Nhân vật bí ẩn chi gần 1 triệu USD giải mã bức điêu khắc ở trụ sở CIA

Đó là mức giá chốt lại trong phiên đấu giá bản giải mã đoạn mã cuối cùng, phần vẫn chưa thể bị giải mã trong bức điêu khắc Kryptos đặt tại trụ sở CIA ở Langley, bang Virginia, ngày 20/11. Hãng tổ chức đấu giá RR Auction cho biết người thắng cuộc muốn giữ kín danh tính.

Tác phẩm nghệ thuật này, do nhà điêu khắc Jim Sanborn thực hiện và được CIA khánh thành năm 1990, chứa 4 đoạn văn được cắt khắc trên tấm đồng uốn lượn. Trong đó, 3 đoạn đã lần lượt bị giải mã bởi giới chuyên nghiệp và nghiệp dư, nhưng đoạn thứ tư dài 97 ký tự vẫn là một bí ẩn bất chấp mọi nỗ lực giải mã suốt nhiều thập niên.

Nhà điêu khắc Sanborn, 80 tuổi, quyết định bán đoạn mật mã cuối cùng (gọi là K4) hồi đầu năm nay. Ông đã mệt mỏi với việc phải liên tục hồi đáp trong nhiều năm đối với những người tuyên bố mình đã giải được mật mã. Ông muốn trao lại trách nhiệm giữ bí mật cũng như trả lời các câu hỏi cho người khác.

Ban đầu, RR Auction chỉ ước tính bản giải mã cùng các hiện vật liên quan có thể đạt giá từ 300.000 đến 500.000 USD. Một số nhà quan sát dự đoán mức giá sẽ còn tăng hơn nữa khi đấu giá.

Tuy nhiên, mọi chuyện suýt chút nữa chuyển hướng bất ngờ. Đầu tháng 9, có 2 người đàn ông liên hệ với nhà điêu khắc Sanborn, tuyên bố họ đã tìm ra phần văn bản gốc của K4. Họ không hề dùng kỹ thuật giải mã, mà phát hiện từ tài liệu lưu trữ do Sanborn hiến tặng cho Kho Lưu trữ Nghệ thuật Mỹ của Smithsonian ở Washington.

Trong một tập tài liệu, ông Sanborn vô tình để lại những mảnh giấy chứa các từ trong đoạn mật mã cuối cùng. Nhà báo kiêm tiểu thuyết gia Jarett Kobek đã ráp chúng lại.

Ban đầu, ông Sanborn đề nghị Kobek và người đồng phát hiện, nhà báo kiêm tác giả kịch bản Richard Byrne, ký thỏa thuận bảo mật và thậm chí đề xuất chia cho họ một phần tiền đấu giá.

Hai người từ chối ký, nhưng cuối cùng cũng quyết định không công bố nội dung văn bản công khai.

RR Auction thông báo về phát hiện này và vẫn tiếp tục tổ chức đấu giá. Câu hỏi lớn đặt ra khi đó: Liệu phiên đấu giá có còn hút được người trả giá cao hay không?

Câu trả lời dường như là có. Tới sáng 20/11, mức trả giá đã vượt 300.000 USD.

Khi RR Auction kết thúc phần đấu giá thông thường lúc 19h giờ địa phương, mức giá đã đạt 432.669 USD, gần chạm mức tối đa ước tính. Nhưng 29 người tham gia đấu giá vẫn còn thêm 30 phút để đưa ra mức giá mới, với mỗi lần phải tăng tối thiểu 10%.

Cuối cùng, 770.000 USD là mức trả cuối cùng để trở thành “người giữ bí mật của Sanborn”. Cộng thêm phí của nhà đấu giá, con số cuối cùng là 962.500 USD.

Nhà điêu khắc Sanborn nói ông cảm thấy hài lòng với kết quả và còn đùa rằng ông không còn phải đối mặt với các yêu cầu giải mã từ mọi nơi.

“Tin hay không thì tùy bạn, tôi cảm thấy nhẹ nhõm khi không còn phải dính chặt lấy điện thoại hàng giờ mỗi ngày để đọc email và đôi khi phải đem tin xấu đến cho người ta”, ông nói.