Nghi vấn Nga điều hành mạng lưới do thám NATO, EU giữa lòng châu Âu

Một phụ nữ mặc áo khoác trắng đến trước Đại sứ quán Mỹ ở thủ đô Sofia của Bulgaria, trao đổi sôi nổi với một nhân vật chưa xác định. Bên trong một cơ quan chính phủ, camera an ninh ghi lại một người đàn ông ngồi đếm tiền, được cho là phần thưởng cho nỗ lực gián điệp của người này.

Ngoài ra, trong một cuộc điện thoại bị nghe lén, người bị cáo buộc là đứng đầu đường dây do thám trao đổi với một người cùng nhóm về vấn đề tiền bạc.

Những hình ảnh do các nhà điều tra Bulgaria thu thập đã được công bố vào cuối tuần qua khi các công tố viên công bố cáo buộc đối với 6 công dân Bulgaria vì nghi vấn làm gián điệp cho Nga. Một vài người trong số họ là quan chức cấp cao hoặc cựu quan chức quốc phòng.

Bulgaria cáo buộc mạng lưới "gây ra mối đe dọa nghiêm trọng tới an ninh quốc gia khi thu thập và trao bí mật quốc gia liên quan tới NATO và Liên minh châu Âu EU cho nước ngoài".

Giới chức cũng công bố một biên bản do người đứng đầu đường dây viết ra, được cho là nói về ưu tiên của mạng lưới, bao gồm thu thập tin tức về các cuộc gặp của NATO, chính sách của EU với Nga và thông tin tình báo về Ukraine và Belarus.

Mỹ sau đó tuyên bố họ đang theo dõi cuộc điều tra của Bulgaria và họ "đứng về phía Bulgaria trong nỗ lực chống lại những hoạt động gián điệp".

Cơ quan công tố cho biết người phụ nữ giấu tên bị bắt giữ, có cả quốc tịch Nga và Bulgaria và bị cáo buộc đóng vai trò trung gian truyền tin giữa mạng lưới với Đại sứ quán Nga ở Sofia. Đổi lại, người này sẽ nhận được tiền để vận hành đường dây. Giới chức Bulgaria nói rằng người phụ nữ được cho là vợ của người đứng đầu mạng lưới, vốn là một cựu quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Bulgaria. Phía Sofia cho rằng do những nhân vật bị bắt giữ đã và đang nắm giữ các vị trí quan trọng trong chính quyền, nên họ dường như có quyền tiếp cận với các thông tin có tính bảo mật cao.

Trong khi đó, Công tố viên chưởng Bulgaria Ivan Geshev, mô tả đường dây là nghiêm trọng chưa từng có tiền tệ kể từ năm 1944.

Hồi đầu tuần, chính phủ Bulgaria tuyên bố trục xuất 2 nhà ngoại giao Nga, nâng tổng số nhà ngoại giao của Moscow bị Sofia trục xuất từ cuối năm 2019 lên 8 người. Cuối tuần trước, Thủ tướng Bulgaria Boyko Borissov yêu cầu Nga "dừng hoạt động gián điệp ở Bulgaria".

Nga bác bỏ cáo buộc

Về phần mình, Đại sứ quán Nga tại Sofia tuyên bố rằng họ đang đối mặt với "những nỗ lực không ngừng nghỉ nhằm phá hoại đối thoại giữa Nga và Bulgaria và một lần nữa gán cho Nga hình ảnh tiêu cực".

Tính đến năm 1989, Bulgaria là một trong những thành viên trung thành nhất của Hiệp ước Warsaw do Liên Xô lãnh đạo. Giờ đây, họ vừa là thành viên của NATO và EU và giới quan sát cho rằng Bulgaria dường như có thể đã trở thành mục tiêu để Nga tiến hành hoạt động gián điệp.

Là thành viên của NATO, Bulgaria có một số cơ sở quan trọng nằm gần Biển Đen. Máy bay NATO bay từ các căn cứ Bulgaria để tuần tra khu vực này.

Tại Bulgaria, được cho vẫn tồn tại một số nhóm có tư tưởng thân Nga, như Phong trào Quốc gia Russophiles do Nikolai Malinov dẫn đầu. Nhân vật này bị công tố viên Bulgaria cáo buộc rằng đã từng viết một văn bản vạch ra các bước cần phải thực hiện để cải cách hoàn toàn định hướng địa chính trị của Bulgaria, dịch chuyển nước này ra khỏi phương Tây và xích đến gần Nga hơn".

Nga nhiều lần bác bỏ các cáo buộc họ đang do thám Bulgaria. Năm ngoái, phát ngôn viên cơ quan tình báo Nga Sergei Ivanov cáo buộc tình báo Mỹ mở một chiến dịch chống lại những người ở Đông Âu muốn có quan hệ tốt với Nga. Ông Ivanov nói rằng Bulgaria đã trở thành mục tiêu trung tâm của chiến dịch.

Các vụ bắt giữ mới nhất được cho sẽ châm ngòi một cuộc khủng hoảng trong quan hệ giữa Nga và Bulgaria, 2 quốc gia có quan hệ tương đối gần gũi vì cùng chung nền văn hóa chủng tộc người Slav và Chính Thống giáo.