Trung Quốc sắp tung đòn pháp lý mới chống Mỹ và phương Tây

Báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) ngày 8/6 đưa tin, Ủy Ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (tức Quốc hội) - cơ quan lập pháp hàng đầu của Trung Quốc - sẽ thông qua luật mới vào ngày 10/6 tới nhằm "phản đòn" trước các lệnh trừng phạt của các nước phương Tây nhằm vào giới chức và công ty Trung Quốc.

Từ tối 7/6, truyền thông nhà nước Trung Quốc đã đồng loạt đưa tin về luật này. Đài truyền hình nhà nước CCTV nói rằng, luật mới tạo cơ sở pháp lý quan trọng để chính quyền trung ương thực hiện biện pháp trả đũa chống lại lệnh trừng phạt của nước ngoài. Tuy nhiên, đài này không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Hồi tháng 1, Trung Quốc cũng đã ban hành quy định mới nhằm chống lại những "luật lệ phi lý" mà các nước khác áp lên công dân và công ty của họ. Bắc Kinh tuyên bố, các quy định này nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia khi Washington và các đồng minh ra lệnh trừng phạt nhằm vào các công ty công nghệ và quan chức Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo giới phân tích, các quy định này không chi tiết. Và họ lo ngại khi mọi việc xảy ra trên thực tế thì các quy định mới này sẽ không hiệu quả. Luật mới được xây dựng dựa trên nền tảng những quy định trên nhưng có giá trị pháp lý cao hơn vì nó cho phép công dân hoặc tổ chức bị "trừng phạt phi lý" gửi báo cáo thiệt hại lên Bộ thương mại và kiện đòi bồi thường tại các tòa án Trung Quốc.

Động thái của Bắc Kinh diễn ra trong bối cảnh Mỹ đã nhắm tới hàng loạt công ty của Trung Quốc, trong đó đáng chú ý nhất là tập đoàn viễn thông khổng lồ Huawei, đã bị hạn chế khả năng tiếp cận linh kiện và công nghệ quan trọng của Mỹ.

Nhà nghiên cứu về quan hệ Mỹ - Trung Shi Yinhong cho biết, Bắc Kinh cần có luật như vậy để tăng cường khả năng chống lại các lệnh trừng phạt của nước ngoài vào thời điểm mối quan hệ đối địch với Washington và các đồng minh vẫn căng thẳng và còn có thể leo thang hơn nữa.

"Sau khi luật này được công bố, khả năng các biện pháp trừng phạt "ăn miếng trả miếng" sẽ tăng lên", nhà nghiên cứu trên nói. Ông Shi  cho rằng Trung Quốc vẫn cần thêm nhiều thời gian để hoàn thiện luật mới để nó nhắm đúng mục tiêu, chính xác và phù hợp với chuẩn mực quốc tế hơn.

Trong bản tin hôm 7/6, CCTV cũng lưu ý, để bảo vệ chủ quyền, phẩm giá và lợi ích cốt lõi của quốc gia, cũng như để chống lại "chủ nghĩa bá quyền và chính trị quyền lực" của phương Tây, Bắc Kinh đã đưa ra một loạt biện pháp để trả đũa lệnh trừng phạt của các nước.

"Một số nước phương Tây đã sử dụng các vấn đề liên quan đến Tân Cương và Hong Kong làm tiền đề vu cáo và đàn áp Trung Quốc… Họ áp đặt cái gọi là biện pháp trừng phạt để can thiệp một cách thô bạo vào công việc nội bộ của Trung Quốc", CCTV nhấn mạnh. CCTV cũng tiết lộ, kể từ tháng 3, tại các phiên họp thường niên, các thành viên cơ quan lập pháp và cơ quan cố vấn chính trị hàng đầu đã bàn về việc ban hành luật này.

Tam Yiu-chung, đại diện của Hong Kong tại Ủy Ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc, cho biết dự thảo luật mới đã được thêm vào chương trình nghị sự khi phiên họp của Ủy ban bắt đầu vào sáng thứ 7/6. "Nhưng chúng tôi được yêu cầu giữ kín cho đến khi luật dự kiến được thông qua vào chiều 10/6", ông cho biết và khẳng định "Tôi ủng hộ luật. Nó là cần thiết".

Kể từ khi luật an ninh quốc gia được thông qua vào năm 2020, Hong Kong đã trở thành mục tiêu trừng phạt của các nước. Washington đã ra lệnh trừng phạt nhà lãnh đạo Hong Kong Carrie Lam, và một số quan chức cấp cao khác, cáo buộc họ làm suy yếu quyền tự trị của khu tự trị này. Trong những tháng gần đây, Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Canada và Anh cũng dồn dập trừng phạt Trung Quốc về chính sách của Bắc Kinh đối với người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.

Đáp trả, Trung Quốc ban hành lệnh trừng phạt đối với đối với những cá nhân các nước ngoài, bao gồm một số nghị sĩ châu Âu và những học giả đã "gây tổn hại nghiêm trọng đến chủ quyền và lợi ích của Trung Quốc và truyền bá những lời nói dối và thông tin sai lệch một cách ác ý".