Pakistan-Trung Quốc bắt tay, Ấn Độ "lên dây cót" hiện đại hóa quân sự

Hồi cuối tháng 12/2023, trong sự kiện quan trọng kỷ niệm 147 năm ngày sinh của nhà lãnh đạo Mohammad Ali Jinnah, người sáng lập Pakistan, nước này đã ra mắt một loạt vũ khí mới, trong đó có các loại chiến đấu cơ và máy bay không người lái (UAV) mua từ Trung Quốc.

Pakistan cũng đang mở rộng nỗ lực mua thêm máy bay chiến đấu tàng hình từ Trung Quốc. Tham mưu trưởng Không quân Pakistan (PAF) Zaheer Ahmed Baber hôm 2/1 xác nhận nước này đặt mua chiến đấu cơ tàng hình FC-31 Gyrfalcon thế hệ thứ năm của Trung Quốc trong "tương lai gần".

Ông không nêu rõ PAF sẽ mua bao nhiêu máy bay phản lực Trung Quốc và khi nào mua. Tuy nhiên, một số nhà quan sát cho rằng có đến 36 chiến đấu cơ có thể được bàn giao cho Pakistan vào cuối thập kỷ này.

Giám đốc điều hành của Viện Pakistan - Trung Quốc ở Islamabad, ông Mustafa Hyder cho biết kế hoạch mua FC-31 Gyrfalcon của Pakistan cho thấy "sự hợp tác quân sự và quốc phòng ngày càng tăng" với Trung Quốc nhằm chống lại "kẻ thù chung là Ấn Độ". Ông nhận định, nó cũng phản ánh "chiến lược chung và sức mạnh tổng hợp để vô hiệu hóa mối đe dọa từ Ấn Độ".

Các chuyên gia quân sự cho rằng, thực tế này buộc Ấn Độ phải tăng tốc hiện đại hóa lực lượng không quân bằng cách mua thêm máy bay F-35 của Mỹ để tránh mất ưu thế chiến thuật trên không dọc biên giới.

Giáo sư Harsh Pantchuyên nghiên cứu quốc tế tại Viện Ấn Độ của Đại học King's College London cho biết, thỏa thuận này sẽ tiếp tục gây áp lực lên Ấn Độ trong việc tiến tới mua F-35, ngay cả khi nước này đẩy nhanh chương trình "Máy bay chiến đấu hạng trung tiên tiến" để phát triển và triển khai máy bay chiến đấu tàng hình vào năm 2032.

FC-31 Gyrfalcon có thể được gọi là J-31 hoặc J-35 vì nó vẫn chưa được Bắc Kinh đặt tên chính thức. Các nguyên mẫu của Gyrfalcon vẫn đang được Tập đoàn Máy bay Thẩm Dương phát triển. Cho đến nay, Tư lệnh không quân Baber gọi nó là "J-31".

Ấn Độ đã xảy ra nhiều cuộc xung đột với cả Trung Quốc và Pakistan kể từ những năm 1960 trên hơn 6.800 km đường biên giới tranh chấp giữa hai bên. Theo các chuyên gia, cả ba nước đều sở hữu kho vũ khí hạt nhân đáng gờm, có nguy cơ biến Nam Á trở thành "điểm nóng" nguy hiểm trong tương lai.

Chuyên gia Frank O'Donnell cho biết, việc Pakistan trang bị chiến đấu cơ tàng hình thế hệ thứ năm, loại máy bay mà Lực lượng Không quân Ấn Độ (IAF) hiện tại không có, sẽ mang lại cho nước này "một lợi thế chiến thuật nhất định, nổi bật nhất là trong không chiến".

Mối quan hệ quân sự chặt chẽ của Pakistan với Trung Quốc có nghĩa là nước này có thể "mua và đưa vào sử dụng các máy bay tiên tiến với tốc độ nhanh hơn nhiều so với quy trình rườm rà ở Ấn Độ", chuyên gia này nói thêm.

Để theo kịp các nước láng giềng này, chuyên gia O'Donnell cho rằng, Ấn Độ cần vượt qua những thách thức lâu dài khi phi đội chiến đấu cơ đang suy giảm và liên tục trì hoãn việc mua chiến đấu cơ trong và ngoài nước.

Mặc dù đã nhận được 36 máy bay chiến đấu Rafale thế hệ 4,5 từ Dassault Aviation của Pháp trong 2 năm qua, quá trình hiện đại hóa của IAF vẫn "không theo kịp tốc độ già hóa của phi đội hiện tại". Theo các nguồn tin, Ấn Độ dự kiến sẽ sớm công bố mua thêm 26 chiếc Rafale để triển khai trên tàu sân bay của nước này.

"Để đạt tiến triển trên mặt trận này, Ấn Độ phải có cam kết chính trị nhằm hợp lý hóa quy trình mua sắm quốc phòng và loại bỏ các rào cản chính sách", ông O'Donnell cho biết.

Pakistan đáp trả việc Ấn Độ mua lại Rafale bằng cách đặt mua 25 chiếc Chengdu J-10C vào năm 2022. Trong khi động cơ chính của Pakistan khi mua các chiến đấu cơ tân tiến của Trung Quốc là để phòng thủ trước quân đội Ấn Độ lớn mạnh hơn nhiều, các nhà phân tích cho rằng Bắc Kinh coi đây là cơ hội để chống lại mối quan hệ đối tác chính trị và quốc phòng ngày càng tăng của New Delhi với Washington, đặc biệt là trong Đối thoại An ninh Tứ giác (Bộ tứ Kim cương) bao gồm cả Nhật Bản và Australia.

"Ấn Độ đã được hỗ trợ tài chính và quân sự để trở thành đối trọng với Trung Quốc ở châu Á, kể từ khi nước này rời bỏ chính sách đối ngoại không liên kết truyền thống của mình", chuyên gia Hyder của Viện Pakistan - Trung Quốc cho biết.

Tuy nhiên, New Delhi tỏ ra không quá lo lắng trước việc Islamabad sắp mua máy bay chiến đấu tàng hình của Bắc Kinh do FC-31 vẫn đang trong quá trình hoàn thiện.

"Điều quan trọng cần nhớ là FC-31 vẫn đang trong giai đoạn phát triển. Họ đang tụt lại phía sau và thỏa thuận này có thể giúp ích cho Trung Quốc nhiều hơn là cho Pakistan về lâu dài", giáo sư Pant cho biết.

Ông cũng cho rằng, Pakistan không có lựa chọn nào khác ngoài việc tìm kiếm chiến đấu cơ tân tiến của Trung Quốc để thay thế phi đội 75 máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ đã cũ vì nước này "nhận ra rằng mối quan hệ lâu dài với Mỹ là một thách thức".