Ukraine cáo buộc phương Tây không tuân thủ cam kết về máy bay F-16

Ukraine được thông báo rằng các phi công của họ sẽ bắt đầu huấn luyện sử dụng máy bay chiến đấu F-16 vào tháng 6, nhưng chương trình này vẫn chưa được triển khai, Ngoại trưởng Ukraine tuyên bố.

"Một trong những quốc gia", thuộc "liên minh máy bay chiến đấu", đã hứa rằng kế hoạch này sẽ bắt đầu vào tháng trước, ông Dmitry Kuleba cho biết trong một lần xuất hiện trên truyền hình hôm thứ Hai, 3/7.

"Khóa đào tạo không bắt đầu vào tháng Sáu. Điều này có nghĩa là lịch trình đang bắt đầu thay đổi... Chúng tôi hiện đang làm việc với tất cả các bên liên quan... để đẩy nhanh quá trình này càng sớm càng tốt", ông nói.

Theo vị bộ trưởng này, quốc gia giấu tên trên đã "tính toán sai lầm" khi đưa ra cam kết với Kiev, nhưng vẫn đang tiếp tục chuẩn bị cho các phi công Ukraine được huấn luyện với máy bay Mỹ.

Ngoại trưởng Kuleba cho biết, trước đây ông dự kiến Ukraine sẽ nhận được những chiếc F-16 trong vài tháng đầu năm 2024, nhưng việc huấn luyện bị trì hoãn hiện nay có nghĩa là thời gian chờ đợi sẽ lâu hơn.

Tháng trước, Igor Zhovkva, một cố vấn của Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky, cho biết 9 quốc gia - Mỹ, Anh, Hà Lan, Ba Lan, Đan Mạch, Thụy Điển, Bỉ, Bồ Đào Nha và Pháp - đã thành lập một liên minh để giúp Ukraine mua máy bay chiến đấu.

Chủ tịch Ủy ban quân sự của NATO, Đô đốc Rob Bauer, nói với đài phát thanh LBC của Anh hôm thứ Hai rằng vấn đề cung cấp F-16 cho Ukraine "sẽ không được giải quyết trong thời gian ngắn để phục vụ cho cuộc phản công này".

Kiev đã tăng cường các cuộc tấn công dọc theo tiền tuyến bằng cách sử dụng xe tăng và xe bọc thép do phương Tây cung cấp kể từ đầu tháng 6, nhưng theo Moscow, cho đến nay, cuộc phản công được thổi phồng quá mức này đã không đạt được kết quả nào đáng kể.

Trong nhiều tháng, ông Zelensky đã gây sức ép với những người phương Tây ủng hộ máy bay chiến đấu F-16 thế hệ thứ tư, lập luận rằng chúng rất quan trọng trong việc cung cấp lực lượng yểm trợ hỏa lực cho quân đội Ukraine và bảo vệ không phận nước này, trong bối cảnh Nga tăng cường tập kích bằng tên lửa lớn quy mô lớn nhằm vào các cơ sở quân sự và cơ sở hạ tầng năng lượng.

Vào cuối tháng 5, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ Mark Milley đã cảnh báo rằng "F-16 sẽ không hoạt động như một vũ khí ma thuật" ở Ukraine.

Chính quyền của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang ra sức vận động các nước phương Tây viện trợ máy bay chiến đấu, trong đó có F-16. Một khi được trang bị dòng máy bay này với số lượng đủ lớn, Không quân Ukraine có thể thực hiện các mục tiêu:

Thứ nhất, F-16 phối hợp cùng MiG-29, Su-27 giúp Ukraine giành lại thể chủ động tương đối ở trên không nhằm đánh chặn hoặc cản trở các hoạt động của máy bay chiến đấu Nga, không cho chúng bay sâu vào nội địa để tấn công các mục tiêu trên mặt đất, trấn áp hoặc vô hiệu hóa lực lượng phòng không Ukraine.

Chỉ riêng việc ngăn chặn được máy bay chiến đấu Nga ném bom lượn đã được xem là một thành công lớn đối với Ukraine.

Bên cạnh đó, F-16 có thể lấp chỗ trống tạm thời hoặc tăng cường lực lượng trong việc đánh chặn tên lửa hành trình Nga, một khi các hệ thống phòng không Ukraine bị đánh hỏng hoặc không kịp cơ động bịt lỗ hổng.

Thứ hai, F-16 có thể phối hợp cùng Su-24 và các loại máy bay khác để tăng cường chi viện hỏa lực đường không cho lục quân tác chiến trên mặt đất.

Thứ ba, quan trọng nhất, F-16 còn đóng vai trò là phương tiện mang phóng nhằm tiến hành các đòn tấn công hoặc trả đũa tầm xa bằng tên lửa hành trình của Mỹ (AGM-158 JASSM cùng biến thể diệt hạm LRASM) hoặc phương Tây vào sâu trong lãnh thổ Nga và các khu vực ở miền Đông Ukraine hiện do Nga kiểm soát.