Khẩn thiết đề nghị Quốc hội cấm ngay dùng bóng cười cho mục đích giải trí

Phát biểu góp ý vào dự thảo Luật Đầu tư sửa đổi sáng 27/11, đại biểu Phạm Trọng Nhân (TPHCM) nhìn nhận luật này không chỉ tạo động lực mới cho phát triển kinh tế mà còn là “cánh cửa đầu tiên” để bảo vệ sự an toàn của cộng đồng.

Điều 6 quy định về ngành nghề cấm đầu tư kinh doanh chính là vòng gác đầu tiên của hệ thống pháp luật, theo lời ông Nhân.

Từ thuốc lá điện tử - một sản phẩm từng bị xem nhẹ, bị đưa ra rồi lại đưa vào dự thảo luật, ông Nhân đề cập đến khí cười N₂O - một chất hướng thần mới. Chất này, theo vị đại biểu, đang đi đúng con đường hủy hoại sức khỏe với tốc độ nhanh hơn và hậu quả nặng nề hơn thuốc lá điện tử.

Vì vậy, ông Nhân khẩn thiết đề nghị Quốc hội bổ sung bóng cười (khí N₂O dùng cho mục đích giải trí) và các chất hướng thần mới vào Điều 6 về các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh.

Theo ông, nên giao Chính phủ xây dựng tiêu chí nhận diện các chất hướng thần mới để cập nhật kịp thời; rà soát toàn bộ khí công nghiệp, khí thực phẩm để ngăn chặn việc lợi dụng vỏ bọc thương mại để bán cho giới trẻ.

“Đây không chỉ là câu chuyện của y tế hay của một vài nhóm đối tượng nhất định. Nghịch lý nằm ở chỗ sản phẩm được ngành y tế cảnh báo, công an truy quét, báo chí lên tiếng, nhưng lại nằm ngoài vòng pháp luật, cụ thể là chưa có trong điều khoản cấm đầu tư kinh doanh”, ông Nhân nêu quan điểm.

Vị đại biểu nêu thực tế thị trường sử dụng bóng cười là thị trường “5 không”, đang hoạt động ngoài vùng kiểm soát, đó là không phép, không tiêu chuẩn chất lượng, không kiểm định độc tính, không truy xuất nguồn gốc và không báo cáo y tế định kỳ.

“Một thị trường vận hành hoàn toàn không vùng cấm, là thị trường nằm ngoài vòng kiểm soát của Nhà nước”, ông Nhân nói và nhấn mạnh không phải ta không quản lý được, mà là không thể quản khi không có khung pháp lý.

Cho biết khí cười có thể khiến người trẻ vừa bị tổn thương thần kinh, vừa nghiện, rất khó phục hồi. “Không thể để một chất vừa gây phá hủy thần kinh, vừa gây nghiện mạnh như N₂O có lý do tồn tại, dù chỉ một ngày trong danh mục ngành nghề đầu tư - kinh doanh hợp pháp của quốc gia”, đại biểu TPHCM nhấn mạnh.

Cho rằng không một hệ thống pháp luật nào có thể chạy kịp tốc độ biến đổi của các chất hướng thần mới, đại biểu Phạm Trọng Nhân tái khẳng định nếu không khóa chặt bằng điều luật mà chỉ chạy theo cập nhật danh mục, chúng ta sẽ luôn đi sau tội phạm.

Có ý kiến cho rằng “thiếu dữ liệu để cấm”, song ông Nhân nhấn mạnh nguyên tắc quản trị rủi ro trong kinh tế - môi trường - hóa chất - dược phẩm đều khẳng định “khi rủi ro cao, hậu quả nghiêm trọng, nhóm đối tượng bị ảnh hưởng là thanh thiếu niên thì phải ưu tiên phòng ngừa”.

“Không quốc gia nào đợi đủ 1.000 ca nhập viện rồi mới cấm và cũng không bất cứ tiền lệ nào trên thế giới cho thấy cấm N₂O gây tranh chấp thương mại”, ông Nhân nói và dẫn chứng nhiều nước trên thế giới đã cấm N₂O hoặc kiểm soát rất chặt.

Ví dụ, ở Anh cấm tuyệt đối; Hà Lan cấm bán và sở hữu; Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc kiểm soát chặt chẽ…

Chung quan điểm, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) cho rằng "các loại khí, chất gây nghiện mà gây tác hại cho sức khỏe con người” phải bị cấm.

"Trước hết phải cấm ngay khí N₂O cho mục đích giải trí", ông Trí nêu quan điểm và bày tỏ lo ngại khi việc sử dụng khí N₂O để giải trí đang bùng nổ ở Việt Nam.

Ủng hộ quan điểm của ban soạn thảo khi bổ sung quy định cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, song ông Trí đề nghị quy định cụ thể tại Điều 6: "Cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện có tác hại cho sức khỏe con người”.

Liên quan quy định về xử lý chuyển tiếp với các dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá đã được cấp phép trước Nghị quyết 173 của Quốc hội, vị đại biểu Hà Nội đề nghị thời gian chuyển tiếp tối đa là 12 tháng. "Nghị quyết 173 có hiệu lực từ 1/1/2025, nên thời gian để chấm dứt hoàn toàn tối đa 12 tháng là quá đủ, không nên kéo dài nữa", ông Trí nói.