Vỡ đập gây lụt nghiêm trọng, Ukraine cấp tập sơ tán hàng nghìn dân

Chính quyền Kherson hôm nay 6/6 thông báo, mực nước ở sông Dnipro đã tăng hơn 10m tại thành phố Nova Kakhovka ở tỉnh Kherson sau khi đập thủy điện Nova Kakhovka bị vỡ.

Ông Vladimir Leontyev, người đứng đầu chính quyền thành phố Nova Kakhovka do Nga bổ nhiệm, cáo buộc lực lượng Ukraine kích nổ con đập. Ông cho biết cuộc tấn công vào đập thủy điện Kakhovka có thể khiến mực nước dâng cao tới 12m, nhưng dự kiến mực nước sẽ trở lại bình thường trong vòng 3 ngày.

"Chúng tôi phải sống sót qua 72 giờ tới", ông Leontyev nói.

Ông Leontyev cho biết chính quyền địa phương đã bắt đầu sơ tán dân khỏi các khu định cư ven sông, bao gồm các thị trấn Korsunska và Dniepriany cũng như các vùng lãnh thổ lân cận, với khoảng 300 tòa nhà bị bỏ trống.

Andrey Alekseenko, lãnh đạo chính quyền Kherson, cho biết 14 khu định cư với 22.000 dân có thể bị ngập lụt. Gần 12.000 người ở Kherson đã bị mất điện do lũ lụt và họ có thể gặp "vấn đề về nguồn cung nước". Giới chức Ukraine cho biết ít nhất 700 người đã được sơ tán và con số này tiếp tục tăng lên.

Theo các quan chức địa phương, đập Nova Kakhovka đã bị "phá hủy do một cuộc tấn công" của lực lượng Ukraine. Ông Leontyev gọi đây là một "hành động khủng bố". Các lực lượng ứng phó khẩn cấp địa phương cho biết 14 trong số 28 nhịp của đập đã bị sập và nhiều nhịp khác dự kiến sẽ tiếp tục sập.

Tuy nhiên, các quan chức Ukraine đã phủ nhận cáo buộc trên. Ông Mikhail Podoliak, cố vấn hàng đầu của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, đổ lỗi cho Nga và cáo buộc Moscow gây ra "thảm họa môi trường lớn nhất ở châu Âu trong nhiều thập niên". 

Tổng thống Zelensky đã ban bố lệnh sơ tán khẩn cấp. Bộ Nội vụ Ukraine thông báo các nhà chức trách đang giúp đỡ người dân ở bờ sông Dnipro sơ tán tới nơi an toàn.

"Vào lúc 2h50, Nga đã thực hiện một vụ nổ bên trong các cấu trúc của nhà máy thủy điện Kakhovka. Khoảng 80 khu định cư nằm trong vùng lũ lụt. Người dân được lệnh sơ tán khỏi các khu vực có nguy cơ cao. Chúng tôi làm mọi cách để cứu người. Tất cả các lực lượng, quân đội, chính phủ đều tham gia. Tại cuộc họp của hội đồng an ninh quốc gia, một loạt biện pháp cả về góc độ quốc tế và an ninh đã được thống nhất để buộc Nga phải chịu trách nhiệm về vụ tấn công khủng bố này", ông Zelensky nói sau cuộc họp khẩn của hội đồng an ninh quốc gia Ukraine.

Quân đội Ukraine cáo buộc Nga cho nổ tung đập để ngăn lực lượng Ukraine vượt sông Dnipro trước thềm chiến dịch phản công của Kiev. Trợ lý Tổng thống Ukraine cũng cho rằng lực lượng Nga phá hủy đập để gây trở ngại cho cuộc phản công của Ukraine. Tuy nhiên, giới chức quân sự Ukraine khẳng định vụ vỡ đập không thể cản trở cuộc tiến công của quân đội nước này.

Đập Nova Kakhovka nằm trên sông Dnipro, cách thành phố Kherson khoảng 30km về phía đông, và là một phần của nhà máy thủy điện Kakhovka. Quân đội Ukraine hiện kiểm soát bờ tây của sông Dnipro, còn lực lượng Nga kiểm soát bờ đông. Đập Nova Kakhovka cung cấp nước cho Crimea, bán đảo đã sáp nhập vào Nga năm 2014, cũng như cho nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia mà Moscow kiểm soát từ năm ngoái.

Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine, đập Nova Kakhovka đã bị coi là mục tiêu tiềm năng vì tầm quan trọng chiến lược của nó cũng như thiệt hại mà nó có thể gây ra nếu bị phá hủy. Nga giành quyền kiểm soát con đập không lâu sau khi tiến quân vào Ukraine hồi tháng 2 năm ngoái. 

Tỉnh Kherson ở miền Nam Ukraine được coi là mắt xích quan trọng trong chiến lược của Nga nhằm lập hành lang trên bộ từ bán đảo Crimea đến miền Đông và miền Nam Ukraine. Kherson cũng là một trong 4 tỉnh của Ukraine mà Nga tuyên bố sáp nhập vào năm ngoái, bất chấp sự phản đối của Kiev.