Taliban cấm nữ giới học trung học

Theo Guardian, trong thông báo ngày 17/9, Taliban đã yêu cầu các trường trung học mở cửa lại nhưng chỉ cho nam sinh đi học. Nữ giới hoàn toàn không được nhắc tới trong thông báo này, đồng nghĩa với việc nam giới sẽ được trở lại trường sau một tháng các cơ sở này đóng cửa, nhưng nữ giới thì không.

Bộ Giáo dục của chính phủ lâm thời do Taliban lập ra cho biết, các lớp học từ lớp 7-12 sẽ nối lại hoạt động vào 17/9. "Toàn bộ giáo viên và học sinh nam nên tới các cơ sở giáo dục", thông báo viết.

Guardian cho biết, diễn biến này đã khiến Afghanistan trở thành quốc gia duy nhất trên thế giới cấm một nửa dân số không được đi học trung học.

Kể từ khi lên nắm quyền kiểm soát Afghanistan từ 15/8, các động thái của Taliban đã làm dấy lên lo ngại về việc họ không tuân thủ cam kết về việc thành lập một chính phủ toàn diện và tôn trọng quyền của phụ nữ. Nhiều ý kiến lo ngại rằng Taliban có thể lặp lại những gì họ từng làm từ những năm 1995-2001 khi áp dụng luật lệ Hồi giáo hà khắc, đặc biệt với phụ nữ, như cấm phụ nữ ra đường mà không có nam giới đi kèm, cấm nữ giới đi học từ trung học, buộc phụ nữ phải mặc trang phục kín từ đầu tới chân.

Kate Clark, đồng giám đốc Mạng lưới phân tích Afghanistan, cho biết trong thời kỳ điều hành Afghanistan hơn 20 năm trước, Taliban cũng từng cấm nữ giới học trung học dù không ban hành quy định chính thức.  

"Giáo dục và biết chữ được Hồi giáo coi trọng nên Taliban không thể cấm các trường nữ sinh trên cơ sở áp dụng Hồi giáo, vì vậy họ luôn nói rằng sẽ cho nữ giới tới trường khi an ninh được cải thiện. Nhưng họ đã không bao giờ làm như vậy", bà Clark nói.

Theo chuyên gia này, động thái của Taliban không có nghĩa là nữ giới không được học hành, vì đã có các tổ chức từ thiện vận hành các trường học hoặc có các lớp học tại nhà mở ra cho nữ giới. Tuy nhiên, điều này biến quyền lợi cơ bản là được tiếp nhận giáo dục của trẻ em gái trở thành "canh bạc rủi ro".

"Luôn có nỗi lo sợ rằng các cơ sở có thể bị đóng cửa. Hoặc giáo viên sẽ bị đánh đập hoặc bị giam giữ. Điều này đã xảy ra trước đó. Dạy học cho nữ giới là một việc làm mạo hiểm", bà Clark kể lại.

Taliban cam kết sẽ có chính sách cởi mở hơn với nữ giới khi cho phép các trường tiểu học đón toàn bộ học sinh trở lại học tập. Taliban cũng cam kết rằng phụ nữ có thể học đại học. Tuy nhiên, nếu như nữ giới bị cấm học trung học, thì cam kết về giáo dục trên của Taliban gần như vô nghĩa, khi sẽ không còn học sinh nữ nào có thể học cao lên nữa trong tương lai.

Taliban đang trong quá trình tái thiết Afghanistan sau 20 năm chiến tranh và cần sự công nhận và trợ giúp từ quốc tế. Vì vậy, họ biết rõ rằng cả thế giới đang hướng về chính sách về quyền lợi cho phụ nữ của nhóm này. Tuy nhiên, Taliban đã gần như hạn chế phần lớn phụ nữ trở lại làm việc, viện dẫn lý do các điều kiện an ninh chưa đảm bảo để phụ nữ có thể an toàn đi làm. Đây cũng là lý do Taliban dùng để ngăn phụ nữ đi làm trong suốt những năm 1996-2001.