"14 tuyến đường sắt đô thị ở Hà Nội, không có cơ chế thì bao giờ mới xong?"

Sáng 20/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí ( Hà Nội) cho rằng quy hoạch lại TP Hà Nội cần tìm mọi cách làm đường rộng để đi, có đường thoát khi sự cố cháy nổ xảy ra.

Đề xuất giảm và tiến đến không còn nhà ống tại Hà Nội cũng được ông Trí nêu ra trước Quốc hội. Việc này, theo ông, phải có sự đồng thuận cao của người dân.

"Chúng ta đã trải qua mấy thập kỷ nhà ống và để lại thực trạng đến bây giờ rất khó để xử lý, sửa chữa, nhân đợt này chúng ta hạn chế dần, không có mới và quy hoạch lại để thay đổi", ông Trí nói.

Với đường trên cao, theo vị đại biểu, chỉ nên phát triển ở ngoài nội đô và hạn chế trong trung tâm bởi đường trên cao có thể ngăn cản tầm nhìn và làm xấu thành phố.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) là người tham gia xây dựng quy hoạch này, cũng góp ý phải tập trung giải quyết nút thắt lớn nhất của Thủ đô Hà Nội hiện nay là ùn tắc giao thông.

Ông cũng nhấn mạnh mục tiêu xây dựng được 14 tuyến đường sắt đô thị thành một hệ thống mạng lưới đủ khả năng kết nối giao thông, giúp người dân có thể di chuyển tới bất kể địa điểm nào trên địa bàn. Và khi đó, đường sắt đô thị sẽ thay thế các phương tiện cá nhân, giải quyết được ùn tắc và ô nhiễm môi trường.

Hệ thống đường sắt này, theo vị đại biểu, cũng giúp giãn các hoạt động kinh tế đang tập trung ở nội đô ra những vùng đô thị mới; kết nối các tỉnh Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Hà Nam trở thành đô thị vệ tinh của Thủ đô Hà Nội.

Khi đã có hệ thống đường sắt, đại biểu Cường chỉ ra một vấn đề bức xúc khác là các khu vực chung cư cũ, khu nhà lụp xụp, mất an toàn, có thể dồn lại xây các nhà cao tầng mới, khu đô thị hiện đại. Không gian ngầm bên dưới sẽ phát triển thành khu thương mại, dịch vụ, còn trên mặt đất trở thành không gian trống để trồng cây xanh, khu vực công cộng.

"Đấy mới là hình ảnh của đô thị văn minh, hiện đại chứ không thể tồn tại như những khu chung cư cũ, khu nhà phố chật chội như hiện nay. Tôi cho rằng việc này không cần tốn tiền. Nếu chúng ta có đường sắt rồi, tự các nhà đầu tư sẽ bỏ tiền ra cải tạo được các đô thị", ông Cường nói.

Làm rõ thêm ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng cho rằng việc lập ra quy hoạch có thể khó, nhưng chưa khó bằng việc giữ và thực hiện quy hoạch.

Dẫn ngay câu chuyện phát triển 14 tuyến đường sắt đô thị đại biểu Hoàng Văn Cường vừa đề cập, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết làm một dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội mất 12-15 năm.

"Nếu xây dựng 14 tuyến đường sắt như đề án không có cơ chế để huy động, không có cơ chế để thực hiện thì đến bao giờ mới xong", theo lời ông Dũng.

Bộ trưởng KH&ĐT cho biết làm 14 tuyến đường sắt đô thị Hà Nội dự kiến cần khoảng 40 tỷ USD, nhưng kế hoạch thực hiện trong hơn 10 năm, từ nay đến 2035.

"Cơ chế nào, nguồn lực nào, tổ chức thực hiện như thế nào để chúng ta làm được điều này? Nếu không, quy hoạch này chỉ là định hướng về tương lai, là kỳ vọng chúng ta mong muốn, chứ không phải điều chúng ta nhìn thấy được", ông Dũng nhấn mạnh.

Theo ông, đây là vấn đề lớn và khó, sau khi được Quốc hội phê duyệt, Hà Nội phải xây dựng kế hoạch để thực hiện một cách khả thi nhất.

Vị Bộ trưởng cũng gợi mở, kế hoạch đó phải có các cơ chế, chính sách đi kèm, cách huy động nguồn vốn, tổ chức triển khai thế nào, thứ tự, danh mục dự án ưu tiên…

"Rất nhiều vấn đề trong tổ chức thực hiện mới có được một bức tranh Thủ đô Hà Nội trong tương lai như chúng ta mong muốn", ông Dũng nói.