Mỹ bắt 3 người nghi thành viên quân đội Trung Quốc “đội lốt” nhà nghiên cứu

Bộ Tư pháp Mỹ ngày 23/7 đã công bố cáo trạng đối với 4 nhà nghiên cứu Trung Quốc mà Washington cho là che giấu mối quan hệ với Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.

3 trong số các nhà nghiên cứu trên, gồm Song Chen, Wang Xin và Tang Juan, đã bị buộc tội trong những tuần gần đây ở bang California - nơi họ thực hiện các nghiên cứu khoa học và y tế tại các trường đại học hàng đầu.

Song và Wang đã bị bắt và đang bị giam giữ, trong khi Cục Điều tra Liên bang (FBI) cho biết Tang đã trốn vào lãnh sự quán Trung Quốc ở San Francisco để tránh bị bắt giữ.

Người thứ 4 bị Mỹ buộc tội là Zhao Kaikai. Zhao là sinh viên đã tốt nghiệp, từng nghiên cứu trí tuệ nhân tạo tại Đại học Indiana, Mỹ. Zhao bị bắt tuần trước tại Indiana.

Các nhà chức trách và cáo trạng của tòa kết luận, cả 4 công dân Trung Quốc trên đều nói dối trong hồ sơ xin thị thực về mối quan hệ của họ với quân đội và đảng Cộng sản Trung Quốc.

Tang là nhà nghiên cứu về điều trị ung thư tại Đại học California-Davis. Tang đến Mỹ vào ngày 27/12/2019.

Song cũng đang tiến hành nghiên cứu về thần kinh tại Stanford và tới Mỹ từ tháng 12/2018.

Wang, người tới Mỹ từ tháng 12/2018, tiến hành nghiên cứu tại Đại học California-San Francisco.

Cả 4 người đối mặt với mức án lên tới 10 năm tù và 250.000 USD tiền phạt vì hành vi gian lận thị thực.

Trong quá trình điều tra, các nhà chức trách Mỹ phát hiện thông tin Tang là nhà nghiên cứu tại bệnh viện quân y Trung Quốc và mặc đồng phục có liên quan tới quân đội Trung Quốc. Khi khám xét căn hộ của Tang tại Davis, California, FBI phát hiện các tài liệu cho thấy Tang là đảng viên tại Trung Quốc.

Trong trường hợp của Song, người phụ nữ khai rằng đã dừng phục vụ cho quân đội Trung Quốc từ năm 2011, nhưng trên thực tế vẫn đang làm việc tại một trường đại học của Không quân Trung Quốc.

Trong khi đó, Wang bị bắt ở sân bay quốc tế Los Angeles hôm 11/6 khi đang tìm cách rời khỏi Mỹ. Wang bị cáo buộc không trung thực khi che giấu thông tin chức vụ là giáo sư về y học của quân đội Trung Quốc. Wang cũng bị cáo buộc gửi công trình nghiên cứu từ Mỹ về Trung Quốc.

FBI cho biết Zhao làm việc cho Đại học Công nghệ Quốc phòng - trường nghiên cứu khoa học hàng đầu của quân đội Trung Quốc và từng theo học Đại học hàng không của Không quân Trung Quốc.

Chiến dịch rà soát của Mỹ

Bộ Tư pháp Mỹ cho biết hoạt động của 4 cá nhân trên là một phần trong nỗ lực của Trung Quốc nhằm “xâm nhập” vào các cơ quan nghiên cứu của Mỹ để tiếp cận các thông tin về khoa học và công nghệ.

“Đây là một phần trong kế hoạch của Trung Quốc nhằm lợi dụng xã hội cởi mở cũng như các tổ chức học thuật của chúng ta”, Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Mỹ John Demers cho biết.

Trước khi Mỹ công bố cáo trạng nhằm vào 4 công dân Trung Quốc, Bắc Kinh đã lên tiếng bác bỏ các cáo buộc và gọi đây là hành vi “ngược đãi chính trị trắng trợn”.

“Chính phủ Mỹ liên tục theo dõi, giám sát, quấy rối, thậm chí bắt giữ các sinh viên và học giả Trung Quốc tại Mỹ, cáo buộc các học giả Trung Quốc có tội. Trung Quốc sẽ có các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền hợp pháp và sự an toàn của các công dân Trung Quốc”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Wang Wenbin cho biết.

Bộ Tư pháp Mỹ hôm qua cho biết đang kiểm tra hồ sơ của các nhà nghiên cứu Trung Quốc tại 25 thành phố của Mỹ, đồng thời thẩm vấn họ về mối liên hệ với quân đội và đảng Cộng sản Trung Quốc.

“Trong các cuộc thẩm vấn với các thành viên của quân đội Trung Quốc tại hơn 25 thành phố trên khắp nước Mỹ, FBI đã phát hiện ra nỗ lực ngầm nhằm che giấu thân phận thực sự của họ để có thể lợi dụng nước Mỹ và người dân Mỹ”, John Brown, trợ lý giám đốc tại bộ phận an ninh quốc gia thuộc FBI, cho biết.

Tháng trước, Giám đốc FBI Christopher Wray cho biết gần một nửa trong số gần 5.000 cuộc điều tra chống gián điệp do FBI thực hiện có liên quan tới Trung Quốc.