"Các phương án phòng, chống lũ lụt phải được tính cực kỳ kỹ lưỡng"

Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cùng đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang có mặt tại tỉnh Lạng Sơn để cùng địa phương chỉ đạo khắc phục, xử lý vụ vỡ đập hồ thủy điện Bắc Khê 1.

Nguy cơ ngập lụt trên diện rộng ở vùng hạ lưu sau sự cố được đánh giá là không lớn do đặc điểm dòng chảy ở trên cao. Lực lượng chức năng sẽ tiếp cận công trình ngay khi thời tiết thuận lợi để triển khai giải pháp hạn chế khoảng vỡ, giảm lượng nước xả xuống hạ lưu.

Đáng chú ý, ông Hiệp đánh giá đang có nghịch lý trong quy mô của các dự án thủy điện nhỏ. Với trường hợp của thủy điện Bắc Khê 1 có công suất thiết kế chỉ 2,4 MW, rất khiêm tốn, nhưng dung tích hồ chứa lại lên tới 4,8 triệu m3 nước, có khả năng ảnh hưởng lớn tới vùng hạ du.

“Điều này đòi hỏi phải có các phương án phòng, chống lũ lụt được tính toán cực kỳ kỹ lưỡng. Quy mô hồ chứa lớn như vậy đồng nghĩa với việc khi xảy ra sự cố, rủi ro và mức độ ảnh hưởng sẽ rất nghiêm trọng”, ông Hiệp cho hay.

Theo ông, nếu không có bản vẽ, sơ đồ thiết kế hay các tài liệu kỹ thuật cần thiết tại hiện trường, khi sự cố xảy ra, các lực lượng tiếp cận sẽ khó khăn trong trao đổi và tìm ra giải pháp xử lý.

Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị trước mắt tỉnh Lạng Sơn rà soát lại toàn bộ các hồ thủy điện nhỏ trên địa bàn, cùng với đó có các phương án phòng chống thiên tai nhằm bảo đảm không lặp lại sự cố tương tự.

Trên bình diện rộng hơn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ có chỉ đạo chung trên phạm vi cả nước, yêu cầu các địa phương phải trang bị đầy đủ bản đồ, sơ đồ và toàn bộ hồ sơ thiết kế công trình thủy điện tại chỗ để có thể chủ động trong mọi tình huống.

Như Dân trí thông tin, thủy điện Bắc Khê 1 có quy trình vận hành hồ chứa kèm theo Quyết định số 2242/2024 ngày 12/12/2024 của UBND tỉnh Lạng Sơn.

Công trình này có cấp thiết kế III theo QCVN 04-05:2012 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường). Lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra/khả năng xả ứng với cao trình mực nước lũ kiểm tra là 1.567m3/s.

Quy trình vận hành hồ thủy điện Bắc Khê 1 được kỳ vọng đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình đầu mối thủy điện, chủ động đề phòng mọi bất trắc với mọi trận lũ nhưng thực tế đã bị vỡ đập sau trận mưa lớn hôm 7/10.

Đập thủy điện Bắc Khê 1 có dung tích hữu ích 4,2 triệu m3. Công trình đập có chiều dài là 107m, chiều cao đập lớn nhất là 26,5m. Đây là loại đập đất, xả tràn tự do với công suất máy 2,4 MW.

Thủy điện do Công ty cổ phần thủy điện Bắc Khê 1 làm chủ đầu tư trực tiếp quản lý. Doanh nghiệp này thành lập và đi vào hoạt động từ ngày 8/6/2012; người đại diện pháp luật hiện nay là ông Ngô Thế Quang.

Vụ vỡ đập thủy điện Bắc Khê 1 ước tính thiệt hại ban đầu khoảng 50 tỷ đồng.