Dịch tả lợn châu Phi hoành hành, Tết này có lo thiếu thịt?

Tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Nông nghiệp và Môi trường ngày 4/9, ông Phan Quang Minh, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y, thông tin về tình hình bệnh dịch tả lợn châu Phi và khả năng cung ứng thịt lợn dịp Tết Nguyên đán sắp tới.

Địa phương nào đang còn dịch?

Ông Minh cho biết bệnh dịch tả lợn châu Phi đang xảy ra tại 32 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày (Hải Phòng và Cà Mau đã qua 21 ngày). Trong đó, 4 địa phương gồm Đồng Tháp, Vĩnh Long, Thái Nguyên, Tây Ninh - mỗi tỉnh chỉ còn 1 xã có dịch, với tổng số lợn tiêu hủy dưới 100 con.

6 địa phương gồm Khánh Hòa, Gia Lai, Lâm Đồng, An Giang, TP Cần Thơ, TPHCM - mỗi địa phương còn từ 3-9 xã có dịch với tổng số lợn tiêu hủy dưới 600 con.

Các tỉnh có dịch tả lợn châu Phi hoành hành nặng hơn gồm: Cao Bằng, Tuyên Quang, Phú Thọ, Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng, Quảng Trị, Quảng Ngãi với diện dịch rộng, xảy ra ở nhiều xã và số lợn phải tiêu hủy trên 28.000 con.

“Virus dịch tả lợn châu Phi sức đề kháng cao, đường truyền lây bệnh phức tạp, khó tiêu diệt và tồn tại lâu ngoài môi trường, đặc biệt trước thực trạng bán chạy, vứt xác lợn ốm, chết ra môi trường ở phạm vi rộng. Từ đầu năm 2025 đến nay, bệnh này đã xảy ra và gây thiệt hại nặng nề tại hơn 60 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới, kể cả các quốc gia có nền chăn nuôi hiện đại ở châu Âu, châu Á”, ông Minh cho hay.

Khái quát hơn thực trạng, lãnh đạo Cục Chăn nuôi và Thú y nhận định tổng đàn vật nuôi lớn nhưng chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ lệ cao, không đảm bảo được các biện pháp an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh.

Chính quyền và người chăn nuôi lợn tại một số địa phương nhận thức chưa đầy đủ, chưa đúng tính chất nguy hiểm của dịch bệnh cũng như chưa tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học.

Việc tổ chức chống dịch, tiêu hủy lợn bệnh và xử lý chất thải tại các ổ dịch gặp rất nhiều khó khăn, khó tìm địa điểm chôn lấp phù hợp, không đủ lực lượng thú y, thiếu kinh phí mua hóa chất, vôi bột, thuê phương tiện, không có đủ kinh phí hỗ trợ cho người tham gia xử lý lợn bệnh, theo ông Minh.

Tại nhiều địa phương như Bình Dương cũ, Thanh Hóa, Hà Nội, Phú Thọ, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Gia Lai... còn xảy ra hiện tượng bán chạy lợn ốm, vứt xác lợn ra môi trường do nhận thức hạn chế.

“Tâm lý của người dân lo ngại về thiệt hại kinh tế là nguyên nhân hàng đầu. Người chăn nuôi sợ rằng khi báo cáo dịch, toàn bộ đàn lợn (kể cả lợn khỏe) sẽ bị tiêu hủy”, ông Minh nói.

Từ đầu năm tới nay, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành gần 90 văn bản, tổ chức 5 hội nghị toàn quốc, trên 70 đoàn công tác để triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh. Riêng tháng 7 đã thành lập gần 40 đoàn công tác đi hướng dẫn, đôn đốc phòng, chống dịch bệnh ở các địa phương.

Đảm bảo nguồn thịt lợn dịp Tết

Để giữ vững phát triển chăn nuôi từ nay đến Tết Nguyên đán 2026, Phó Cục trưởng Phan Quang Minh nói Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo triển khai đồng bộ, quyết liệt các biện pháp cấp bách phòng, chống bệnh; đồng thời tiến hành tổng vệ sinh, khử trùng, tiêu độc môi trường, tiêm phòng vắc xin cho đàn vật nuôi đợt 2/2025.

Hơn 60 văn bản chỉ đạo điều hành đã được Cục Chăn nuôi và Thú y ban hành nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng và đảm bảo nhu cầu tiêu dùng dịp Tết Nguyên đán 2026.

Về lâu dài, Cục Chăn nuôi và Thú y sẽ từng bước xây dựng thương hiệu quốc gia, chọn lựa các giống lợn bản địa phù hợp, có nguồn gen tốt để phát triển thương hiệu đặc sản gắn với du lịch (như lợn H’Mông, lợn đen). Sử dụng hiệu quả thức ăn trong nước, ứng dụng công nghệ cao sản xuất nhanh các loại vắc xin, thuốc thú y, chế phẩm sinh học.

Quản lý hoạt động giết mổ theo hướng công nghiệp tập trung, hỗ trợ chế biến sâu để nâng giá trị gia tăng, phục vụ nhu cầu nội địa và xuất khẩu. Công tác chuyển đổi số, triển khai cơ sở dữ liệu quốc gia về chăn nuôi và xây dựng các phần mềm đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung” sẽ được chú trọng, theo ông Minh.