Nga ra tối hậu thư về thỏa thuận ngũ cốc với Ukraine

Phát biểu tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc ngày 17/3, Đại sứ Nga Vassily Nebenzia nhấn mạnh, mặc dù Moscow đã đồng ý gia hạn thỏa thuận cho phép xuất Ukraine xuất khẩu nông sản qua Biển Đen, nhưng thỏa thuận này chỉ có thể tiếp tục nếu phương Tây giải quyết những lo ngại của Nga.

Ông Nebenzia nhắc lại rằng, thỏa thuận ngũ cốc không chỉ tìm cách đảm bảo xuất khẩu nông sản từ các cảng Biển Đen của Ukraine, mà còn nhằm thúc đẩy việc cung cấp thực phẩm và phân bón của Nga cho thị trường toàn cầu.

Moscow đã nhiều lần yêu cầu phương Tây dỡ bỏ cả "các biện pháp trừng phạt trực tiếp và gián tiếp" đối với xuất khẩu nông sản của Nga. Những hạn chế đó không chỉ liên quan đến việc chuyển giao hàng hóa mà còn liên quan đến việc cung cấp dịch vụ bảo hiểm và các công nghệ, máy móc nông nghiệp cho Moscow. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Vershinin cuối tuần trước cũng chỉ trích: "Mỹ, Anh cùng Liên minh châu Âu (EU) đã tuyên bố miễn trừ trừng phạt với thực phẩm và phân bón Nga nhưng điều này về cơ bản chưa được thực hiện tốt".

Đại sứ Nebenzia nói: "Nếu Washington, Brussels và London thực sự muốn nông sản xuất khẩu của Ukraine tiếp tục đi qua hành lang biển nhân đạo vì lợi ích của họ, họ có hai tháng để dỡ bỏ các hạn chế đối với hoạt động xuất khẩu nông sản của Nga với sự hỗ trợ của Liên hợp quốc".

Ông cũng cáo buộc rằng thỏa thuận ngũ cốc đang chuyển từ mục đích nhân đạo thành thương mại, với các tập đoàn nông nghiệp phương Tây là những người hưởng lợi chính bằng cách tận dụng giá lương thực tăng cao và chuỗi cung ứng lương thực mất ổn định. Ông cho biết, các nước nghèo nhất chỉ nhận được 3% lượng giao hàng nông sản trong thỏa thuận ngũ cốc.

Đại sứ Nebenzia nhấn mạnh, các bước tiếp theo trong thỏa thuận "sẽ phụ thuộc vào tiến độ đạt được trong việc giải quyết các vấn đề mà chúng tôi đã chỉ ra".

Cảnh báo được đưa ra sau khi Bộ Ngoại giao Nga hôm 14/3 thông báo, Moscow đồng ý gia hạn 60 ngày đối với thỏa thuận ngũ cốc với Ukraine. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov gọi động thái này là "một cử chỉ thiện chí".

Nga và Ukraine đạt được thỏa thuận ngũ cốc lần đầu tiên vào tháng 8/2022 với vai trò trung gian của Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Thỏa thuận này được thiết kế nhằm tạo thuận lợi cho xuất khẩu lương thực từ các cảng trên Biển Đen của Ukraine, cũng như tái khởi động việc xuất khẩu ngũ cốc và phân bón từ Nga.

Thỏa thuận ban đầu có hiệu lực trong khoảng thời gian 180 ngày và sau đó được kéo dài thêm 180 ngày nữa. Tuy nhiên, theo Nga, thỏa thuận chỉ cho phép xuất khẩu ngũ cốc thương mại từ Ukraine một cách hiệu quả, trong khi xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga vẫn bị phương Tây chặn lại.