chỉ cao hơn mặt đường một chút nên về không gian phát triển cần phải nghiên cứu. Thực tế có những quốc gia làm đường trên cao rất nhiều, nhưng đến giờ thấy có vấn đề về mặt không gian, do đó phải nghiên cứu kỹ lưỡng, bền vững, theo lời Tư lệnh ngành giao thông.
Đi từ TPHCM xuống Cần Thơ chỉ còn 1 tiếng nếu có đường sắt
Thông tin thêm về việc triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và các tuyến đường sắt lớn, Bộ trưởng GTVT cho biết có 3 dự án đường sắt đang được xúc tiến triển khai, gồm: Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Lạng Sơn - Hà Nội; Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng.
Với trách nhiệm được giao triển khai 3 tuyến đường sắt này, ông Thắng cho hay Bộ GTVT dự kiến đề xuất khai thác khổ tiêu chuẩn chở cả người và hàng, tốc độ khoảng 200 km/giờ. "Trước đây đường sắt khổ tiêu chuẩn 200 km/h là tốc độ cao, nhưng bây giờ là bình thường", ông Thắng nói.
Với tuyến TPHCM - Cần Thơ, Bộ GTVT chuẩn bị hoàn thành báo cáo tiền khả thi để trình Chính phủ và Quốc hội. Dự án đường sắt khổ tiêu chuẩn với tốc độ khoảng 190km/giờ chở người và chở hàng khoảng 120km/h.
Theo ông Thắng, dự án này dài 174km với tổng nguồn vốn hơn 9 tỷ USD (khoảng 220.000 tỷ đồng), chia thành 2 giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 cần khoảng 155.000 tỷ đồng, khai thác cả hàng hóa do nhu cầu hàng rất lớn.
"Nếu làm được tuyến đường sắt này, từ TPHCM đi miền tây chỉ còn 1 tiếng", ông Thắng nói.