7 điều luật mới áp dụng ở Ngoại hạng Anh mùa giải này

Thủ môn giữ bóng quá 8 giây, đối phương được hưởng phạt góc

Một trong những thay đổi gây chú ý nhất là quy định mới dành cho thủ môn. Trong nhiều năm, các thủ môn đã sử dụng “chiêu” ôm bóng nằm sân, đứng lên chậm rãi rồi mới phát bóng để câu giờ. Luật cũ yêu cầu thủ môn phải phát bóng trong 6 giây, nhưng các trọng tài gần như không áp dụng một cách nghiêm túc.

Từ mùa này, các tình huống như vậy sẽ được xử lý nghiêm. Theo đó, các thủ môn chỉ được giữ bóng tối đa 8 giây, tính từ khi thủ môn kiểm soát bóng và không bị cản trở. Trọng tài sẽ ra tín hiệu khi còn 5 giây cuối, hạ tay theo từng giây để cả cầu thủ và khán giả dễ nhận biết. Nếu bóng không được đưa vào cuộc đúng thời gian, đội đối phương sẽ được hưởng quả phạt góc.

Trường hợp cầu thủ đối phương cố tình cản trở thủ môn, đồng hồ sẽ dừng và thủ môn được hưởng quả phạt trực tiếp. Mục tiêu của luật mới không phải để “bắt lỗi” thủ môn, mà nhằm ngăn tình trạng câu giờ quá mức, đặc biệt ở những tình huống thủ môn ngã ôm bóng nhưng không đứng dậy ngay.

Các cuộc thử nghiệm tại nhiều giải đấu trên thế giới cho thấy số tình huống bị phạt rất ít nhưng hiệu quả về nhịp độ trận đấu rõ rệt. Tại FIFA Club World Cup 2025, thủ môn Yassine Bounou của Al Hilal là người đầu tiên bị phạt góc theo luật mới khi giữ bóng quá lâu ở phút bù giờ trận đấu với Real Madrid.

VAR và công nghệ việt vị bán tự động (SAOT)

Ở mùa giải trước, giải Ngoại hạng Anh đã tiếp tục áp dụng tiêu chí “referee’s call” (trọng tài ưu tiên ra quyết định, VAR chỉ can thiệp khi có sai sót rõ ràng). Điều này được 83% HLV, đội trưởng, cựu cầu thủ và cổ động viên (CĐV) ủng hộ. Nhờ cách tiếp cận này, số lỗi VAR ở mùa giải 2024/25 đã giảm xuống còn 18 lỗi, so với 31 lỗi của mùa trước đó.

Điểm mới nổi bật là công nghệ bắt việt vị bán tự động (SAOT) sẽ được áp dụng kể từ mùa giải này, giúp rút ngắn thời gian kiểm tra xuống trung bình 39 giây/trận (trước đây là 64 giây). Mọi tình huống việt vị hoặc bàn thắng bị từ chối sẽ được chiếu lại trên màn hình lớn tại sân vận động, tăng tính minh bạch với khán giả.

Dù vậy, giải đấu cao nhất nước Anh chưa áp dụng cờ việt vị tự động như FIFA thử nghiệm ở Club World Cup, nơi cầu thủ bị phát hiện việt vị hơn 10 cm sẽ bị thổi ngay lập tức. Điều này đồng nghĩa vẫn sẽ có những pha cầu thủ đứng việt vị rõ ràng nhưng trọng tài chờ tình huống kết thúc mới phất cờ.

Làm rõ luật phạt đền chạm hai lần

Sự cố Julian Alvarez bị hủy bàn phạt đền trong trận gặp Real Madrid ở Champions League mùa trước (vô tình đá bóng chạm chân trụ rồi bay vào lưới) đã thúc đẩy IFAB (cơ quan quản lý luật bóng đá) điều chỉnh luật.

Theo quy định mới, nếu cầu thủ vô tình chạm bóng lần hai do trượt chân hoặc bóng đập vào chân trụ thì sẽ được thực hiện lại. Chỉ khi cầu thủ cố ý chạm bóng hai lần mới bị phạt.

Thay đổi này được áp dụng ngay tại chung kết Euro nữ 2025, khi Beth Mead của Anh sút trượt, bóng vô tình chạm chân trụ bay vào lưới. VAR xác nhận lỗi vô tình, và tình huống được đá lại (Mead sút hỏng).

RefCam - góc nhìn từ trọng tài

Lần đầu tiên, khán giả ở giải Ngoại hạng Anh sẽ được thưởng thức góc nhìn từ chính trọng tài nhờ RefCam - camera gắn trên tai nghe của trọng tài. Công nghệ này đã được thử nghiệm ở FIFA Club World Cup và nhận phản hồi tích cực.

Hình ảnh từ RefCam không được phát trực tiếp trong trận, nhưng sẽ xuất hiện ở các bản tổng hợp, giúp người xem hiểu hơn về góc nhìn và quyết định của trọng tài. Ngoài yếu tố giải trí, RefCam còn là công cụ huấn luyện trọng tài hiệu quả. Tuy nhiên, những tình huống tranh cãi gay gắt hoặc xung đột sẽ không được phát sóng từ góc nhìn này.

Công bố quyết định VAR trực tiếp trên sân

Bắt đầu từ mùa này, sau khi hoàn tất một tình huống VAR, trọng tài chính sẽ trực tiếp thông báo kết quả qua loa sân, cho khán giả theo dõi trên sân và ở truyền hình hiểu rõ quyết định. Mô hình này từng áp dụng ở FA Cup và cúp Liên đoàn Anh mùa trước. Tuy nhiên, nội dung trao đổi giữa trọng tài và phòng VAR vẫn được giữ kín. Những pha việt vị rõ ràng sẽ không cần thông báo, nhằm tránh kéo dài thời gian trận đấu.

Chỉ đội trưởng được phép trao đổi với trọng tài

Quy định mới giới hạn số người được tiếp xúc trực tiếp với trọng tài khi có tình huống gây tranh cãi. Chỉ đội trưởng mới được phép trao đổi, nhằm tránh cảnh cầu thủ vây quanh gây áp lực. Nếu đội trưởng là thủ môn, một cầu thủ khác sẽ được chỉ định thay thế.

Thay đổi luật thả bóng và HLV chạm bóng

Với tình huống bóng chạm trọng tài, thay vì luôn trao quyền kiểm soát cho đội vừa chạm bóng, luật mới sẽ trao cho đội chắc chắn sắp kiểm soát. Trong thực tế, trọng tài vẫn sẽ ưu tiên đội vừa chuyền bóng nếu không có bằng chứng rõ ràng về sự thay đổi quyền kiểm soát.

Ngoài ra, nếu HLV chạm bóng khi bóng chưa ra ngoài với mục đích thúc đẩy trận đấu, trọng tài chỉ phạt gián tiếp mà không cảnh cáo hay truất quyền. Tuy nhiên, nếu hành động nhằm cản trở đối thủ, án phạt thẻ đỏ vẫn giữ nguyên.