"Lũ quét trôi luôn cả làng, nhưng không thiệt hại về người"

Năm 2025, Nghệ An đối mặt với thiên tai diễn biến phức tạp, bất thường và cực đoan, gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản, ước tính gần 9.000 tỷ đồng.

Tỉnh này đã hứng chịu 2 đợt không khí lạnh, 2 đợt rét đậm, rét hại, 12 đợt nắng nóng gay gắt, 18 trận lốc, mưa lớn cục bộ kèm sét. Đặc biệt, 3 cơn bão Wipha (số 3), Kajiki (số 5) và Bualoi (số 10) đã ảnh hưởng trực tiếp đến địa phương này.

Ngoài ra, 9 đợt mưa lớn diện rộng đã gây ra lũ quét, sạt lở đất và ngập úng cục bộ trên nhiều khu vực. Tổng lượng mưa năm 2025 phổ biến 1.800-2.500mm, cao hơn trung bình nhiều năm 40-70%, có nơi lên tới 500-600mm/đợt.

Hậu quả của thiên tai là 12 người thiệt mạng, 31 người bị thương, hàng trăm nghìn ngôi nhà bị hư hỏng nặng và hơn 13.300 hộ dân với hơn 41.500 nhân khẩu phải di dời khẩn cấp. Cơ sở hạ tầng, nhà cửa và các công trình công cộng bị tàn phá nghiêm trọng.

Tại phiên chất vấn kỳ họp thứ 35, Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An khóa XVIII diễn ra sáng 12/12, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) đã thẳng thắn chỉ rõ nguyên nhân, thực trạng, giải pháp và bài học kinh nghiệm trong ứng phó với thiên tai.

Giám đốc Sở NN&MT đặc biệt nhấn mạnh hiệu quả của công tác chỉ đạo, lãnh đạo từ Trung ương đến tỉnh, từ tỉnh đến các sở, ngành và cấp xã, cùng với việc phát huy phương châm “4 tại chỗ” trong ứng phó.

Đại biểu Nguyễn Công Văn chất vấn Giám đốc Sở NN&MT về thực trạng, chất lượng, khả năng của phương châm “4 tại chỗ” ở cơ sở hiện nay, đặc biệt khi chính quyền 2 cấp đi vào vận hành.

“Khi xảy ra thiên tai, đưa lực lượng ở nơi khác đến mất tính kịp thời. Phòng chống thiên tai, lũ lụt phải như chống giặc, phải chuẩn bị từ sớm, từ xa, từ khi chưa có bão, lụt”, đại biểu nhấn mạnh.

Ông Hoàng Quốc Việt, Giám đốc Sở NN&MT Nghệ An, khẳng định phương châm “4 tại chỗ” đã được triển khai nghiêm túc, đạt hiệu quả cao, góp phần hạn chế tối đa thiệt hại.

“Trong cơn bão số 3, có nơi lũ quét trôi luôn cả làng, với hơn 200 hộ dân như ở xã biên giới Mỹ Lý, nhưng mà chúng ta không thiệt hại về người”, ông dẫn chứng.

Tuy nhiên, ông Việt chỉ ra những hạn chế khi không còn sự hỗ trợ trực tiếp từ cấp huyện, cấp xã trở trực tiếp chịu trách nhiệm trong triển khai “4 tại chỗ”.

Với việc chính quyền địa phương 2 cấp mới vận hành từ ngày 1/7 và cơn bão số 3 xuất hiện vào ngày 22/7, nhiều chính quyền cấp xã còn non trẻ, việc triển khai "4 tại chỗ" còn nhiều bỡ ngỡ.

Theo ông Việt, bên cạnh một số xã làm tốt, vẫn còn xã chưa thực sự phát huy tinh thần “4 tại chỗ”. Đội ngũ lãnh đạo, cán bộ cơ sở còn lúng túng trong việc xây dựng phương án phòng chống thiên tai, lập báo cáo và thống kê thiệt hại. Trang thiết bị, vật tư tại nhiều xã cũng chưa đầy đủ, chưa đáp ứng yêu cầu.

Tuy nhiên, Giám đốc Sở NN&MT Nghệ An tin tưởng với sự quan tâm, hỗ trợ của cấp tỉnh và nỗ lực của đội ngũ cán bộ cơ sở, năng lực ứng phó thiên tai của cấp xã sẽ được cải thiện, phương châm "4 tại chỗ" sẽ phát huy hiệu quả cao hơn.

Tỉnh sẽ tăng cường đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ cấp xã, đầu tư bổ sung phương tiện, vật tư và hậu cần phòng chống bão, lụt cho cơ sở, đảm bảo mỗi địa phương có thể tự xử lý cơ bản khi thiên tai xảy ra.

Về đề xuất bố trí cán bộ chuyên trách phòng chống thiên tai ở xã, ông Hoàng Quốc Việt cho biết việc này rất khó thực hiện trong lộ trình tinh giản biên chế hiện nay.