Vừa trình làng, tiêm kích mới của Nga đã châm ngòi "cuộc chiến" đặc biệt

Tại triển lãm hàng không MAKS tuần trước diễn ra ở thủ đô Moscow, Nga đã khiến giới quan sát quân sự thế giới xôn xao khi hé lộ về nguyên mẫu của tiêm kích thế hệ 5 biệt danh Checkmate (Chiếu hết). Ngoài những đặc tính kỹ thuật, mức giá được xem là rất hợp lý và cạnh tranh của tiêm kích Nga được xem sẽ kích hoạt một "cuộc chiến" về giá cả trong tương lai giữa các "ông lớn" xuất khẩu khí tài quân sự thế giới.

Các ứng viên tiềm tàng cho cuộc cạnh tranh này có thể kể tới FC-31 của Trung Quốc, SAAB Gripen của Thụy Điển, thậm chí là F-35 của Mỹ và Rafale của Pháp.

Trong triển lãm hàng không, Checkmate được giới thiệu là tiêm kích thế hệ 5 một động cơ, hạng nhẹ, có thể bay với tốc độ Mach 1,8-2 (nhanh từ 1,8 lần tới 2 lần tốc độ âm thanh). Nó được xem là phiên bản kích thước nhỏ và rẻ hơn tiêm kích tàng hình 2 động cơ Su-57. Ngoài ra, tiêm kích này cũng có những tính năng tiên tiến và hiện đại, khả năng tích hợp trí tuệ nhân tạo.

Nga không giấu tham vọng sản xuất Checkmate phục vụ mục tiêu xuất khẩu. Họ dự kiến hướng tới các thị trường tiềm năng ở Trung Đông, châu Á - Thái Bình Dương và Mỹ Latinh, và có thể sản xuất 300 chiếc trong 15 năm tùy vào nhu cầu. Theo hãng tin RIA, giám đốc Rostec, ông Sergei Chemezov, cho biết Checkmate sẽ có giá từ 25-30 triệu USD, rất phải chăng và cạnh tranh với dòng tiêm kích thế hệ 5, thậm chí so với các tiêm kích thế hệ 4.

Hứa hẹn cạnh tranh quyết liệt

Sự xuất hiện của Checkmate diễn ra trong thời điểm quân đội Mỹ đang tranh luận về giá thành của các tiêm kích F-35, vốn bị cho đang ở mức quá cao. Ngoài ra, F-35 vẫn còn một số thiếu sót về mặt kỹ thuật.

F-35 hiện trở thành dự án máy bay đắt đỏ nhất thế giới, với tổng tiền bỏ ra là khoảng 1.000 tỷ USD do nhiều yếu tố đã làm dự án bị đội giá lên cao. Tuy nhiên, F-35 hiện đã được xuất khẩu tới 14 quốc gia trên toàn cầu và được xem là tiêm kích thế hệ 5 thành công nhất trên thị trường vũ khí quốc tế.

Giá của F-35 rất cao, ở mức trung bình xung quanh 100 triệu USD mỗi chiếc và chi phí để vận hành nó cũng ở mức cao không kém, có thể đạt mốc 38.000 USD/giờ. Theo giới quan sát, thách thức với Nga là họ phải tận dụng những "yếu điểm" của F-35 để giải quyết được vấn đề nếu muốn cạnh tranh sòng phẳng với tiêm kích này.

Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc đã đăng tải bài viết đánh giá năng lực của Checkmate, so sánh nó với FC-31 mà nước này đang phát triển. Giới chuyên gia dự đoán Checkmate sẽ là đối thủ trực tiếp của FC-31 trong thị trường tiêm kích tàng hình kích cỡ trung bình.

Mặc dù vậy, FC-31 hiện đã được cho bay thử, nên nó tạm thời nhanh chân hơn tiêm kích Nga, vốn đang trong giai đoạn phát triển.

Hai đối thủ tiềm năng khác của Checkmate là Dassault Rafale của Pháp và JAS-39 Gripen của Thụy Điển. Truyền thông phương Tây đã mô tả Checkmate như là "đối thủ nguy hiểm" với bất cứ tiêm kích thế hệ 4 nào. Họ đánh giá, xét về mặt tính năng, Checkmate có thể cạnh tranh ngang cửa với F-35 - một tiêm kích thế hệ 5.

Vì sao Checkmate có giá phải chăng?

Nhà thầu Sukhoi, đơn vị phát triển Checkmate, cho biết, giá thành của tiêm kích này khá tốt vì họ ứng dụng phương pháp sản xuất có sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo và ứng dụng công nghệ được sử dụng trong quá trình phát triển Su-35S và Su-57.

Với mức giá chỉ 25-30 triệu, Checkmate rẻ hơn rất nhiều so với Saab Gripen (85 triệu USD), Rafale (115 triệu USD), Su-57 (100 triệu USD). Phiên bản rẻ nhất của F-35 cũng đắt hơn nhiều Checkmate (80 triệu USD), trong khi khoản tiền mua một chiếc F-35 biến thể đắt nhất (115 triệu) có thể đủ mua vài chiếc Checkmate.

Tuy nhiên, National Interest dự đoán rằng mức giá này có thể là mức giá sàn cơ bản, trước khi có thêm các tính năng về vũ khí, hàng không, các sửa đổi theo yêu cầu của khách hàng. Mặc dù vậy, đây cũng là mức giá rất cạnh tranh nếu so với các đối thủ tiêm kích thế hệ 4, 5 hiện này.

Ngoài lợi thế rõ ràng về chi phí, khả năng tàng hình tiên tiến và hệ thống điện tử hàng không như khả năng tấn công đồng thời 6 mục tiêu khiến Checkmate trở thành sản phẩm cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu.

Ngoài ra, Nga cũng đang lên kế hoạch sản xuất phiên bản không người lái của Checkmate, diễn biến hứa hẹn sẽ khiến cuộc cạnh tranh về tiêm kích nóng lên trên toàn cầu trong thời gian tới.