Ukraine không chấp nhận viễn cảnh "Bức tường Berlin" thứ 2

Các thị trấn và thành phố của Ukraine bị chia cắt bởi một đường ranh giới trong trường hợp ngừng bắn sẽ trở nên hoang vắng và không có sự sống, Tổng thống Volodymyr Zelensky tuyên bố trong cuộc họp báo vào ngày 20/3.

Ông Zelensky cho biết ông đã thảo luận vấn đề này với Tổng thống Mỹ Donald Trump vào ngày 19/3 thông qua điện đàm và cảnh báo về nguy cơ để lại những khu định cư của Ukraine bị chia cắt bởi đường ranh giới.

"Có những khu vực, có những thành phố và thị trấn bị cắt đôi bởi chiến tuyến, và nếu ở một số nơi chúng ta giữ nguyên ranh giới này, thì chúng ta sẽ chỉ để lại những thành phố hoặc thị trấn đó trong tình trạng không có sự sống, sẽ không ai quay trở lại sống ở một nửa thành phố", ông Zelensky nói, so sánh tình trạng này với Berlin, Đức bị chia cắt trong Chiến tranh Lạnh.

"Tôi đã nói thẳng với Tổng thống Trump: Chúng ta có muốn một Berlin khác không? Tôi nghĩ cả hai chúng tôi đều hiểu rằng đó không phải là một lựa chọn. Bức tường Berlin không phải là một lựa chọn", ông nhấn mạnh.

Những phát biểu của ông Zelensky được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Trump đang thúc đẩy một lệnh ngừng bắn và tiến tới một thỏa thuận hòa bình rộng lớn hơn ở Ukraine. Tổng thống Ukraine thừa nhận rằng "vấn đề lãnh thổ sẽ là vấn đề khó khăn nhất."

Nga hiện vẫn kiểm soát khoảng 20% lãnh thổ Ukraine, bao gồm Crimea và các khu vực rộng lớn của các tỉnh Donetsk, Luhansk, Zaporizhia và Kherson.

Ông Zelensky nhiều lần khẳng định Ukraine sẽ không bao giờ công nhận các vùng lãnh thổ trên thuộc về Nga. Đồng thời, giới lãnh đạo Ukraine cũng thừa nhận rằng một số khu vực như Crimea khó có thể giành lại được bằng biện pháp quân sự trong tương lai gần.

Tuần này, trang tin Semafor đưa tin rằng chính quyền ông Trump có thể đang xem xét việc công nhận Crimea là một phần của Nga như một điều kiện trong thỏa thuận hòa bình. Tuy nhiên, Washington chưa xác nhận thông tin này.

Bức tường Berlin là một biểu tượng của Chiến tranh Lạnh, được xây dựng vào ngày 13/8/1961 và tồn tại cho đến ngày 9/11/1989. Nó được dựng lên để ngăn cách Đông Đức và Tây Đức. 

Ngoài ra, ông Zelensky cho biết vào ngày 19/3 rằng ông đã thảo luận với Tổng thống Mỹ Donald Trump về khả năng Mỹ hỗ trợ khôi phục nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia, cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu, hiện do Nga kiểm soát.

"Việc cung cấp nước, đội ngũ kỹ thuật và nhiều bước khác được triển khai để đảm bảo rằng trong khoảng từ một năm rưỡi đến hai năm rưỡi, nhà máy có thể bắt đầu mang lại lợi ích kinh tế và cung cấp điện cho người dân. Đó là tầm nhìn của tôi", ông Zelensky phát biểu. 

Trong cuộc điện đàm, ông Trump đã đề xuất với ông Zelensky rằng Mỹ có thể "đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành các nhà máy nhờ vào chuyên môn về điện và tiện ích" và rằng "quyền sở hữu của Mỹ đối với những nhà máy này sẽ là sự bảo vệ tốt nhất". 

Trong cuộc họp báo ngày 19/3, ông Zelensky cho biết ông Trump đã hỏi liệu Mỹ có thể tham gia vào việc tái thiết nhà máy hay không.

"Đúng vậy, nếu chúng ta có thể hiện đại hóa nó, đầu tư tài chính. Điều này có thể được thảo luận, nhưng chúng tôi chỉ trao đổi về một nhà máy duy nhất", ông Zelensky nói.

Các chuyên gia nói với Kyiv Independent rằng việc giành lại quyền kiểm soát nhà máy là một thách thức đối với Ukraine, và khả năng duy trì sự hiện diện quân sự tại đây mà không giành lại các khu vực xung quanh là điều khó có thể xảy ra.