Những "phòng khám di động" ở vùng nông thôn chiến tuyến của Ukraine

Những bà mẹ trẻ quây quần bên chiếc xe nôi trong buổi sáng se lạnh và tâm sự chuyện làng xóm khi chờ tới lượt mình bên ngoài một phòng khám di động trên xe tải. Sự xuất hiện của chiếc xe được đánh dấu là một sự kiện lớn.

Trong 8 tháng, làng Levkivka với khoảng 300 dân ở miền đông Ukraine nằm dưới sự kiểm soát của quân đội Nga, chứng kiến xung đột khốc liệt và bị chia cắt với thế giới bên ngoài. 

Người dân cho biết, họ không có nước máy hay điện và những nhu cầu thiết yếu nhất trong chăm sóc y tế. Chỉ có 2 y tá lo việc chăm sóc y tế cho cả làng. Cả hai đã phải bất chấp pháo kích liên tục để đến tận nhà chăm sóc khi người dân cần với nguồn cung cấp và thuốc men hạn chế.

Mặc dù các lực lượng Ukraine đã giành lại quyền kiểm soát Levkivka vào tháng 9, việc kết nối lại ngôi làng với các dịch vụ cơ bản vẫn rất chậm chạp. Điện và nước đã có trở lại, nhưng dịch vụ chăm sóc y tế vẫn khó khăn. 

Xe tải y tế được Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) cung cấp. Các bác sĩ làm việc trên đó là những người đến từ thành phố Kharkov, cách ngôi làng hơn 100km. Đây được xem là một phần trong nỗ lực lớn của chính phủ Ukraine nhằm mang lại cuộc sống bình thường cho những ngôi làng bị chiến tranh tàn phá này.

Với việc quân đội Nga đang đào hầm chỉ cách đó 80km và thỉnh thoảng có tiếng đại bác gầm rú từ xa, cuộc sống ở những ngôi làng giao tranh vẫn đầy u ám.

Tại các ngôi làng ở miền đông Ukraine, nơi nhiều người dân địa phương phát âm pha trộn giữa tiếng Ukraine và tiếng Nga (được gọi là surzhik), nhiều người vẫn rất thiện cảm với nước Nga.

Ông Viktor Putyetin, 62 tuổi, đến phòng khám di động để kiểm tra sức khỏe. Ông kể rằng, quân đội Nga đã hỗ trợ đáng kể cho người dân ở đây mặc dù ông vẫn phản đối chiến dịch quân sự của Moscow.

Trong khi chiến tranh vẫn còn đó, hầu hết người dân trong làng đều bận tâm đến những mối lo bình thường hơn như gia hạn đơn thuốc và đối phó với chứng tăng huyết áp và tiểu đường của họ. Nhiều người đến khám bệnh là phụ nữ: là cụ già hoặc mẹ trẻ có con nhỏ.

Halina Romashenko, 26 tuổi, sinh con trai Sasha đúng thời điểm lực lượng Ukraine và Nga giao tranh dữ dội ở đây. Trong 7 tháng, cô không được chăm sóc trước khi sinh và cho biết bản thân phải trốn trong hầm chứa khoai tây khi tên lửa lao xuống những cánh đồng xung quanh nhà. Cô cho biết, gia đình mình không có tiền để di chuyển và cũng không có nơi nào khác để đi.

"Vì vậy, chúng tôi phải ở lại đây", cô Romashenko nói.

Bà Valentina Kalashnikova, 66 tuổi, đã cùng cô Romashenko, cháu của bà, đến phòng khám. Công việc căng thẳng khiến bệnh cao huyết áp của bà thêm trầm trọng. Một quả đạn pháo đã phá hủy nhà bếp và giết chết đàn gia súc ấy của bà. Đến phòng khám, bà cố nở nụ cười rạng rỡ, nhưng đôi khi không thể cầm được nước mắt.

"Tôi sợ hãi, tất nhiên, chủ yếu là vì chúng nó", bà nói, chỉ vào cháu và chắt của mình. "Tôi là một bà già chiến tranh".

Levkivka, một ngôi làng có những ngôi nhà ngăn nắp dọc theo sông Siversky Donets, nằm trong khu vực bị tàn phá nặng nề bởi những cuộc giao tranh ác liệt. Xác xe tăng và xe quân sự bọc thép, vỏ kim loại của chúng bị tên lửa đục lỗ, nằm rải rác trên các cánh đồng nông trại. Toàn bộ ngôi làng đã bị xóa sổ thật đơn giản, trong đó những ngôi nhà giờ chỉ là còn đống gạch và gỗ cháy thành than.

So với nhiều ngôi làng lân cận, Levkivka có vẻ tương đối bình yên. Điều này đã khiến Levkivka trở thành nơi ẩn náu cho những người rơi vào tình trạng tồi tệ hơn rất nhiều.

Alina Okunyeva, một chuyên gia siêu âm của đơn vị y tế lưu động, cho biết cô đã thực hiện một cuộc khảo sát mở rộng về các ngôi làng từng bị chiếm đóng ở đông bắc Ukraine.

Cô cho biết, một số ngôi làng vẫn không có điện hoặc nước, và hệ thống liên lạc qua điện thoại luôn bị chập chờn. Cư dân bị cô lập và chịu ảnh hưởng của chiến tranh. Cô cho biết, tình hình thực tế khiến người dân bị vấn đề về tăng huyết áp, "nhưng nói chung mọi người đã chống chọi tốt".

Đối với nhiều người, vẫn khó dập tắt nỗi sợ hãi chiến tranh sẽ quay trở lại làng của mình.

Giao tranh xung quanh đó vẫn leo thang và có vẻ như các lực lượng Nga đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công mới nhằm giành quyền kiểm soát một số lãnh thổ đã rời đi vào năm ngoái.

Bom mìn nằm rải rác trên các cánh đồng nông trại thì liên tục phát nổ, khiến người dân lo lắng và căng thẳng tột độ. Bà Nina Kachenko, 72 tuổi, nói: "Chúng tôi còn sống nhưng vẫn sống trong sợ hãi. Chiến tranh vẫn chưa kết thúc".

Bên trong phòng y tế xe tải, bác sĩ đang tất bật kiểm tra điện tâm đồ và huyết áp cho một bệnh nhân, người đang phải dùng thuốc chống căng thẳng, lo âu.