Ukraine không rút quân khỏi Donbass, bác điều kiện cho thỏa thuận hòa bình

"Nếu nói về việc rút quân khỏi miền Đông, chúng ta không thể làm điều đó", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu tại cuộc họp báo khi trả lời câu hỏi về khả năng rút quân khỏi vùng Donbass ở miền Đông Ukraine hôm 21/8.

"Đó không chỉ là vấn đề hiến pháp - mà còn là sự tồn vong của đất nước chúng ta, hệ thống phòng thủ vững chắc nhất và khoảng cách đến các trung tâm công nghiệp của chúng ta", ông Zelensky nói thêm.

Theo ông Zelensky, Nga có thể sẽ mất thêm 4 năm nữa để kiểm soát hoàn toàn khu vực Donbass.

Ông Zelensky nêu rõ rằng khi bắt đầu cuộc xung đột, Nga chỉ kiểm soát khoảng 1/3 lãnh thổ của tỉnh Donetsk hiện tại và kể từ năm 2022, Nga kiểm soát thêm 1/3 vùng lãnh thổ khác. Theo ông, 67-69% tỉnh Donetsk hiện nằm dưới sự kiểm soát của Nga.

Donbass là khu vực phía Đông Ukraine, bao gồm các tỉnh Donetsk và Lugansk mà Nga hiện muốn Ukraine rút quân, mặc dù Moscow không kiểm soát hoàn toàn khu vực này.

Tổng thống Ukraine tin rằng, việc Nga kiên quyết yêu cầu lực lượng Ukraine phải rút toàn bộ khỏi Donbass như một điều kiện then chốt cho một thỏa thuận hòa bình nhằm tuyên bố đây là một "chiến thắng" trong cuộc xung đột.

"Về tất cả các vùng lãnh thổ tạm thời bị kiểm soát của chúng tôi, tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa rằng về mặt pháp lý, chúng tôi không công nhận sự kiểm soát này", Tổng thống Ukraine nhấn mạnh.

Tổng thống Zelensky cũng phủ nhận các thông tin cho rằng, trong cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông được cho là đã không thẳng thừng bác bỏ ý tưởng trao đổi lãnh thổ với Nga.

Tổng thống Zelensky nhắc lại rằng ông sẵn sàng thảo luận trực tiếp các vấn đề lãnh thổ với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một cuộc gặp mặt trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo.

Báo Kyiv Independent dẫn nguồn tin cho biết, Tổng thống Putin đã đồng ý rút quân đội Nga khỏi một số khu vực nhỏ của tỉnh Sumy và Kharkov để đổi lấy việc Ukraine rút khỏi các tỉnh Donetsk và Lugansk. Nga hiện chưa lên tiếng về thông tin này.

Ông Zelensky tuyên bố Nga sẽ không thể giữ được các khu vực nhỏ ở tỉnh Sumy và Kharkov mà Moscow đang kiểm soát và quân đội Nga cuối cùng sẽ bị đẩy lùi khỏi các khu vực này.

Trước đó, nhà lãnh đạo Ukraine từng nhiều lần bác bỏ khả năng nhượng bộ lãnh thổ cho Nga như một phần của thỏa thuận hòa bình.

Ông Zelensky nhắc lại rằng hiến pháp Ukraine "loại trừ việc nhượng bộ lãnh thổ hoặc mua bán đất đai".

"Vì vấn đề lãnh thổ rất quan trọng, nên vấn đề này chỉ được thảo luận giữa các nhà lãnh đạo Ukraine và Nga trong một cuộc họp 3 bên Ukraine - Mỹ - Nga”, ông Zelensky nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo Tổng thống Ukraine, Nga cho đến nay vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy sẽ tham gia một cuộc họp 3 bên như vậy.

Theo bản đồ chiến trường nguồn mở, Nga kiểm soát khoảng 19% diện tích Ukraine. Năm 2022, Nga tuyên bố sáp nhập 4 khu vực ở Ukraine gồm Donetsk, Lugansk, Kherson và Zaporizhia. Năm 2014, Nga sáp nhập bán đảo Crimea.

Nga cũng kiểm soát một phần nhỏ các vùng Kharkov, Sumy, Mykolaiv và Dnipropetrovsk của Ukraine. Nga tuyên bố đang thiết lập một vùng đệm ở Sumy để bảo vệ vùng Kursk của Nga khỏi các cuộc tấn công của Ukraine.

Sau hội nghị thượng đỉnh Nga, Mỹ tại Alaska vào ngày 15/8, Tổng thống Trump cho biết ông và Tổng thống Putin đã đồng ý phần lớn lập trường về nhượng bộ lãnh thổ nhằm giải quyết xung đột Ukraine.

Trong khi đó, lập trường của Tổng thống Ukraine cho thấy ông mong muốn tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột mà không phải đưa ra những nhượng bộ lớn về lãnh thổ hoặc quân sự.