Mỹ vội sơ tán nhân viên khỏi Afghanistan, vì sao Nga - Trung im ắng?

Trong thông cáo phát đi vào tối 15/8, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết toàn bộ nhân viên tại đại sứ quán Mỹ ở thủ đô Kabul, Afghanistan đã được sơ tán và đang ở sân bay Kabul.

"Chúng tôi có thể xác nhận rằng việc sơ tán an toàn tất cả nhân viên của đại sứ quán hiện đã hoàn tất. Tất cả nhân viên của đại sứ quán đều đang ở khuôn viên của sân bay quốc tế Hamid Karzai - nơi được quân đội Mỹ bảo đảm an ninh", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết.

Từ tuần trước, ngay sau khi lực lượng Taliban chiếm được các thành phố lớn tại Afghanistan và trên đường tiến vào thủ đô Kabul, đại sứ quán Mỹ đã khẩn trương huy động lực lượng để hỗ trợ sơ tán các nhân viên làm việc tại đại sứ quán Mỹ rời khỏi Afghanistan. Máy bay trực thăng hoạt động liên tục giữa sân bay Kabul và khu ngoại giao của Mỹ.

Một quan chức quốc phòng Mỹ ngày 16/8 cho biết khoảng 500 nhân viên làm việc tại đại sứ quán nước này ở Kabul đã rời Afghanistan. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 4.000 nhân viên của đại sứ quán Mỹ đang trong quá trình rời khỏi Afghanistan bằng đường hàng không, bao gồm cả công dân Mỹ và công dân Afghanistan làm việc cho đại sứ quán Mỹ.

Trong khi Mỹ vội vã sơ tán nhân viên tại đại sứ quán ở Kabul trong thời gian sớm nhất, Nga và Trung Quốc dường như "chậm chân" hơn.

Đặc phái viên của Tổng thống Nga về Afghanistan Ekho Moskvy hôm nay cho biết, Nga sẽ sơ tán một vài người trong số 100 nhân viên của đại sứ quán Nga ở Afghanistan.

Trước đó, quan chức Bộ Ngoại giao Nga Zamir Kabulov ngày 15/8 nói rằng Nga không có kế hoạch sơ tán nhân viên tại đại sứ quán ở Kabul.

"Chưa có kế hoạch sơ tán nào được đưa ra", ông Kabulov nói, đồng thời cho biết ông đang "liên lạc trực tiếp" với đại sứ Nga tại Kabul và các nhân viên tại đại sứ quán vẫn tiếp tục "bình tĩnh" làm việc.

Theo hãng thông tấn RIA Novosti, lý do khiến Nga không vội lên kế hoạch sơ tán vì Nga là một trong những nước nhận được sự bảo đảm từ lực lượng Taliban rằng, đại sứ quán của họ sẽ được an toàn.

"Chúng tôi đã nhận được sự đảm bảo này trong một khoảng thời gian, và không chỉ có Nga nhận được sự bảo đảm đó", ông Kabulov cho biết.

Trong khi đó, đại sứ quán Trung Quốc tại Kabul hôm 15/8 cho biết đã liên lạc được với Taliban và đại sứ quán vẫn sẽ duy trì hoạt động khi Taliban gần hoàn toàn tiếp quản đất nước. 

"Đại sứ quán Trung Quốc đã yêu cầu các phe phái khác nhau ở Afghanistan đảm bảo sự an toàn của các công dân Trung Quốc, các thực thể của Trung Quốc và lợi ích của Trung Quốc. Đại sứ quán sẽ thực hiện các bước tiếp theo khuyến cáo công dân Trung Quốc theo dõi chặt chẽ tình hình an ninh, tăng cường các biện pháp phòng ngừa an toàn và hạn chế ra ngoài", Đại sứ quán Trung Quốc tại Afghanistan cho biết thêm.

Trung Quốc sẵn sàng cho mối quan hệ "hữu nghị" với Taliban

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh hôm nay cho biết Trung Quốc "tôn trọng quyền của người dân Afghanistan trong việc tự quyết định vận mệnh của mình và cũng sẵn sàng tiếp tục phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác với Afghanistan".

"Taliban đã nhiều lần bày tỏ hy vọng phát triển mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc và họ mong muốn Trung Quốc tham gia vào quá trình tái thiết và phát triển Afghanistan. Chúng tôi hoan nghênh điều này", bà Hoa nói với các phóng viên.

Bà Hoa Xuân Oánh kêu gọi Taliban "đảm bảo quá trình chuyển giao quyền lực suôn sẻ" và giữ lời hứa đàm phán để thành lập một "chính phủ Hồi giáo cởi mở và hòa nhập", đồng thời đảm bảo sự an toàn của người Afghanistan và công dân nước ngoài.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã đích thân đón tiếp các đại diện của Taliban vào cuối tháng 7 và gọi họ là "lực lượng chính trị và quân sự nòng cốt" của Afghanistan. Trung Quốc đã "nối gót" Nga, Iran và Uzbekistan trong việc tiếp đón các đại diện của Taliban trong những tuần gần đây.