Nga cảnh báo phương Tây về thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen

Trong tuyên bố vào cuối tuần qua, Nga cảnh báo phương Tây rằng nếu những trở ngại đối với việc xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của nước này không được dỡ bỏ, Ukraine sẽ phải xuất khẩu ngũ cốc qua đường bộ chứ không được đi qua Biển Đen.

Moscow cũng cho biết sẽ làm việc với các nước bên ngoài về thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc ở Biển Đen, vốn do Liên hợp quốc làm trung gian.

Thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen là nỗ lực không ngừng nghỉ của Liên hợp quốc nhằm xoa dịu cuộc khủng hoảng lương thực trước khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Thỏa thuận này, lần đầu tiên được Nga, Ukraine, Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc ký vào tháng 7/2022 và được gia hạn 2 lần, cho phép xuất khẩu thực phẩm và phân bón, bao gồm cả amoniac từ các cảng Odessa, Chornomorsk, Yuzhny/Pivdennyi ở khu vực Biển Đen của Ukraine.

Trong khi phương Tây chưa áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga, Moscow cho biết họ bị ảnh hưởng lớn bởi những trở ngại, chẳng hạn như bảo hiểm và cản trở thanh toán, những vấn đề mà họ cho rằng phải được loại bỏ.

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng, nếu phương Tây không muốn tiếp cận thực tế và trung thực những gì Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã tìm cách mở đường cho thỏa thuận thì Ukraine sẽ phải sử dụng các tuyến đường bộ và đường sông để xuất khẩu.

"Nếu phương Tây tiếp tục từ chối loại bỏ các trở ngại đối với xuất khẩu của Nga, Moscow sẽ giải quyết thỏa thuận ngũ cốc", ông Lavrov phát biểu cạnh người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ tại một cuộc họp báo ở Ankara hôm 7/4.

"Nếu họ không có mong muốn tiếp cận một cách trung thực những gì ông Guterres đề xuất và kiên trì thúc đẩy như vậy thì hãy để họ tiếp tục vận chuyển các sản phẩm có liên quan từ Ukraine bằng đường bộ, đường sắt và đường sông", ông Lavrov nói.

Nga và Ukraine là hai trong số các nhà sản xuất hàng hóa nông nghiệp quan trọng nhất trên thế giới và là những nhà xuất khẩu chính trên thị trường lúa mì, lúa mạch, ngô, hạt cải dầu, dầu hạt cải, hạt hướng dương và dầu hướng dương. Nga cũng chiếm ưu thế trên thị trường phân bón. Bộ Nông nghiệp Nga hôm 7/4 đã đặt kế hoạch thu hoạch ngũ cốc cho năm 2023 ở mức 120 triệu tấn, Interfax đưa tin trích dẫn một tuyên bố dự thảo.

Kể từ khi ký kết, thỏa thuận ngũ cốc kéo dài 120 ngày đã được gia hạn 2 lần, một lần vào tháng 11/2022 và lần thứ hai vào tháng 3 vừa qua, mặc dù Nga cho biết thời hạn gia hạn vào tháng 3 chỉ là 60 ngày.

Nga đã nhiều lần nói rằng, nếu muốn gia hạn thỏa thuận ngũ cốc này thì các nước phương Tây phải đáp ứng hàng loạt các yêu cầu của Moscow, bao gồm việc kết nối lại Ngân hàng Nông nghiệp Nga (Rosselkhozbank) với hệ thống thanh toán toàn cầu SWIFT. Ngoài ra, còn có các yêu cầu khác như nối lại việc cung cấp máy móc nông nghiệp và các bộ phận, dỡ bỏ các hạn chế đối với bảo hiểm và tái bảo hiểm, tiếp cận các cảng, nối lại đường ống amoniac Togliatti-Odessa, mở khóa tài sản và tài khoản của các công ty Nga liên quan đến xuất khẩu thực phẩm và phân bón.