Moscow lên tiếng sau cảnh báo của Lithuania về "bắn hạ chiến đấu cơ Nga"

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova ngày 20/9 đã chỉ trích đề xuất của Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania Dovile Sakaliene về việc bắn hạ các máy bay chiến đấu của Nga gần biên giới NATO, sau các vụ việc gây căng thẳng gần đây liên quan tới cáo buộc máy bay Moscow xâm phạm không phận.

Bà Zakharova chế giễu rằng bà Sakaliene chỉ “thể hiện năng lực trong những nỗi sợ hãi của chính mình” và hy vọng bà sẽ “thành thạo hơn” trong lĩnh vực chuyên môn gốc của mình là tâm lý học.

"Nữ chuyên gia tâm lý học đã thể hiện chuyên môn trong việc giải quyết những nỗi sợ hãi của chính mình. Chúng tôi chúc “Thạc sĩ Tâm lý học Pháp lý” thành công trong lĩnh vực của mình", bà Zakharova nói, ám chỉ đến bằng cấp của Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania.

Trong một tuyên bố trên mạng xã hội trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania Dovile Sakaliene tuyên bố NATO cần sẵn sàng bắn hạ máy bay chiến đấu của Nga, sau khi Estonia, nước láng giềng của Lithuania, cáo buộc Nga xâm phạm không phận. Moscow bác bỏ cáo buộc này.

“Chúng ta cần phải nghiêm túc”, bà Sakaliene viết trong một bài đăng trên mạng xã hội X, khẳng định Nga đã “thử thách” biên giới của khối “vì một lý do nào đó”.

Bộ trưởng Quốc phòng Lithuania, một nước thành viên NATO, cũng cho biết Thổ Nhĩ Kỳ “đã làm gương 10 năm trước”, ám chỉ đến vụ Không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một máy bay ném bom của Nga trên bầu trời Syria, nơi Moscow hỗ trợ chính phủ của Tổng thống Bashar Assad chống lại các nhóm cực đoan.

Năm 2015, Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn hạ một máy bay ném bom Su-24 của Nga đang tham gia các hoạt động chống lực lượng cực đoan ở Syria, với lý do máy bay này xâm phạm không phận Thổ Nhĩ Kỳ. Bộ Quốc phòng Nga đã bác bỏ cáo buộc này, cáo buộc máy bay phản lực Thổ Nhĩ Kỳ xâm phạm không phận Syria và phục kích chiếc Su-24.

Quan hệ giữa Moscow và quốc gia NATO đã xuống mức thấp chưa từng có sau vụ việc trên. Nga đã trả đũa bằng lệnh cấm vận đối với hàng nhập khẩu và ngành du lịch của Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã gửi thư xin lỗi vào năm 2016.

Trong vụ việc leo thang căng thẳng gần đây, Estonia cáo buộc các chiến đấu cơ của Nga xâm phạm không phận của nước này khoảng 12 phút hôm 19/9. Estonia cáo buộc các máy bay của Nga đã vi phạm không phận Estonia 4 lần kể từ đầu năm và coi điều này là "không thể chấp nhận được".

Thủ tướng Estonia Kristen Michal sau đó thông báo nước này đang yêu cầu tham vấn theo Điều 4 của NATO, cho phép các quốc gia thành viên của liên minh thảo luận với đồng minh nếu an ninh của họ bị đe dọa.

Người phát ngôn NATO Allison Hart cho biết liên minh “đã phản ứng ngay lập tức và chặn các máy bay Nga”, đồng thời nhấn mạnh vụ việc cho thấy khả năng ứng phó của NATO.

Bộ Quốc phòng Nga bác bỏ cáo buộc các tiêm kích MiG-31 của nước này xâm nhập không phận Estonia, một quốc gia NATO.

“Ngày 19/9, 3 tiêm kích MiG-31 của Nga đã thực hiện một chuyến bay theo kế hoạch từ Karelia đến một sân bay ở vùng Kaliningrad. Chuyến bay được tiến hành hoàn toàn phù hợp với các quy tắc quốc tế về không phận, không vi phạm biên giới của bất kỳ quốc gia nào khác, điều này đã được xác nhận bằng dữ liệu giám sát khách quan”, thông cáo của Bộ Quốc phòng Nga nêu rõ.

Vụ việc xảy ra không lâu sau khi 2 quốc gia NATO khác là Ba Lan và Romania cũng cáo buộc các máy bay không người lái của Nga xâm nhập không phận.

Ba Lan xác nhận khi đó đã bắn hạ máy bay không người lái Nga xâm nhập không phận, đánh dấu lần đầu tiên một thành viên NATO trực tiếp tấn công tài sản quân sự của Nga trên lãnh thổ của mình kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra.

Warsaw đã tạm thời đóng cửa sân bay chính, đặt lực lượng phòng không trong tình trạng báo động cao và yêu cầu tham vấn với các đồng minh NATO theo Điều 4 của hiệp ước liên minh.