Mỹ lên tiếng về đề xuất gia hạn hiệp ước kiểm soát vũ khí hạt nhân của Nga
(Dân trí) - Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đã được thông báo về đề xuất của Nga liên quan đến việc gia hạn Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược (New START) và ông sẽ đưa ra bình luận về vấn đề này.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: TASS).
“Tổng thống đã biết về đề nghị mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đưa ra, và tôi sẽ để Tổng thống tự đưa ra bình luận sau. Theo tôi, đề nghị này cũng khá tốt, nhưng Tổng thống muốn trực tiếp đưa ra nhận xét”, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết trong một buổi họp báo thường kỳ.
Trước đó, tại một cuộc họp với Hội đồng An ninh ngày 22/9, Tổng thống Putin tuyên bố Nga sẵn sàng tiếp tục tuân thủ các hạn chế định lượng cốt lõi được quy định trong New START thêm một năm sau khi hiệp ước hết hạn vào tháng 2/2026.
"Nga sẵn sàng tiếp tục tuân thủ các giới hạn trong hiệp ước New START thêm một năm kể từ ngày 5/2/2026", ông Putin nói.
Tuy nhiên, chủ nhân Điện Kremlin nhấn mạnh việc Nga có tiếp tục tuân thủ không còn phụ thuộc vào việc “Mỹ có làm điều tương tự hay không”.
Ông Putin cho biết ông đưa ra đề xuất này vì lợi ích của nỗ lực chống phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu và mong muốn thúc đẩy đối thoại với Washington về một hiệp ước thay thế New START.
Trước đó, Tổng thống Trump một số lần đề xuất khởi động các cuộc đàm phán về phi hạt nhân hóa với Nga và Trung Quốc, trong bối cảnh New START sắp hết hạn.
“Chúng ta đang bàn về việc cắt giảm vũ khí hạt nhân, và chúng ta sẽ đưa Trung Quốc vào cuộc. Chúng ta hiện có số lượng lớn nhất. Nga đứng thứ hai. Trung Quốc đứng thứ ba, dù còn cách khá xa. Nhưng họ sẽ tham gia... Chúng ta muốn phi hạt nhân hóa. Bởi vì sức mạnh này là quá lớn… và đó là điều mà cả 2 bên đều hiểu", ông Trump phát biểu tháng trước.
Ông từng tuyên bố coi phi hạt nhân hóa là một trong những ưu tiên chiến lược hàng đầu, đồng thời bày tỏ mong muốn sớm khởi động đàm phán với cả Tổng thống Nga Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để tìm kiếm một cơ chế ràng buộc.
Tuy nhiên, tháng trước, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã bác bỏ đề xuất, cho rằng điều này là “không hợp lý và không thực tế”.
Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc giải thích: “Lực lượng hạt nhân của Trung Quốc và Mỹ hoàn toàn không cùng một cấp độ. Chính sách, chiến lược hạt nhân và môi trường an ninh của hai nước cũng hoàn toàn khác biệt. Yêu cầu Trung Quốc tham gia đàm phán ba bên Trung - Mỹ - Nga về cắt giảm hạt nhân là không hợp lý, cũng không thực tế".
Mỹ và Nga đã ký kết hiệp ước vào năm 2010. Hiệp ước này sau đó được cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng thống Nga Vladimir Putin gia hạn đến tháng 2/2026. Hiệp ước quy định mỗi nước không triển khai quá 1.550 đầu đạn hạt nhân và 700 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa.
Nga đã đình chỉ nhưng chưa hủy bỏ việc tham gia hiệp ước sau khi bị áp đặt các lệnh trừng phạt vào năm 2022. Tuy nhiên Moscow vẫn để ngỏ khả năng khôi phục và tái thi hành tất cả các thỏa thuận.